VATAN’a konuşan Numan Kurtulmuş şunları söyledi: “Gerginlik, ayrışma, kutuplaşma bitmeli... Gelin, reformları hep beraber hayata geçirelim... Herkes önce özeleştiri, sonra gereğini yapmalı... Terör artık bitmeli, herkes kendi kimliğiyle özgürce yaşamalı...”
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ile Çankaya Köşkü’ndeki makamında ‘bundan sonrası’nı konuştuk. 7 Haziran ve 1 Kasım sonuçlarının analizini yapan Kurtulmuş hem Ak Parti’nin üzerine düşünleri anlattı hem de muhalefet partilerinden beklentilerini.
Milli takım TBMM
“7 Haziran’da seçmen AK Parti’ye bir sarı kart gösterdi. Ak Parti de bu uyarıyı doğru okuyup, gereğini yaptı. Evet, yüzde 49.5 büyük bir orandır ama ben konuya şöyle bakıyorum:
Bu Süper Lig’di, Ak Parti Süper Lig’de şampiyon oldu ama sonuçta bir de Milli Takım var. Milli Takım da Türkiye Büyük Millet Meclisi.
Şimdi bizim bir Milli Takım ruhuyla, Parlamento’ya girmiş olan bütün diğer partilerle beraber, Türkiye’nin temel meselelerini halledebilecek bir programla işe başlamamız lâzım.”
‘Sürdürülebilir değil’
“Ak Parti’nin bundan sonra hiçbir mazereti olamaz. ‘Ama’sız, ‘fakat’sız, bir saniye bile beklemeden milletin bize yüklediği sorumluluğun gereğini, hiçbir kibir ve gurura kapılmadan yerine getirmemiz gerekiyor. Refahın topluma yayılması, orta direğin ve alt gelir gruplarının alım gücünü artıracak mikro politikaları da hayata geçirmemiz lâzım. Bunun farkındayız. Bize oy vermemiş, hatta Ak Parti’ye kurumsal, kategorik olarak karşı olmuş yurttaşlarımızın da iktidarıyız. Türkiye’de bu anlamda ortamı yumuşatacak, ülkenin bütün toplumsal kesimlerini kucaklayacak ve herkesi bir arada tutabilecek bir anlayışla yolumuza devam edeceğiz.”
“Evet, seçim öncesinde belki bir takım gerginlikler, kutuplaşmalar yaşandı ama bu sürdürülebilir bir durum değil, doğru da değil. Siyasetin bütünleştirici, kapsayıcı, herkesi ortak değerler etrafında toparlayıcı; ötekileştirmeyen, kamplaştırmayan, kutuplaştırmayan bir dille yoluna devam etmesi gerekiyor. Burada bütün partilere büyük görev düşüyor. Biz, karşılığını bulamasak da, ısrarla bu dili kullanmak durumundayız.”
Bu defa ne fark var?
“7 Haziran’da oyunu artıran özellikle iki partinin (MHP ve HDP’yi kastederek) oylarının 1 Kasım’da ciddi oranda düşmesinin temel nedeni güvenlik ve istikrar konusunda onlara yönelik duyulan endişelerdir. Her partinin 7 Haziran ve 1 Kasım sonuçlarından gerekli dersleri çıkardığını ve bundan sonra ona göre davranacağını umuyoruz ve diğer partilerden de katkı bekliyoruz. İlk 100 gün çok önemli. Sonrasında ilk 6 ay içerisinde ana eksen ortaya çıkmış olacak. Bir yıl içinde herkes hükümetin reformlar konusundaki samimiyet ve kararlılığını net bir şekilde görmüş olacak.”
Sarı kart, turuncu kart
“İşin Türkçesi, 7 Haziran’da vatandaş bize, ‘Böbürlenme padişahım, senden büyük Allah var’ dedi. 1 Kasım’da da diğer partilere ‘Uzlaşmaz tutumlarınızı bırakın, demokrasi dışı arayışları bırakın’ dedi. 7 Haziran Ak Parti’ye sarı kartsa, 1 Kasım da CHP, MHP ve HDP’ye çok koyu bir sarı karttır. Belki kırmızı kart değil ama çok koyu bir sarı karttır. Bir turuncu kart gibi... Dolayısıyla, onların da buradan ders almalarının, üçünün de özeleştiri yapmalarının zorunlu olduğu kanaatindeyim. Nasıl iktidar gücünü elinde bulunduranın dayatması kabul edilemezse, aynı şekilde muhalefetin de her şeyi reddetmesi kabul edilemez. Bu gerçeği bütün partilerin bundan sonra görmesi ve bu anlayışı göstermesi lazım ki sonuç alabilelim ve Türkiye yol alabilsin. Bu olursa, Türkiye sorunlarını sistematik olarak çözmüş olacak. CHP, MHP ve HDP bu sürece destek olursa, biz katkılarına hazır olduğumuzu ifade ediyoruz.”
HDP de PKK da özeleştiri yapmalı
“Bugün gelinen noktada, hem HDP ‘nin hem PKK’nın bütün unsurlarıyla, 1 Kasım seçimlerinden sonra derin bir özeleştiri içine girmek mecburiyetinde olduğunu görüyorum. Siz haklarını koruma iddiasında olduğunuz bir halka hayatı zindan ediyorsunuz. Şimdi her iki tarafın da bir özeleştiri eğiliminde olacağını görüyoruz. Bunların işaretleri var. ”
‘Başkanlık sistemini dayatacak değiliz’
“Bütün konuları kamplaşmadan, kutuplaşmadan azade bir şekilde tartışmamız gerekiyor. Açık olan bir gerçek var; 12 Eylül sistemi çöktü. Ama Anayasası ve yasalarıyla yaşıyorYeni bir Anayasa ihtiyacı aşikar. Ve biz başkanlık sisteminin tartışılmasını da, Türkiye’nin bu reform paketinin içindeki başlıklardan, konulardan biri olarak ele alıyoruz. Yoksa meselenin aslı sadece bir konuyu, sadece başkanlık sistemini tartışmak değil. Bir bütünün parçası... Ayrıca bu konu kişilerle ilgili, Sayın Cumhurbaşkanımızın şahsıyla ve Ak Parti ile ilgili bir tartışma da değil. Türkiye’nin böyle bir ihtiyacı olduğu tartışılıyor ama sonuçta bunu dayatacak, diretecek değiliz. Vakti zamanı geldiğinde, uygun ortam oluştuğunda, öncesinde yasa gerektirmeyen işler ile yasal düzenlemeyle çözülecek konular halledildikten sonra, en sonunda bu Anayasa tartışması yapılır. Toplumun bütün kesimleri, bütün siyasi partiler katılır. Bir oldu bitti ile değil, tam manasıyla bir siyasi konsensüs ile ortaya çıkacak bir Anayasal reforma ihtiyacımız olduğu açık. Biz nasıl bunu sadece bir kişinin ya da Ak Parti’nin ihtiyacı olarak değil, nasıl Türkiye’nin reform alanlarından biri olarak görüyorsak, bütün partiler de samimi olarak böyle görerek görüşlerini ortaya koyarlar, sonuçta da kararı millet verir.”
‘Tam demokrasi devrimi lazım’
“Türkiye’nin ihtiyaçlarını ve neler yapılması gerektiğini biliyoruz. 2002’den bu yana yapılanlar ortada. Şimdi kalan bir takım reformlara ihtiyaç var. Bu, üretim devrimi diyebileceğimiz bir yeni süreç. Siyaset ve hukuk alanında da, tam demokrasi devrimine ihtiyaç var. Anayasa, Siyasi Partiler Yasası, Meclis İçtüzüğü, Seçim Yasası başta olmak üzere, 12 Eylül’den kalma, antidemokratik ne varsa ortadan kaldırmaktan söz ediyorum. Toplumun farklı kesimlerinin, kendilerini farklı kimliklerle ifade eden insanlarımızın kendilerini eşit ve özgür yurttaş olarak bulabilecekleri, bu ülkenin sahibi olarak görebilecekleri adımları atmamıza ihtiyaç var. Bunları yaparken, hiçbir zaman bir dayatma, bir diretme içinde olmayacağız.”
‘Terör bitmeli’
“Milli birlik ve kardeşlik sürecinin başarıyla tamamlanması, Türkiye’nin bu terör sarmalından artık kurtulması lâzım. Maalesef, 20 Temmuz’dan itibaren yüzlerce yurttaşımız öldü, onlarca şehit verdik. Bu sürdürülebilir bir durum değil. Terörün tamamıyla sona erdirilmesi, bütün terör gruplarıyla eş zamanlı ve etkin bir mücadelenin sürdürülmesi şart. Nihai hedef, bu ülkedeki herkesin, kendi kimlikleriyle, özgür bir şekilde yaşayabilecekleri ortamın sağlanabilmesi. Güvenlik güçlerimizin, terörist ile sivil vatandaşı ayırt etme konusunda sergilediği hassasiyet ve performans takdire şayan. Terör örgütü faaliyetlerini şehirlere taşırken “Bu halkı bir gün serhildana, başkaldırıya iteriz” düşüncesindeydi. Ama vatandaşımız, Kürt kardeşlerimiz bu oyuna gelmedi, terör örgütü ile arasına mesafe koydu.”