Pandeminin en çok zarar verdiği sektörlerden biri olan ve ülke ekonomisine katkısı 130 milyar TL’nin üzerinde olan yiyecek içecek sektöründe 2 milyona yakın çalışan doğrudan etkilendi. Bugüne kadar işyerlerinin nace kodlarına göre destek kapsamına alınan çalışan sayısı ise yaklaşık 600 bin kişi.

Bakanlığın yayınladığı kısa çalışma ve nakdi ücretsiz izin başvurularını incelediğimizde yeni kapama kararıyla 300 binden fazla çalışanımızın Nisan ve Mayıs aylarında destek kapsamına alınması bekleniyor.

Kısa çalışma ödeneğinin de uzatıldığı süreçte yeni tedbir kararlarıyla etkilenen diğer sektörlere bu destek devam edecek mi sorusuna son dakika güncellemesiyle cevap verildi.

FAALİYETLERİ DURDURULAN TÜM SEKTÖRLER DESTEK KAPSAMINA ALINIYOR

İlk açıklanan kararda desteğin sadece yiyecek içecek sektörüne verilmesi ilan edilmişti ancak yaşanan son gelişmelerle bu karar “faaliyeti durdurulan sektörler” olarak değiştirildi.

Verilen önergeyle, faaliyetleri durdurulan sektörlerdeki personel için de 2021 yılı nisan ve mayıs aylarına yönelik, ücretsiz izne ayrıldıkları dönem için, günlük 50 lira ödeme gerçekleştirilecek.

Halen nakdi ücret desteği alan kişiler için de destek tutarı 50 liraya çıkarılacak.

HANGİ SEKTÖRLER YARARLANACAK?

ÜCRETSİZ İZİN DESTEK ŞARTI ESNETİLECEK TUTAR 1.500 TL OLARAK UYGULANACAK

17 Nisan 2020 tarihinden önce sigorta girişi olan çalışanlar, nakdi ücretsiz izin desteğinden yararlanma hakkına sahip oldular ancak 17 Nisan tarihi sonrası işe girmiş olanlar destek kapsamına alınamıyordu. Yeni düzenleme ile destek kapsamı dışında kalan tüm çalışanlar nakdi ücretsiz izin desteğinden yararlandırılacak.

Faaliyetleri durdurulan sektörlerdeki personel için de 2021 yılı nisan ve mayıs aylarına yönelik, ücretsiz izne ayrıldıkları dönem için, günlük 50 lira ödeme gerçekleştirilecek. Halen nakdi ücret desteği alan kişiler için de destek tutarı 50 liraya çıkarılacak.

Yani Nisan ve Mayıs aylarında nakdi ücretsiz izin desteği 1.431 TL yerine 1.500 TL olarak uygulanacak.

Pandemi etkilerinin ekonomide yarattığı daralmanın aşılması ve vergi gelirlerinin artırılmasına yönelik oluşturulan “yapılandırma” programı çerçevesinde 2021 yılı içerisinde atılacak adımların detayları belli olmaya başladı. AK Parti Grup Başkan Vekili Mehmet Muş’un “borç yapılandırması yapılacak” açıklamasının ardından gözler Meclis’e gelecek pakete döndü. İşsizlik Sigortası ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ‘ne iş dünyası, vergi mükellefleri ve STK’lardan gelen yoğun talep üzerine; matrah ve vergi artırımı, kasa-ortaklar cari hesap düzeltmeleri, stok düzeltme gibi düzenlemelerin de eklenmesi kararlaştırıldı.

SON KARAR CUMHURBAŞKANIMIZDA

Kamuya olan borçların yapılandırması ile matrah ve vergi artırımı, kasa-ortaklar cari hesap düzeltmeleri, stok düzeltme gibi düzenlemeleri içeren önergelerin yer aldığı teklif, Cumhurbaşkanı’na sunuldu.AK Parti ve MHP teşkilatları ile iş dünyasından gelen yoğun talepleri değerlendiren Cumhurbaşkanımızın teklife olumlu baktığı ve kabul ederek Meclis’e göndereceği gelen bilgiler arasında.

MATRAH ARTTIRIMI NEDEN ÖNEMLİ?

Matrah ve vergi artırımı hakkı verilmesi halinde bu haktan yararlanan mükelleflere çok önemli bir avantaj sağlıyor. Matrah ve vergi artırımı yapılan vergi kalemlerinde, ilgili yıllar için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılma ihtimali ortadan kalkıyor. Bir bakıma matrah artırımından yararlananlar ve belirli oranlarla yıllar bazında yapılacak hesaplamaları ödeyen mükellefler kapsam dahiline alınan yılları denetim ve olası idari yaptırımlar anlamında sigortalamış olacaklar.

2015-2020 YILLARI KAPSAMA ALINACAK

Matrah ve vergi artırımı düzenlemesinin 2015-2020 yılları için geçerli olması ve bu artırımların 2015, 2016, 2017, 2018 ,2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile KDV ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılması öngörülüyor.

Bu haliyle geniş bir kesimi içine alacağı belirtilen çalışmadan 1 milyondan fazla işletmenin yararlanması bekleniyor. Gözler her zaman olduğu gibi Cumhurbaşkanımızın kaleminin son imzasında. Piyasa bir nefes arası gelir mi diye beklemedeyiz…

Son güne kadar Cumhurbaşkanımızdan gelecek kararı bekledik…Ancak kısa çalışma ödeneği uygulamasını Haziran 2021 tarihine kadar uzatma yetkisi olmasına rağmen Cumhurbaşkanımız mart ayı içerisinde yaptığı son açıklamalarında üzerine basa basa dile getirdiği “son tarihe” uzatma kararı vermedi.Elbette ki 3 ay olarak öngörülen uygulama süreciyle başlayan ancak 1 yılı aşan kısa çalışma ödeneğinin uzatılmaması kararının altında oldukça fazla sebep var.

Diğer taraftan vaka sayılarının hem ülkemizde hem dünya genelinde yeniden artışa geçmesi, pandemi sürecinin ilk aylarında takip ettiğimiz sayılardan daha vahim vaka tabloları izlediğimiz, aşı takvimlerine rağmen tüm önlemlerin her ülke bazında yeniden devreye girdiği bu dönemde kısa çalışma ödeneğinin devam ettirilmesi hem işçi hem işveren kesiminin bırakalım nisan mayıs aylarını yıl sonuna kadar uzatılmasını beklediği uygulamaydı.Ancak 31.03.2021 tarihi geride kaldı ve verilen karardan geri dönülmedi.Peki şimdi ne olacak?

RAMAZAN’DA UYGULANACAK KORONAVİRÜS TEDBİRLERİ

29 Mart tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kabinesi koronavirüs gündemiyle toplandı ve ülkemizde ki son durumla ilgili değerlendirmeler yapıldı. Masadaki önemli konulardan bir tanesi de ramazan ayında uygulanacak tedbirlerdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan toplantı sonrası alınan kararları açıkladı.

Ramazan ayı boyunca; 81 ilde hafta sonları sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak.Türkiye genelinde lokanta ve kafe gibi işletmelerin hizmetleri paket servisle sınırlandırılacak. Ülke genelinde toplu iftar ve sahur gibi etkinliklere de müsaade edilmeyecek.

KISA ÇALIŞMA YOK NAKDİ ÜCRETSİZ İZİN ÖDENEĞİ DEVAM

Kısa çalışma ödeneği uygulaması 31.03.2021 tarihinde sona erdi ancak 17.04.2020 tarihinden beri uygulamada olan Nakdi Ücretsiz İzin ödeneği uygulaması 17.03.2021 tarihinde sona erecek olmasına rağmen 2 aylık uzatma kararıyla 17.05.2021 tarihine kadar uygulanmaya devam edecek.

NAKDİ ÜCRETSİZ İZİN ÖDENEĞİ KAÇ PARA?

Nakdi ücretsiz izin uygulamasının uzatılmasıyla 17 Mayıs 2021 tarihine kadar fesih yasağı da devam ediyor. Fesih yasağı süresince işverenin işçisini ücretsiz izne çıkartma hakkı var.İşveren bu hakkını kullandığında işçiye ücretsiz izinde olduğu her gün için 47.7 TL nakdi ücret desteği ödenecek.

TABLO TERSİNE DÖNECEK Mİ?

Kısa çalışma ödeneği desteği kapsamında Mart/2021 sonuna kadar yaklaşık 4 milyon vatandaşımıza ödeme yapıldı.Destek tutarı daha fazla olan kısa çalışma ödeneğinin bitmesiyle nakdi ücretsiz izin başvuru sayısının 4 milyon kişinin üzerinde olması bekleniyor.

Özellikle 12 Nisan tarihi itibarı ile başlayacak ramazan ayı boyunca alınacak tedbirlerin çalışma hayatına etkileri göz önünde bulundurulduğunda bu sayının artması da söz konusu.

Nisan ve mayıs aylarında normalleşme ve ücretsiz izin uygulaması kapsamında sigorta primi desteğinden yararlanamayan lokanta ve kafe çalışanlarının prim yüklerinin üstlenilecek ve nakdi ücretsiz izinden yararlanma hakkı olmayan çalışanların da mağdur olmaması için 1500 TL nakdi ödeme yapılacak.

Diğer taraftan; sayıları 100 bini aşan kahvehanelere yönelik herhangi bir destek açıklaması henüz yok.

Türkiye genelinde sayısı 3 bine yaklaşan sinema salonlarının da 1 Nisan’da açılacağı belirtilmişti. Artan vakalara bağlı olarak sinema salonlarının açılışı da yayımlanan genelge ile 12 Mayıs tarihine ertelendi. Bu sektöre de şu an için açıklanan bir destek paketi yok.

Özetle işten çıkarma yasağı 17 Mayıs tarihine kadar devam ederken, devlet destekleri de uzayan süreç karşısında kan kaybetmeye başladı.Görünen o ki ; tüm ülkeyi zor bir ramazan dönemi bekliyor…

Bir önceki yazımda tebrik etmiştim vatandaş odaklı hizmet veren ve özellikle E-Devlet platformuna en çok yatırım yapan Sosyal Güvenlik Kurumumuzu. Ancak bazen öyle düzenlemeler ortaya çıkıyor ki, zaten anlaşılması zor olan uygulamaları daha da zor, daha da anlaşılmaz bir hale getiriyorlar. Basit ve anlaşılabilir bir sosyal güvenlik sistemi yerine anlaşılamayan, tam ‘anlaşıldı’ derken bir genelge ile yeniden karıştırılan uygulamalar olarak oraya çıkarıyorlar. İşte yeni baş ağrıtan uygulama!!!

2008 ÖNCESİ DEVAM EDEN KESİNTİSİZ SSK ÖDEMESİ İPTAL EDİLECEK!

Sosyal Güvenlik Kurumu 2019 yılında yayımlamış olduğu 2019/9 sayılı Genelgesi ile kesintisiz devam eden kendi şirketinden 4/a sürelerini iptal etmektedir. Siz, kendi işyerinizde 2008 öncesinden bu yana kesintisiz 4/a hizmeti bildirebiliyorken bu genelge ile tüm hizmetleriniz iptal edilerek 4/b’ye çevrilmektedir. Bu uygulama henüz yeni olduğundan ve şimdilik sadece emeklilik müracaatında bulunanların hizmetleri SGK tarafından iptal edilerek düzenlendiğinden tepki çekmedi. Ancak önümüzdeki dönemlerde yargıya intikal edecek çok dosya olacaktır.

İptal edilmeyen tek hizmet, sigortalı olarak başladığı işyerine ortak olanlarınkisi kaldı. Sigortalıyken ortak olduysanız ve ortak olduktan sonra da 4/b tescili yaptırmadan 4/a’nız devam ettiyse ve hiç kesintiniz yoksa kurum sizin 4/a bildirimlerinizi iptal etmiyor. Ancak bunun haricinde olan tüm kendi şirketinden 4/a prim bildirenlerin hizmetleri iptal ediliyor.

HİZMET ÇAKIŞMALARINDA SİGORTALI MAĞDUR!

Sosyal Güvenlik Kurumu bahsettiğim durumda olan kişilerin 4/a prim bildirimlerini geriye doğru iptal ediyor, ancak iptal ettiği primleri yine 1/1 olacak şekilde 4/b’ye aktarmıyor. Tüm çevirdiği 4/b primleri asgari ücret üzerinden tahakkuk ettiriyor. Kalan kısmı işveren payını işverene, işçi payını işçiye iade diyor. (talep edilirse) Tabi burada şöyle bir mağduriyet yaşanıyor; Ahmet bey 20 yıl boyunca tavandan prim bildiriyor ve haliyle 7-8 Bin Lira emekli aylığı bekliyor, kurum bu uygulamayı yaptıktan sonra Ahmet beye Bin 500 – Bin 750 TL emekli aylığı bağlıyor. Burada sigortalının mağduriyeti çok büyük, üstelik itiraz ettiğinizde size ’30 günlük süreniz vardı, dilekçe ile müracaatınız yok’ diyerek geçiştiriyorlar. Sigortalıya hizmet çakışmalarından dolayı bilgi verilmiyor, çakışmalar düzeltildikten sonra hemen aylık bağlanıyor.

Böyle bir durumla karşılaşırsanız ve bilginiz olursa kuruma tüm hizmetlerinizin 1/1 olacak şekilde aktarılmasına dair dilekçe vermeniz gerekmektedir. Aynı şekilde o primleri ödeyen işyerinin de işveren paylarının sigortalının hizmetlerine aktarılmasına dair dilekçe vermesi gerekecektir.

Soru ve görüşlerinizi uzmanasor@gazetavatan.com adresine gönderebilirsiniz…

13 Mart tarihinde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan "Ekonomi Reformları" için hazırlanan kitapçık, Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinde yayımlandı. Toplam 38 sayfadan oluşan pakette, 77 kanuni düzenleme yapılması öngörülüyor. Yanı sıra, 72 adet idari karar veya idari düzenleme yapılacak. 16 tane Cumhurbaşkanlığı Kararı, 11 tane Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 12 tane de ikincil mevzuat düzenlemesi öngörülüyor.

Ana başlıklar altında 34 alt başlık ve 155 adet takvimlendirilmiş eylem bulunuyor. Pakette öngörülen düzenlemelerin tamamı 2023 yılı sonuna kadar tamamlanacak. Bunlardan 120 tanesi 2021’de, 29 tanesi 2022’de 2 tanesi 2023 yılında hayata geçirilecek.

Konunun en yetkili ismi olan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan yayımlanan yol haritası sonrası "Her 3 ayda bir reform takip toplantılarıyla programın başarısını değerlendirip, kamuoyunun takdirine sunacağız." açıklamasında bulundu.

Reformların ana hedefi; "Salgın sonrası dönemin ekonomik yapılanmasına uygun, sürdürülebilir, güçlü ve kaliteli büyümeye erişim" olarak belirlendi.

Reform paketinin temel amaçları ise "Makroekonomik istikrarın temini", "Rekabetçi üretim ve verimlilik artışları" ile "Şeffaf, öngörülebilir ve hesap verilebilir yönetişim" olarak belirlendi.

Kitapçığa göre, "makro ekonomik politikalar" ve "yapısal politikalar" olmak üzere iki ana reform alanı bulunurken her iki ana hedef altında 5'er başlık oluşturuldu.

PİYASANIN REFORMLARDAN BEKLENTİSİ ÇOK

Küresel salgınının en çok etkilediği çalışma hayatının her iki önemli tarafı olan işçi ve işverenlerin reform paketinden beklentileri büyük.Özellikle geçtiğimiz yıllarda uygulanan vergide matrah artırımı, kasa ve stok affı yapılandırmasının yeniden düzenlenmesi, VUK 359, çek yasası düzenlemeleri, asgari ücrete kadar olan gelirden vergi alınmaması, idari para cezalarının belirli bir süre uygulanmaması ve kısa çalışma ödeneklerinin yıl sonuna kadar uzatılması gibi farklı talepler bekleniyor.

REFORM PAKETİNİN ÖNEMLİ SATIR BAŞLARI

Yol uzun, beklentiler çok, piyasa çalkantılı, salgın nedeniyle ümitler hala puslu…

17 Şubat 2021 tarihinde kabine toplantısı sonrası millete seslenen Cumhurbaşkanımız, Kısa Çalışma Ödeneği ve Nakdi Ücret Desteklerinin son kez Mart ayının sonuna kadar uzatıldığını duyurmuştu. Ancak bu hafta içerisinde Resmî Gazetede yayımlanan 31418 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla Nakdi Ücret Desteği ve Fesih yasağı uygulaması 17 Mart 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere iki ay süreyle tekrardan uzatıldı.

Kısa çalışma ödeneği uzatılacak mı?

Geçtiğimiz ay Cumhurbaşkanının yapmış olduğu ulusa sesleniş konuşmasında, “son kez” olmak üzere Nakdi Ücret Desteğinin 17 Mart tarihine, Kısa Çalışma Ödeneği uygulamasının da 30 Mart sonuna kadar uzatılma kararı duyurulmuştu. 09.03.2021 tarihinde Cumhurbaşkanımız imzasıyla yayımlanan kararnameyle Nakdi Ücretsiz İzin ödenekleriyle bu ödeneğe bağlı olan fesih yasağı uygulaması tekrardan 17 Mayıs 2021 tarihine kadar uzatıldı.

Aslında herkes 17 Mart ve 30 Mart tarihleri milat olarak belirlenecek ve bu tarihlerden itibaren devlet destek ödemelerinin ve işten çıkarma yasağının da son bulacağını bekliyordu.

Sanılanın aksine tekrardan 2 aylık bir uzatma oldu ancak beklenen uzatma Kısa Çalışma Ödeneğinde henüz yapılmadı. Hali hazırda işletmelerini açamayan binlerce işletmenin çalışanları mağdur mu olacak, yoksa hepsi kısa çalışmadan ücretsiz nakdi desteğine mi geçirilecek sorusunu karşımıza çıkarıyor!

Destek ödemeleri risk haritasına göre mi güncellenecek?

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan risk haritasına göre riskli gruplarda işletmeler kapanacak, risk olmayan bölgelerde ise faaliyetlerine devam edecekler.

Ancak açıklanan uzatma kararında açık işletmeler ve faaliyetini tamamen veya kısmen durdurmuş işletmeler diye bir ayrım hükmü yer almadı. Böyle bir durumda kısa çalışma ödeneğinin de uzatılmaması haritaya göre mi şekillenecek sorusunu akıllara geliyor.

Yani yapılması beklenen düzenleme ile yüksek riskli illerde Kısa Çalışma Ödeneğine devam edilmesi, risksiz şehirlerimiz de durdurulması gibi bir planlamanın hayata geçirilmesi önümüzde duran seçeneklerden.

İşsizlik rakamı riskine karşı fesih yasağı!

Son açıklanan TUİK verilerine göre Ocak 2021 işsizlik oranı %12.2 olurken işsiz sayımız 3 milyon 861 bin kişi oldu. Her ne kadar süreç devlet destekleri ve fesih yasağıyla kontrol altında tutulmaya çalışılsa da sayının hem ülkemizde hem de dünya genelinde artması beklediğimiz bir gerçekti.

ABD’de açıklanan son verilere göre işsiz sayısı 17 milyon kişinin üzerinde, Avrupa haritasında en az işsize sahip olan Almanya’da bile işsizlik rakamı 2,9 milyon kişiye ulaştı.Nakdi ücretsiz izin desteğine 2 ay daha uzatma, fesih yasağı uygulamasına 2 ay daha yürürlükte kalma kararı geldi.

Ancak; Kısa çalışma ödeneğinin akıbeti muallak, yeni teşvikler verilmesi için beklenti büyük, kapamalar yeniden gündeme gelir mi diye endişe hakim, şimdi gözümüz kulağımız bu aksam milletine seslenmesini beklediğimiz Cumhurbaşkanımızda.

Yeni reform paketi, kamu maliyesini düzenleyecek yeni kararlar ve yine artışa geçen vaka sayıları karşısında izlenecek yol haritasını açıklayacak. Bu açıklama sonrası tüm soru işaretleri giderilecek diye ümit ediyoruz.

Bir emekli kişiyi tüm sigorta kollarına tabi olarak bildiremeyeceksiniz ve yine tüm sigorta kollarına tabi olan ve emekliliği elde etmemiş bir kişiyi de aynı şekilde SGDP’ye tabi bildiremeyeceksiniz. Tabi bu durumun şimdilik sancıları da var, buyrun değerlendirelim…

SGDP İşe Giriş Bildirgesi Verilemiyor!

Yanınızda çalışan bir personeliniz emeklilik hakkı elde etti ve tahsis talebini gerçekleştirdi. Ancak bu kişi emekli olduktan sonra da yanınızda çalışacak, sizin bu durumda kişinin tüm sigorta kollarına tabi olan bildirimlerini emeklilik nedeniyle kapatıp bir sonraki gün SGDP’li olarak yani emekli olarak girişini yapmanız gerekecek.

İşte tam bu durumda SGK’nın işe giriş sayfası ‘Emekli Veya Yaşlılık Aylığı Bağlanmamış Olanlar Hakkında 8-Sosyal Güvenlik Destek Primi Sigortalılık Kodu İle İşe Giriş Bildirgesi Verilemez’ hatası vermektedir.

Bu durum SGK’nın tahsis sistemiyle işe giriş bildirgesi sisteminin entegresinden kaynaklanmaktadır. Kişinin yapmış olduğu emeklilik tahsis talebini sistem aylık bağlanmamış olmasından dolayı görmüyor, haliyle de SGDP’li olarak girişini yapamazsın diyor.

Çözüm ne olacak?

Sistemin entegrasyon sorunu elbette kısa bir süre içerisinde çözüme kavuşacaktır, ancak acil çözüm arayanlar ‘Tüm sigorta kollarına tabi’ şeklinde işe giriş bildirgesi vererek sonrasında güncelleme sayfasından SGDP’ye çevirebilir.

Bu yöntem ile birlikte verilemeyen SGDP’ye tabi işe giriş bildirgeleri kuruma bildirilmiş olacaktır. Bu yöntemin bazı sicil numaralarında da hata ile karşılaştığı bilgileri gelmektedir. Böyle durumla karşı karşıya kaldığınızda işe girişinizi normal şekilde yapabilir, kuruma aldığınız hatanın ekran görüntüsüyle birlikte dilekçe ile başvurabilirsiniz.