Ekonomik reform paketi çalışma hayatını nasıl etkileyecek?
Reformların ana hedefi; "Salgın sonrası dönemin ekonomik yapılanmasına uygun, sürdürülebilir, güçlü ve kaliteli büyümeye erişim" olarak belirlendi.
Ana başlıklar altında 34 alt başlık ve 155 adet takvimlendirilmiş eylem bulunuyor. Pakette öngörülen düzenlemelerin tamamı 2023 yılı sonuna kadar tamamlanacak. Bunlardan 120 tanesi 2021’de, 29 tanesi 2022’de 2 tanesi 2023 yılında hayata geçirilecek.
Konunun en yetkili ismi olan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan yayımlanan yol haritası sonrası "Her 3 ayda bir reform takip toplantılarıyla programın başarısını değerlendirip, kamuoyunun takdirine sunacağız." açıklamasında bulundu.
PEKİ REFORMLARIN ANA HEDEFİ NE OLACAK?
Reformların ana hedefi; "Salgın sonrası dönemin ekonomik yapılanmasına uygun, sürdürülebilir, güçlü ve kaliteli büyümeye erişim" olarak belirlendi.
Reform paketinin temel amaçları ise "Makroekonomik istikrarın temini", "Rekabetçi üretim ve verimlilik artışları" ile "Şeffaf, öngörülebilir ve hesap verilebilir yönetişim" olarak belirlendi.
Kitapçığa göre, "makro ekonomik politikalar" ve "yapısal politikalar" olmak üzere iki ana reform alanı bulunurken her iki ana hedef altında 5'er başlık oluşturuldu.
PİYASANIN REFORMLARDAN BEKLENTİSİ ÇOK
Küresel salgınının en çok etkilediği çalışma hayatının her iki önemli tarafı olan işçi ve işverenlerin reform paketinden beklentileri büyük.Özellikle geçtiğimiz yıllarda uygulanan vergide matrah artırımı, kasa ve stok affı yapılandırmasının yeniden düzenlenmesi, VUK 359, çek yasası düzenlemeleri, asgari ücrete kadar olan gelirden vergi alınmaması, idari para cezalarının belirli bir süre uygulanmaması ve kısa çalışma ödeneklerinin yıl sonuna kadar uzatılması gibi farklı talepler bekleniyor.
REFORM PAKETİNİN ÖNEMLİ SATIR BAŞLARI
- Yapısal politikalar tarafında kurumsal yapının güçlendirilmesi, yatırımların teşvik edilmesi, iç ticaretin kolaylaştırılması, rekabet politikaları, piyasa gözetimi ve denetimi reform kapsamına alınacak.
- Kamu idarelerinde ve yerel yönetimlerde tasarrufa yönelik tedbirler alınacak. Kamu görevlileri, kadrolarına bağlı pozisyonları dışında, en fazla bir kurumun yönetim veya denetim kurullarında görev alabilecek.
- Vergi Usul Kanunu kayıt dışılığı azaltacak ve vergiye uyumu teşvik edecek şekilde güncellenecek.
- Uluslararası yatırımcıların vergi hususunda karşılaştıkları sorunlar reform kapsamında ele alınacak.
- Vergi denetiminde standart, öngörülebilir ve haksız rekabeti önleyen modellere geçilecek.
- Bireysel emeklilik sisteminde 18 yaş altının sisteme girmesinin önündeki yasal engel kaldırılacak ve fona katılım sayısı yükseltilecek.
- Basit usulde vergilendirilen kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, tornacı, çay ocağı işletmecisi, terzi ve tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnaf gelir vergisinden muaf tutularak, beyan yükümlülükleri kaldırılacak.
- İstihdam taahhüdünü yerine getiren firmanın, istihdama kattığı her 1 kişi için 12 ay boyunca ödediği sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primleri, firmaya katkı olarak kredi faiz bakiyesinden düşülecek. Böylece ilave istihdam oluşturan firmalar, düşük finansman maliyetiyle kredi kullanma imkanına kavuşacak.
- Nakdi Ücret Desteğinden faydalanıp, çalışanını tekrar istihdama dahil eden işverenler şartları taşımaları durumunda ilave istihdama finansman desteğine dahil edilecekler.
- Uzaktan çalışma mevzuatı, yeni iş modellerine uyum sağlayacak şekilde revize edilecek.
- Kısmi süreli çalışanların hafta tatili, yıllık ücretli izni hak etme süresi ve kıdem tazminatına hak kazanma sürelerinin kanunda açıkça belirtilmesine yönelik düzenleme yapılacak.
- Mevcut teşvik sistemi sadeleştirilerek, seçici ve süreli bir yapıya kavuşturulacak. Ayrıca, mükerrer uygulamalara izin verilmeyecek bir sistem kurulacak.
- Erken uyarı sistemi üzerinden özellikle üretim, toptan ve perakende aşamasında gıda zincirinin tamamı anlık olarak takip edilerek raporlanacak.
- Gıda tarafında kayıp ve israfın azaltılması için tarlada ve hallerde kalan taze meyve ve sebzeleri piyasaya kazandıracak mekanizmalar geliştirilecek.
- Tarımsal üretimde öngörülebilirliği artırmak ve fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için sözleşmeli tarım mekanizmaları oluşturulacak.
- Yenilikçi ve daha güçlü bir sağlık endüstrisinin geliştirilmesi amacıyla Cumhurbaşkanlığına bağlı Sağlık Endüstrileri Başkanlığı kurulacak. Bununla birlikte sağlık sektöründe üretim ve Ar-Ge kapsamında önemli yatırım ve düzenlemeler yapılacak.
- Cumhurbaşkanlığı himayesinde Yazılım ve Donanım Endüstrileri Başkanlığı kurulacak. Bir milyon yazılımcı projesi hayata geçirilecek.
- Son dönemin önemli yatırım araçlarından biri olan dijital paraların ekonomik, teknolojik ve hukuki altyapısının oluşturulması için adımlar atılacak.
- Reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçlarını özendirmek için Tahvil Garanti Fonu kurulacak.
- Sanayide kapasite artışı sağlayacak adımlar atılacak ve sanayicilerin karşılaştığı sorunlara çözüm üretilecek.
- Kredi Garanti Fonu teminatıyla 5. ve 6. bölgelerde yapılacak imalata dayalı ithal ikamesini sağlayan ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli kredi destekleri verilecek.
- Üreticilerin en büyük sorunlarından biri olan yetişmiş eleman bulamama sorununun çözümü için mesleki eğitim merkezlerine ve öğrencilere destek arttırılacak.
Yol uzun, beklentiler çok, piyasa çalkantılı, salgın nedeniyle ümitler hala puslu…