Sosyal Güvenlik Kurumu, kayıtdışı istihdamla mücadelede en etkili rolü üstlenen kamu kurumu durumundadır. Genellikle ihbar ve şikâyet üzerine denetime çıkan SGK bu defa ihbarsız denetimde bulunacağını açıkladı! Yapılandırma yoğunluğunu geride bırakan kurum bu defa denetimlere yoğunlaşacağını aktardı. İşverenlerin ağır cezalarla karşılaşmaması için bu yazımızı dikkatlice okumalarını tavsiye ederiz.

BU SEKTÖRDE BULUNANLAR DİKKAT!

Sosyal Güvenlik Kurumu, işverenlere yaptığı denetim bildiriminde özellikle toptan ve perakende ticaret, tekstil ürünleri imalatı, gıda ürünleri imalatı, giyim eşyası imalatı, kauçuk, plastik ve deri imalatı, mobilya imalatı, tütün ürünleri imalatı, yiyecek ve içecek hizmetleri faaliyetleri, bina inşaatı, kurye ve kargo taşımacılığı, makine ve bilgisayar bakım onarımı, gayrimenkul ve atık toplama sektörleri için uyarılarda bulundu.

YABANCI KAÇAK İŞÇİ ÇALIŞTIRANA AF YOK!

Yukarıda belirtilen sektörlerde artan kaçak yabancı istihdamı ihbarları neticesinde denetimlerin planladığı anlaşılmaktadır. Kaçak işçi çalıştıran işverenlere, işçi başına on binlerce lira ceza kesilmektedir. Ayrıca işverenin faydalanmakta olduğu teşvikler de geriye yönelik iptal edilerek alınmaktadır. Mevcutta bir yapılandırma kanunu olmadığından işverenlere bu kapsamda kesilecek cezaların ağır yaptırımları olacaktır.

ELDEN ÜCRET ÖDEMELERİ TAKİPTE!

SGK denetmenleri, incelemeye aldıkları işyerlerinde kaçak işçi harici kaçak ücret bildirimlerini de tespit edecek. Genellikle elden ücret diye tabir edilen ücreti asgari ücretten gösterme durumu da cezai yaptırımlara konu olmaktadır. Bir işçinin elden ücret aldığını kendi beyan etmese bile aynı işyerinde 5 yıldan fazla süredir çalışıp asgari ücret düzeyinde maaş alması da şüpheli durum olarak görülmektedir.

DENETİM FAALİYETLERİ DİĞER SEKTÖRLERLE DEVAM EDECEK!

Yukarıda belirtilen sektörler için etkin denetim süreci Ekim ve Kasım aylarında yürütülecek. Diğer sektörlerin denetim planlaması ise Kasım ayından sonra yapılacak. Denetimlerin gelecek yılın ilk çeyreğine kadar sürmesi planlanıyor. Etkili denetim mekanizması ile kovid döneminde oluşan gayriresmi çalışma ortamının nizami biçimde düzenlenmesi planlanıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu 2015 yılından itibaren e-devlet sisteminde en çok hizmet veren kamu kurumlarının başında gelmektedir. Öyle ki sadece hizmet listenizden değil, rapor sorgulamalarınıza, borç dökümünüzden, medikal malzeme hakkınıza kadar her detayı buradan sorgulayabiliyorsunuz. Bunca hizmetin yanında bir de ‘Çalışma Hayatım’da eklenince tadından yenmeyecek bir sistem çıktı karşımıza.

ARTIK EMEKLİLİK RAPORLARINIZ E-DEVLETTE!

Çalışma Hayatım sistemine giriş yaptığınızda sizi ilk karşılayacak ekran emeklilik ve sigortalılık bilgileriniz olacaktır. Burada sigortalılık statünüze göre emeklilik planlarınız tescilinize göre oluşturulmuş basit usulde görüşünüze sunulmuştur. Tabi kurum bir takım hataların önüne geçmek için resmi belge niteliği taşımaz ibaresini de eklemeyi ihmal etmemiş.

EMEKLİLİK HARİCİ SUNULAN HİZMETLER!

Emeklilik raporunuzun haricinde çalışma hayatım bölümüne giriş yaptığınızda solda bulunan menü üzerinden SGK’ya ait borçlarınıza, öğrenim belgelerinize, İŞKUR kayıtlarınıza ve tedavi bilgilerinize de erişebilmektesiniz. Sağlık Tedavi bölümünden diş protezi hakkınızın olup olmadığını sorgulayabildiğiniz gibi hangi tedavi için ne kadar ücret tahakkuk ettirilmiş bunları da görebilirsiniz.

İş arıyorum bölümünde İŞKUR’a kayıtlı aktif iş arayansanız müracaat ettiğiniz ilanları ve değerlendiren işletmelerin listesine erişebilirsiniz. Yapılandırma bölümünden ise mevcut yasalardan yararlanarak borç yapılandırması başvurunuzu yapabilirsiniz. (Mevcutta bulunan bir yapılandırma kanunu 6111 harici yok)

EMEKLİLİK RAPORU HATALI BİLGİ VERİYOR!

SGK’nın mevzuatı çok geniş kapsamlı olduğundan en ufak bir uygulamada bile ister istemez hatalar oluşabilmektedir. Bunu ön gören kurum raporun altına ufak puntolarla uyarı metinleri eklemiş. Ancak prim bildirilmemiş işe giriş tarihini sistem kabul ederek bazı kişilere daha erken emeklilik yaşı çıkarınca haliyle insanlar emeklilik başvurularında bulunmaya başlayacaktır.

Örnek vermek gerekirse, bir kişinin işe giriş tarihi 1.1.1985 olarak görünüyor ancak kurum bu işe girişi prim ödemesi olmadığından kabul etmiyor ve ilk prim ödemesi olan güne göre emeklilik şartlarını sayıyor. Çalışma hayatım sisteminde sizin staj girişinizi de sayıyor, prim ödemesi olmayan işe giriş bildirgenizi de sayıyor. Haliyle ortaya daha erken emeklilik yaş ve prim günü şartı tablosu çıkmış oluyor. Bakalım kurum önümüzdeki günlerde bunu revize edecek mi. Bu başarılı uygulama için ayrıca emeği geçenlere ne kadar teşekkür etsek az… Tebrikler Sosyal Güvenlik Kurumu

Ülkemizin sosyal güvenlik sisteminde engelli vatandaşlarımıza ilişkin birçok avantaj var. Bu avantajlardan birisi de engelli çocuğuna bakmak zorunda olan annelerle ilgili.

Çocuğu ağır engelli olan annelere verilen erken emeklilik hakkı birçok annenin yararlandığı bir düzenlemedir. Anneler tarafından olumlu karşılanmakla birlikte % 90 ve üzerinde ağır engelli çocuğu olan anneler ile çalışma hayatına yeni başlayan anneler için yeterli bir çözüm olamamakta.

Çalışma hayatına yeni başlayan anneler engelli çocuğu olduğu için çoğu zaman istifa ederek çalışma hayatlarını sonlandırmakta ve hem mesleklerine devam etme, hem emekli olma, hem de maddi kazanç haklarını çocukları için bir kenara bırakarak ekonomik zorluk içinde yaşayan annelerdir.

''Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan annelerin '' yararlandığı bu haktan Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı, Tarım İşçileri ve İsteğe Bağlı Sigortalı olan anneler yararlanır.

1 Ekim 2008 sonrası çalışılan sürenin dörtte biri oranındaki süre çalışılan süreye ilave edilir ve bu süre emekliliğe kalan süreden düşürülür.

Örneğin, 01.10.2008 tarihinden sonra 1000 gün prim ödeme gününüz mevcutsa 1000 günlük prim ödeme süresine 250 gün daha eklenecek ve toplam 1250 gün prim ödemiş sayılacaksınız. Ayrıca eklenen bu süre emeklilik yaş haddinizden de düşecek. Böylece daha erken emekli olabileceksiniz.

Engelli çocuğun bakıma muhtaç yani raporunda ‘’‘’ibaresinin olması gerekmektedir. Çocuğun bakıma muhtaçlığı devam ettiği sürece bu haktan yararlanılır.

Birden fazla bakıma muhtaç çocuğu olanlar için SGK; her çocuk için inceleme yapar ancak sadece biri üzerinden erken emeklilik hakkından yararlanılır. Diğer çocukların incelenme sebebi ise erken emeklilik hakkının kullanıldığı çocuğun bakıma muhtaçlığı biter ise diğer çocuk üzerinden hakkın devam ettirilebilmesidir.

Evlatlık alınan engelli çocuklar için de çocuğun evlatlık alındığı tarihten itibaren erken emeklilikten yararlanılır.

Yararlanma süresi ne kadar?

Çocuğu nedeniyle erken emekliliğe hak kazanabilen kadınların 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalıştıkları her gün 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Emeklilik yaşı da erkene çekiliyor. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren prim ödeme gün sayılarının dörtte biri emeklilik yaş sınırlarından indiriliyor.

Prim gün sayısına ilave edilecek dörtte birlik sürenin ve emeklilik yaşından indirilecek gün sayısının hesabında esas alınacak çalışma süresiyle ilgili olarak yasada ” bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri esas alınır” diye açık bir şekilde belirtilmesine karşın, Sosyal Güvenlik Kurumu, çocuğun ağır engelli hale geldiğini gösterir rapor tarihini esas alıyor ve çocuğun rapor tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısını hesaba katıyor.

Yani rapor tarihi ile 1 Ekim 2008 arasında geçen süreyi hiç hesaba katmıyor.

İşte Sosyal Güvenlik Kurumunun Yayımladığı İlgili Genelge Maddesi (2013-11 Sayılı)

1/2/2008 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 1/1/2007 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre, 1/1/2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna ve kontrol muayenesi gerekmediğine Kurumumuz ilgili sağlık kurulunca karar verilmiştir. Buna göre, kadın sigortalının Kanunun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlandırılmaya başlama tarihi 1/1/2009 olacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumu, emekli olduktan sonra çalışanların kuruma bildirilmesinde SGDP’ye tabi işe giriş bildirim verilmesini talep etmektedir. Ancak işverenlerin kişinin emekli olup olmadığını gösteren bir ekranı veya sistemi mevcut değil. Bir emekli personel işe alındığında emekli olduğunu belirtmezse veya sehven tüm sigorta kollarına tabi işe girişi yapılırsa aylığı kesiliyor, sonrasında sigortalı uğraşıyordu.

SGK 16 YIL SONRA DURUMU DÜZELME İHTİYACI DUYDU!

Sosyal Güvenlik Kurumu 2004 yılından itibaren bu şekilde SGDP’li personellerin işe girişlerini kabul etmekteydi. Artık işe giriş sistemi üzerinden kişinin TC’si girildiğinde emekli olduğu yazıyor ve otomatik olarak SGDP kodu getiriliyor. Kişi yine burayı değiştirebiliyor ancak ekranda kişinin emekli olduğunu görmüş oluyor. Yeni sistem SGK’nın önemli ölçüde yanlış işlem yapılmasını önceleyerek gereksiz zaman kaybının da önüne geçmiş olacaktır.

Kişisel Verilerin Gizliliğine Aykırılık Oluşturabilir Mi?

SGK’nın yeni geçmiş olduğu bu uygulama konunun uzmanları tarafından eleştiriliyor. Öyle ki bu sistem üzerinden bir kişinin emekli olup olmadığını kolayca öğrenebilmektesiniz. Avukatların çekimser kaldığı nokta ise icra takibine konu olan kişilerin öncelikle bu sistem üzerinden emekli olup olmadıklarına bakılarak borçlu kişi emekliyse direk SGK’ya tebligat çıkarılmasını talep etmeleri olacaktır.

Bu şekilde sistemin suiistimal edilmesi ve kişi adına KVKK’ya aykırı davranılacağı söz konusu olmuş olacak. Emeklilerin icra takibine konu alacak verecek davalarında SGK’nın işe giriş sisteminin öncelikle kullanılması ve maaş haczine yol açması emeklileri üzecek gibi. Bakalım yeni uygulama emeklilerimize neler getirecek…

Çalışma hayatına nefes veren yapılandırma başvuruları hız kesmeden devam ediyor. 30 Eylül 2021’e ertelenen son başvuru tarihinin de sonuna yaklaşmış bulunmaktayız.Peki İşçi, işveren ve diğer borçlu kişileri bir nebze de olsa rahatlatan 7326 sayılı kanundan istenilen verim alındı mı?

İŞLETMELERİNİ AÇANLAR MUTLU, ANCAK ÖDEMELER ZOR GÖRÜNÜYOR!

Yapılandırma uygulamalarından orta ve küçük ölçekli işletmeler memnun ancak ödeme noktasında yine sıkıntı yaşayacaklarını düşünenlerin sayısı neredeyse %90! Borçlu bir restoran sahibi tüm borçlarını yapılandırdığını aktarıyor ancak cari dönemlerle çakışacak borçların ödemelerinin yeniden aksayacağını vurguluyor.

Aynı şekilde ihaleli işe girecek olan bir İSG firması da ‘Borcu yoktur’ belgesini yapılandırma imkanıyla aldığını ve ihalelere sorunsuz katılabildiğini aktarıyor ancak yine yapılandırma ödemesi ve cari dönem ödemelerinin üst üste gelmesi halinde borcu yoktur alamayacağından, ihalelere katılmayacağından ve bu nedenle de borçlarını ödeyemeyeceğinden endişeli.

SGK BAŞKANI YAPILANDIRMA RAKAMLARINI PAYLAŞTI!

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı sayın Cevdet Ceylan TRT’ye verdiği röportajda 1 milyonun üzerinde vatandaşın 7326 sayılı kanun kapsamında borçlarını yapılandırıldığını aktardı. Bu 1 milyon kişinin kamu kurumuna olan toplam borcunun ise 51,1 Milyar TL olduğunu ifade etti.

Nisan 2021 ve öncesi dönemlerine ilişkin paylaşılan veriler oldukça sevindirici, çünkü diğer yapılandırmalara bu kadar başvuru yapılmamıştı. Elbette yapılandırmalara olan başvuru sayıları fazla olsa da tahsiline ilişkin veriler pek iç açıcı olmayacak gibi gözüküyor.

Pandeminin etkisinde kalan vatandaşın ve işverenlerin hem cari dönem borcunu hem de yapılandırmaya ilişkin borçlarını ödemesi kolay olmayacak gibi görülüyor.

30 EYLÜL SON BAŞVURU TARİHİ, UZATMA GELİR Mİ?

Normal şartlarda 31/08/2021 tarihinde biten yapılandırma müracaatları Cumhurbaşkanı kararıyla bir ay sonrasına kadar yani 30/09/2021’e kadar uzatıldı. Yapılandırmayla ilgili kimse uzatma beklemezken Cumhurbaşkanımız bir ay uzattı, ancak bu defa uzatma olmayacak gibi.

Sayın SGK Başkanı Ceylan da yeniden bir uzatmanın olmayacağını aktardı. Tabi yine son sözü söyleyecek olan Cumhurbaşkanımızdır .Son 2 gün, söylemedi demeyin…

2020 ve sonrası yaşanan felaketler silsilesinin getirmiş olduğu ekonomik krizler kamu maliyesini de olumsuz yönde etkiledi. Ülke genelinde kapanan işyerleri, borç ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi ve tüm vatandaşları etkileyen geçim sıkıntısı haliyle 2020 sonunda beklenen yapılandırma kanunu getirdi.

2020 Kasım ayında yürürlüğe giren 7256 sayılı yapılandırma kanunundan pandeminin etkileri azalmadığından ve tam normale dönülemediğinden verim alınamadı. Hal böyle olunca yapılandırma için müracaat eden borçlular yine borçlarını ödeyemedi. Hal böyle olunca borçlu durumundan kurtulamayan işveren ve vatandaşa 30.04.2021 dönemine kadar olan borçları yeniden yapılandırma imkanı sağlayacak 7326 sayılı kanunu devreye alındı.

7326 SAYILI KANUN TALEPLERİ KARŞILADI MI?

Çalışma Bakanının açıkladığı verilere göre 2 milyon 248 bin kişi yapılandırmaya müracaat etti. Toplamda 101 Milyar TL’lik borç yapılandırma kapsamına alındı.Yapılandırılan borçların ilk taksitinin son ödeme günü 1 Kasım 2021. Yapılandırmasını ödeyip ödemeyenlerin sayıları aralık ayında belli olacak. 7256 sayılı kanunda borç yapılandırmasına yine büyük bir talep olmuş ancak taksit ödemesini çok az bir kesim gerçekleştirmişti. İşveren ve esnaflarla yapılan görüşmeler neticesinde ilgili yapılandırmanın talepleri karşılamayacağı görüşü hâkim. Kişiler en azından pandemi dönemine ilişkin borçların faizsiz bir şekilde en az 5 yıl ertelenmesini talep ediyor.

BAZI BORÇLAR İÇİN MÜRACAAT ŞARTI YOK!

Bağkur ve Genel Sağlık Sigortası borçluları için müracaat şartı bulunmuyor. Bağkur borçlularının 2021 Nisan ayı ve öncesine ait dönemleri müracaat etmezlerse donduruluyor. Genel Sağlık Sigortalıların ise borçları müracaat edip etmediklerine bakılmaksızın taksitlendiriliyor. İşveren prim borçları ve diğer alacaklılar için müracaat şartı bulunuyor. İşverenler SGK sistemi üzerinden kolayca yapılandırma müracaatında bulunabiliyor, kişisel borçlarda ise e-Devlet sistemi üzerinden de müracaatlar açık tutuluyor.

SEL VE YANGIN BÖLGELERİNDEKİ BORÇLULAR İÇİN MÜCBİR SEBEP

Son aylarda Türkiye'de yaşanan afetler nedeniyle vergisel yükümlülükler açısından afetin yaşandığı yerleşim alanlarında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep hali ilan edilmişti.

Mücbir sebep hali olan yerlerdeki borçlular da 7326 sayılı Kanun'dan yararlanmak için başvurularını 30 Eylül 2021 Perşembe günü mesai saati bitimine kadar yapabilecek.Buna ilave olarak, bugün yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile, 7256 ve 7326 sayılı yapılandırma kanunları kapsamında yapılandırılan borçların taksit ödeme sürelerinden, mücbir sebep halini gerektirir afetin vuku tarihi ile mücbir sebebin sona erdiği tarih aralığına rastlayanların ödeme süreleri de uzatıldı.

Sel ve yangından etkilenen yerlerdeki borçlular mücbir sebep haline rastlayan taksitlerini mücbir sebep hali bitince ödeyecek.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, sel afeti yaşanan, Düzce'nin Akçakoca, Rize'ye bağlı Güneysu, Çayeli, Ardeşen, Fındıklı, Kalkandere ve Pazar ilçeleri ile Rize merkeze bağlı Muradiye ve Salarha beldeleri, buralara komşu köyler, Artvin'e bağlı Arhavi ve Murgul ilçeleri, Kastamonu'ya bağlı Abana, Azdavay, Bozkurt, Çatalzeytin, Devrekani, İnebolu, Küre, Pınarbaşı ve Şenpazar ilçeleri, Sinop'a bağlı merkez, Ayancık, Türkeli, Gerze, Boyabat ve Erfelek ilçeleri, Bartın'ın Ulus ilçesinde 31 Aralık 2021'e kadar mücbir sebep hali ilan edilmişti.

Öte yandan yangın felaketi yaşanan Osmaniye'nin merkez ve Kadirli ilçeleri, Antalya'nın Akseki, Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş, Manavgat ve İbradı ilçeleri, Mersin'in Aydıncık ve Silifke ilçeleri, Adana'nın Aladağ, İmamoğlu, Karaisalı ve Kozan ilçeleri ile Muğla'nın Bodrum, Köyceğiz, Marmaris, Milas, Seydikemer, Kavaklıdere, Menteşe ve Yatağan ilçelerinde 1 Kasım 2021'e kadar mücbir sebep hali uygulanacak.

YAPILANDIRMA MÜRACAATINDA SON GÜN 30 EYLÜL!

Alacakların yapılandırılması için yürürlükte bulunan 7326 sayılı kanunun son müracaat tarihi 31 Ağustos 2021 tarihinde bitiyordu. Kanun'dan yararlanmak için başvuru ve ilk taksit ödeme süresi Cumhurbaşkanı Kararı ile bir ay uzatıldı.

Buna karara göre,

• Vergi dairelerine başvuran ve borçları yapılandırılan mükelleflerin ilk taksitlerini, peşin ödemeyi tercih etmişlerse en geç 1 Kasım 2021 Pazartesi yapmaları gerekiyor.

• SGK'ya ilk taksit ödemeleri ise en geç 30 Kasım 2021 Salı günü yapılacak.

Bu tarihe kadar yapılandırma için müracaatta bulunmayan kişilerin borçları ve faizleri katlanarak artmaya devam edecek. Yapılandırma müracaatında bir problem yaşanmaması için son güne bırakılmaması büyük önem arz ediyor, ancak son güne kalan müracaatlarda e-devlet sistemi üzerinden ya da posta ile talepte bulunulabilir.

Çalışma hayatında normale dönme çalışmaları tüm hızıyla sürüyor.Pandemi süresince sağlanan devlet destekleri 30 Haziran tarihi itibarı ile sona erdi. 8 milyon sigortalı çalışanın yararlandığı bu destek süreleri kıdem tazminatı ve yıllık izin hesabına dahil olacak mı sorusunun cevabı hala muallak.

Bu önemli konuyu farklı kanun ve Yargıtay kararlarıyla ele almanın tam vaktidir.

COVİD-19 KAPSAMINDAKİ KISA ÇALIŞMA SÜRELERİ KIDEME ESAS SÜREYE VE YILLIK İZİN HESABINA DAHİL OLACAK MI?

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu hükümleri uyarınca Kısa Çalışma uygulanan sürede işçilerin iş sözleşmeleri askıda kalmakta ya da kısmi süreli olarak devam etmektedir. 7226 sayılı Kanun kapsamında, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 23. madde ile kısa çalışma ödeneği koşulları kolaylaştırılmış, işverene kapsamlı bir fesih sınırlandırması ön koşul olarak getirilmiştir. Buna karşın, Covid-19 kapsamında yapılan kısa çalışma sürelerinin kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına esas kıdem süresine etkisine ilişkin kanuni bir düzenleme yapılmamıştır.

Kısa çalışma nedeniyle işyerinde çalışmanın süreklilik koşulu aranmaksızın tamamen durdurulması halinde iş sözleşmesinin askı hali söz konusudur. İş sözleşmesinin askıda bulunmasının sonucu olarak, işçinin iş görme, işverenin de ücret ödeme yükümü söz konusu olmamakta, ancak yan edimler varlığını muhafaza etmektedir.

Kısa çalışma uygulaması, işyerinde faaliyetin kısmen durması ya da işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak haftalık çalışma süresinin en az üçte bir oranında azaltılması şeklinde ise iş sözleşmesinin kısmi süreli olarak devam etmesi söz konusu olmaktadır. Bu şekilde, kısa çalışma uygulaması yapılması halinde; işyerinde haftalık çalışma süresi 45 saat ise, haftalık çalışma süresinin en az 15 saat veya daha fazla azaltılması gerekmektedir. İşçinin normal çalışma süresinden önemli ölçüde daha az çalışmasının söz konusu olduğu bu durumda, işçinin çalışma ve işverenin de ücret ödeme yükümü kural olarak devam etmekte, ancak, çalışma süresinde geçici olarak değişiklik yapılması söz konusu olmaktadır.

Kısa çalışmanın işyerinde faaliyetin tamamen durdurulması şeklinde uygulanması halinde yani iş sözleşmesinin askı halinin söz konusu olduğu dönemde geçen süre işçinin kıdeminden sayılmaktadır. Bu nedenle kısa çalışma süresi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ile yıllık izin hakkının belirlenmesinde göz önünde bulundurulacaktır.

Öğretide genel kabul gören yaklaşım ve Yüksek Mahkemenin konuyla ilgili olarak verdiği kararlar da aynı yönde. Nitekim, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesinin j bendi kısa çalışma süresini yıllık ücretli izin yönünden çalışılmış sayılan süreler arasına katmıştır. Dolayısıyla, kısa çalışma süresi, işçinin yıllık izin hakkının belirlenmesinde dikkate alınacaktır.

Çalışma süresinin kısmen durması ya da önemli ölçüde azaltılması suretiyle yapılan kısa çalışma halinde, işyerinde çalışma devam ettiği için işçinin kıdeminin belirlenmesi bakımından bir farklılık doğmamaktadır. İş sözleşmesi devam etmekte olduğundan, kısmi süreli olarak çalışılmayan süreler, eğer şartları oluşmuşsa işçinin işyerinde kıdeme bağlı hakları olan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin hakkı yönünden tam olarak göz önünde bulundurulacaktır.

COVİD-19 KAPSAMINDAKİ ÜCRETSİZ İZİN SÜRELERİ KIDEME ESAS SÜREYE VE YILLIK İZİN HESABINA DAHİL OLACAK MI?

Ücretsiz izin, iş sözleşmesinin askıya alınması sonucunu doğuran haller arasında yer almakta olup, bugüne kadar hukuk sistemimizde açıkça düzenlemeye tabi tutulmamıştır.

7244 sayılı Kanun kapsamında yapılan düzenleme ile, “işverenin tek taraflı ücretsiz izin hakkı” da iş sözleşmesinin askıya alınması sonucunu doğuran bir hal olarak mevzuatımızda yer almıştır.

Bu düzenlemeyle işveren 4857 Sayılı İş Kanununun 22. maddesini uygulamaksızın işçiyi tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarabilmektedir. Söz konusu yasal düzenleme uyarınca, ücretsiz izne gönderilen işçi, koşulları taşımaması nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanamıyorsa günlük nakdi ücret desteğinden yararlanacaktır.

Covid-19 kapsamında işveren tarafından verilen ücretsiz izin Yargıtay’ın askı sürelerinin kıdeme eklenmesinde nazara aldığı İş Kanunu’nun 55. maddesinde yer alan işveren tarafından verilen diğer izinler kavramının tam karşılığı olarak hukuk sistemimizde yerini almıştır. Yargıtay’ın askı sürelerinin hizmet süresine eklenmesinde sürekli nazara aldığı, İş Kanunu’nun 55.maddesi dikkate alınacak ise, bu çerçevede de askı sürelerinin (ücretsiz izin sürelerinin) ihbar süresine esas ve kıdem tazminatına esas hizmet süresine eklenmesi gerekecektir. Aksi durumda Covid-19 salgınındaki işletme riskinin tamamı işçinin üzerine yüklenmiş olacaktır.

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesinde “Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Haller” düzenlenmiş olup, söz konusu düzenlenmenin j bendinde “işveren tarafından verilen diğer izinlerin” de yılık izne hak kazanma yönünden işçinin kıdem süresine ekleneceği belirtilmiştir.

Bu kapsamda, Covid-19 kapsamındaki ücretsiz iznin işverence tek taraflı olarak kullandırıldığı, tarafların anlaşmasıyla uygulanan ücretsiz izinden farklı bir hukuki durumun mevcut olduğu ve ayrıca işveren tarafından verilen diğer izinler kavramın lafzı ile de uyumlu olduğu, yıllık izin hakkının Anayasal bir hak olduğu gözetilerek, işçi lehine yorum ilkesi çerçevesinde Covid-19 kapsamındaki ücretsiz izin süreleri yıllık izne esas kıdem süresine dahil edilmelidir.