Şeytanın aklına gelmez ama bizim gelir… Emeklilikte yaşa takılanların sayısını dikkate aldığımızda ulaşabilecekleri milyonlar var. Dolandırıcılığı bambaşka bir noktaya taşıyanlar var. Son günlerde birçok kişinin telefonuna “Yeni düzenleme ile en az 10 yıl yani 3.600 gün prim ödemiş sigortalılara emekli olma hakkı verilmiştir. Danışma hattı 0888……………” şeklinde mesajlar gönderiliyor.

Lütfen ama lütfen belirtilen numarayı aramayın, yada internet linkine tıklamayın! Bu sahtekar kişilerce düzenlenen mesajlardaki numaralar hem faturanızda yüksek meblağlar çıkmasına neden olacak, hem de saatlerce telefonda öylece hiçbir sonuç almadan bekleyeceksiniz. Siz biri ile görüşeceğim umuduyla saatlerce telefonda bekletilirsiniz ancak kimse çıkmaz. Ayrıca, yukarıda belirtmiş olduğumuz mesajın içeriği yeni değildir, 1999 yılından itibaren uygulanan bir kanundur.

Yaş şartına dikkat

3600 Prim gününü tamamlayan 08/09/1999 ve öncesinde sigorta başlangıcı olan kişiler 15 yıl sigortalılık süresini, 3.600 prim gününü ve yaş şartını yerine getirerek yaşlılık aylığı alabilir. Burada en dikkat edilmesi gereken nokta yaş şartıdır! Erken emeklilik peşinde koşan vatandaşlarımız en çok dolandırılanlar arasında yer almaktadır. Dolandırıcıların en çok vurgun yaptığı yaş ortalaması 35 ile 45 arasıdır. 08/09/1999 Sonrasında sigorta başlangıcı bulunan kişilerde durum daha da zorlaştırılmış bulunmaktadır. Bu kişiler 25 yıl sigortalılık süresi, 4.500 prim günü ve yine yaş şartı ile yaşlılık aylığı alabilirler.

Bu dolandırıcıların öznesi aslında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Mehmet Müezzinoğlu’nun yapmış olduğu emeklilikte yaşa takılanlara dair açıklama. Ancak yapılan açıklamada yaşa takılanların emeklilikleri ile ilgili müjdeler değil Genel Sağlık Sigortası’yla alakalıydı. Elbette ki bakanın ağzından “müjde” lafı çıkıverince konu ‘Acaba bu sefer olacak mı’ya kadar geldi. Mevcut durumda prim gününü tamamlamış ancak yaş şartına takılmış binlerce kişinin emekli olamıyor olması harici, bir de GSS prim borcu çıkarılınca problem tamamen bir bilinmeyenli denklem haline gelmişti.

Emeklilikte yaşa takılanların kişiler, 2012 yılında GSS’ye tabi tutulmalarıyla gündemden uzun süre düşmemiş ve yargı uzun bir süre meşgul edilmişti. Her seçim zamanı vaatlerin en başında bulunan emeklilikte yaş sorununda ne yazık ki yine bir çözüm yolu çıkarılamadı. Yaşa takılmış işsiz kişilere çıkarılan GSS prim borcu 53 liraya indirileceğinde bakan bu yönde müjde verdi. Bu yeni uygulama 1 Nisan itibarı ile yürürlüğe girecek. Yani, GSS müjdesi dışında emeklilikle ilgili herhangi bir düzenleme yapılmadı.

Sahte denetmenlere para kaptıran işverenlerimiz var

Defalarca bu köşeden yazdık, ekranlar da anlattık, yetmedi Çalışma Bakanlığı bilinçlendirme eğitimleri ve seminerleri verdi. Sonuç; bitmedi azaldı. Denetmen kılığında ülkemizin çeşitli bölgelerinde genelde küçük esnafımızı dolandıran soyguncular büyük oranda azaldı, ancak bitmedi. Geçtiğimiz günlerde yaşanan bir olay da yine bir işyerine gelen 3 kişi, ikisi vergi dairesi, biri SGK yetkilisi olarak kendisini takdim ederek dolandırmaya yeltenmiş. İşyeri sahibi, sahte denetmenlerin ‘Para ile işi hallederiz’ kısmında şüphelenmeye başlayınca mağdur olmadan işi çözebilmiş.

Öncelikle Vergi Dairesi farklı bir kurum, SGK farklı bir kurumdur. Bu iki kurumun denetmenleri aynı arabaya atlayıp bir işyerini denetlemeye çıkmazlar. İkinci kural teyittir. Şüphelendiğiniz anda hemen belirttikleri kurumu arayarak memur teyidi yapın. Kurumdan mucip numarası olmayan denetim tutanağı olmaz. Kurum nezdinde bilgi-işlem kaydı olmayan denetmen tutanağı olmaz. Kontrol memuru yazan tutanaklar eskidir. Kurum ve denetmen kaşeleri olmayan tutanaklar geçersizdir. İşveren veya işveren vekilinin imzası olmayan tutanaklar geçersizdir. Para karşılığında tutanak iptal edilmez. Bu bilgileri lütfen aklınızda tutun. Kimlik hırsızlarına gün doğurmayın. Hak ve hukuk aranırken mağdur olmayın.

1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun en önemli maddelerinden biri olan Genel Sağlık Sigortası uygulaması, alt yapı yetersizliği nedeniyle 2012 yılına kadar bekledi.

1 Ocak 2012 sabahına ise 75 milyon vatandaş Genel Sağlık Sigortalı olarak uyandı. ‘Benim özel sağlık sigortam var, devlet hastanesinin önünden geçmem, ilacımı kendi paramla alırım’ diyenler dâhil GSS kapsamına alındı. Milyonlar GSS kapsamında SGK’ya borçlu hale geldi. Yaklaşık 7 milyon vatandaşa 13 milyar TL borç yazıldı. Vatandaşın mağduriyetini zaman içerisinde gören Hükümet ve Çalışma Bakanlığı, yaklaşık 5 yıl içerisinde Genel Sağlık Sigortasını, önce gençlerin borçlarını silerek sonrasında yeni kanunla tek tip GSS prim uygulaması getirerek rayına oturttu. Diğer bir deyişle, Başbakanımız vatandaşa verdiği sözü tuttu.

Tutarlar sabitlendi

Geçtiğimiz yıl en düşük 65.88 TL olan GSS prim tutarı, 2017 yılının asgari ücreti dikkate alınarak 71.10 TL’ye çıkarılmıştı. Yine geçtiğimiz yılda 6552 sayılı Torba Kanun ile yapılandırma hakkı getirilmiş ve borçluların borçlarını faizsiz ödemesi sağlanmıştı. Ancak burada yaklaşık 500 bin kişiyi üzen bir durum ortaya çıktı. GSS borçluları, borçlarını faizsiz bir şekilde ödediklerine sevinecekleri yerde isyan eder duruma düşürüldüler. Çünkü yine bir torba tasarı ile 25 yaş altında olan kişilerin geriye dönük tüm GSS borçları silindi. Borçlarını af kapsamında ödeyenler veya taksitlendirip taksit ödemelerini yapanlar iade talebinde bulunmasınlar diye kanunda ‘bu zamana kadar yapılan ödemelerin iadesi yapılmaz’ maddesi de eklendi.

Yani devlete borcunu ödeyenler yine bu işten zararlı çıktılar.

2017 Yılının hemen başında belli olan asgari ücret tutarına göre 3 ayrı GSS prim oranı belirlenmekteydi. Bu tutarlar sırasıyla Fakir, Orta Halli, Zengin kesime uygulanan tutarlar olarak dikkat çekiyor ve eleştirilere de neden oluyordu. Gelir tespitine göre, asgari ücretin 1/3’ü ile asgari ücret arasında tutarda kişi başı geliri olanlar 2017 için 71.10 TL ödeyeceklerdi. Asgari ücret ve asgari ücretin iki katı tutarında geliri olanlar ise 213.30 TL, asgari ücretin iki katından daha fazla geliri olanlar ise 426.60 TL prim ödeyeceklerdi. Tabi bu oranlar artık 6824 sayılı Kanun ile tarihe karışmış oldu. Zengine ayrı dar gelirliye ayrı prim uygulaması sabitlendi ve prim tutarı belirlenen asgari ücretin yüzde 3’ü olarak kabul edildi.

2017 Yılında belirlenen prim oranları yerine artık yüzde 3’e denk gelen 53.32 TL herkes için geçerli olacak ve uygulanacak.

Eski borçlar ne olacak?

Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşları ile onların Türk soylu olan ve yurt dışında ikamet eden ana, baba, eş ve çocukları ikamet şartı aranmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılacak. Daha önce gelir testine hiç başvurmayanlara yönelik getirilen düzenlemeye göre bazı değişiklikler söz konusu. Buna göre vatandaşlar, ilgili kanun kapsamındaki maddenin yürürlüğe gireceği 01.04.2017 tarihinden itibaren 12 ay içinde gelir testine başvururlarsa; yapılan gelir testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren, sürenin sonuna kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Ayrıca hesaplanan yeni borcun, 12 ay içinde peşin veya taksitle ödenmesi durumunda, yürürlük tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre zarfında herhangi bir faizde uygulanmayacak.

Uzun süredir ülkemizde de oturtulamayan GSS sistemi bir nebze olsun sonunda rayına girecek. Son yapılan çalışmalar ve düzenlemelerle;

- Lise eğitimi sonrası 20 yaşına kadar GSS’den muaf tutuldu.

- Üniversite eğitiminden sonra 25 yaşına kadar GSS’den muaf tutuldu.

- Zengine fazla, fakire eksik prim ödeme kaldırıldı.

- Acil girişli hastaların, acil hali geçtikten sonra çıkarılan faturaların önüne geçildi.

- Gelir tespitine girmeyen kişilere tavandan prim borcu çıkarılma uygulaması bitti.

Vatandaşa en çok hizmet veren Kurumların başında olan Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) gözle görülmeyen ve medyada pek bahsi geçmeyen onlarca yeni uygulaması geçtiğimiz yıl hizmete sunmuş ve sunmaya da devam etmektedir. Bürokratik işlemlerin daha kolay gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulamaları gelin beraber ele alalım. E-Bildirge Şifrelerinin e-Devlet Platformundan Verilmesi: Proje ile sistem tarafından otomatik olarak üretilen ve SGK tarafından işveren yetkilisine verilmekte olan e-Bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerine, e-Devlet şifreleri üzerinden erişilen sayfadan, işyeri numaraları ile ilişkilendirilmiş işyeri şifreleri ve sistem şifrelerine erişmeleri mümkün hale getirilmiştir.

- E-Haciz Projesi: Proje ile kuruma borçlu olanların bankalarda kayıtlı mevduatlarına on-line olarak otomatik bloke konulabilmektedir.

- 4/1-(c) Fiili Hizmet Zammı Tespit Belgelerinin Elektronik Ortamda Verilmesi: Kamu idareleri tarafından kağıt ortamında verilen 4/1-(c) Fiili Hizmet Zammı Tespit Belgelerinin elektronik ortamda verilmesini sağlayan program tamamlanmıştır.

- SGK Tescil ve Hizmet Dökümü Uygulaması: 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında çalışması bulunanlar için döküm alınabilmesini sağlayan uygulama ile alınan resmi dökümlerin e-Devlet ortamında doğrulanmasını sağlayan uygulama 28/01/2016 itibarıyla işletime açılmıştır.

- 4/1-(a) Sigortalılık Bildirimi: Sigortalıların işe girdiklerini e-Devlet üzerinden kuruma bildirmelerini sağlayan uygulama 31/08/2016 itibarıyla e-Devlet platformunda işletime açılmıştır.

- 4/1-(a) Toplu İşe Giriş İşten Çıkış Projesi: İşverenler kendi muhasebe (personel) programı aracılığıyla ya da kurumun sağladığı excel dosyasını doldurmak suretiyle işe giriş ile işten çıkış işlemlerini hızlı ve kolay bir şekilde yapabilmektedir.

- Emektar 4/1-(a) Java Dönüşüm Projesi: Uzun vade (yaşlılık, maluliyet, ölüm) ve kısa vade (sürekli iş göremezlik ve ölüm, sürekli iş göremezlik) aylıklarının hesaplarına ilişkin modüllerin yüzde 95 oranında yazılımı tamamlanmış olup mevzuat biriminin testleri devam etmektedir. 2017’de açılması planlanmaktadır.

- Emektar 4/1-(c) Java Dönüşüm Projesi: 4/1-(c) emekli aylıkları sisteminin tescil, prim, 4/1-(a), 4/1-(b) emeklilik vb. diğer sistemler ile entegrasyonunun sağlanması için altyapı ve analiz çalışmalarının yapılması kapsamında, 4/1(c) tescil kayıtları alınmaya başlanmış olup, on-line olarak programlara entegre edilmesi çalışmaları devam etmektedir.

- YUPASS Kapsamının Genişletilmesi Projesi: YUPASS, sosyal güvenlik sözleşme ve anlaşmaları çerçevesinde, ülkemizde bulunan yurt dışı sigortalılarının Türkiye’de bulundukları sürelerde sağlık hizmeti hak sahipliği hususunda provizyon almalarını ve sağlık hizmet sunucusuna gelen fatura bilgilerinin ödeme işlemlerine yönelik olarak düzenlenmesini sağlayan sistemdir. Hollanda, Fransa, Avusturya ve Belçika sigortalılarının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sisteme dahil edilerek genişletilmesi çalışmaları tamamlanmıştır. 2017 içinde işletime açılması hedeflenmektedir.

- Elektronik İmza Destekli Elektronik Belge ve Arşiv Yönetim Sisteminin Kurulması ve Yaygınlaştırılması (EBAYS) Projesi: EBAYS 4 ana alt sistem (Döküman Yönetim Sistemi, Arşiv Tarama Sistemi, donanım ve hizmet temini) olacak şekilde yeniden tasarlanmıştır. Söz konusu sistem için yazılımlarının üzerinde çalışacağı merkezi sunucular temin edilecek ve sayısal verileri depolamak için de depolama üniteleri temin edilecektir. SGİM ve SGM’lere ait arşivlerde bulunan 1.2 milyar sayfa evrakın elektronik ortama aktarılacak.

- Ev Hizmetlilerinin Bildirimi: Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un üst düzey yöneticilerinin katılımı ile 27 Ekim 2016’da “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalışanlar İçin SMS yolu ile Bildirimi ve Mobil Ödeme Projesi” protokolü imzalanmıştır.

Teknolojik alt yapı tamam, sistemler e-devlette tıkır tıkır, bir de emeklilikte yaşa takılanları, staj mağdurlarını, taşerona kadroyu çözdük mü olacak bu iş…

5 milyon işçiyi, 1 milyon işvereni yakından ilgilendiren asgari ücret zammı 29 Aralık 2016 tarihinde açıklanmıştı. 2016 yılında net 1.300 TL olarak uygulanan asgari ücret ilave işveren maliyetinin bir kısmının devlet tarafından karşılanması amacıyla geçen yıl aylık SGK matrahı 2.550 TL ve altında olan (Günlük 85 TL) çalışanlar için aylık 100 TL destek uygulanmıştı. İşverenlerin rekabet gücünün arttırılması, kayıtlı istihdamın teşvik edilmesi ve asgari ücretli çalışanların yoğun olduğu küçük ve ortak ölçekli işletmelerin desteklenmesi amacıyla uygulanan asgari ücret desteğinde 2017 yılında da devam edilmesine karar verilmiş, bu yönde 27.01.2017 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 6670 Kanunla düzenleme yapılmıştır. Uygulamada destek tutarı ve SPEK limitlerinin belirlenme yetkisi Bakanlar Kuruluna verildiğinden, Bakanlar Kurulu’nun 22.02.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/9865 sayılı Kararı ile destek tutarına esas gün sayısının tespitinde dikkate alınacak prime esas günlük kazanç tutarı 110 TL, günlük destek tutarı ise 3.33 TL olarak yayınlandı.

Nasıl yararlanılacak?

4/a kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

- 2016 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı Bakanlar Kurulunca belirlenen tutar ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2017 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

- 2017 yılı içinde ilk defa 5510 Sayılı Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2017 yılı ocak ila aralık ayları/dönemleri için Bakanlar Kurulunca tespit edilen günlük tutar ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır. Buna göre, aylık SGK matrahı 3.300 TL ve altında olan (Günlük 110 TL) sigortalılardan bu kapsama giren her bir gün için 3.33 TL ve toplamda 30 gün için de 99.99 TL asgari ücret desteği verilecek.

Asgari ücret desteğine esas parametreler

Günlük kazanç üst sınırı: 110 TL

Aylık kazanç üst sınırı: 3.300 TL

Prim ödeme gün sayısının çarpılacağı tutar: 3.33 TL

ÖRNEK 1

2016’da hangi ayın desteği hesaplanacaksa; 2015 yılının ilgili dönemine gidilecek, 2015 yılının aynı ayına ait olarak APHB verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık ve hizmet belgesindeki bildirimler esas alınacak.

- 2015 yılının ilgili dönemde günlük 85,00 TL ve altında kazancı olan kişilere ait toplam gün sayısı tespit edilecek.

- Tespit edilen toplam gün sayısı X 3.33 TL, destekten yararlanılacak tavan tutarı verecektir.

- Eğer 2016 yılı ilgili döneminde; prime esas kazanç tutarı ve kişi fark etmeksizin; hizmet listenizde toplam gün sayısı;

A- 2015 yılı ilgili dönemindeki gün sayısından az ise; 2016 yılı ilgili dönemindeki gün sayısı;

B- 2015 yılı ilgili dönemindeki gün sayısına eşit yahut çok ise; tavan tutar için destekten faydalanılır.

ÖRNEK 2

2016 Ocak döneminin desteği hesaplanacak olsun, bu durumda;

- 2015/Ocak döneminde günlük 85,00 TL ve altında kazanç elde eden 30 kişi ve 30 kişiye ait 700 prim gün sayısı olsun.

- 2016/Ocak döneminde yararlanılacak maksimum destek tutarı 700 X 3,33 TL’dir.

- Eğer 2016/Ocak döneminde tüm hizmet listenizde prim gün sayısı 700 ve üstündeyse; 700 X 3,33 TL destekten yararlanılacaktır.

- Ancak 2016 Ocak döneminde örneğin toplam 600 prim gün sayısı varsa 600 X 3.33 TL destekten yararlanılır.

Çalışmadan para kazanma yöntemleri sorusunu arama motoruna en fazla soran milletiz.

Hal böyle olunca;

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yetim aylıklarındaki usulsüzlüklerin peşini bırakmıyor. SGK, ölen ailelerinden kalan maaşları alabilmek için eşlerinden boşanan ancak aynı evde yaşamaya devam eden kadınların tespiti için 2012’den beri denetim yapıyor.

SGK, ölüm aylığı alan 19 bin 277 kişinin boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadığını tespit ederek aylıklarını kesti. SGK, bu kişilerden, haksız yere aldıkları aylıkları da yasal faiziyle geri istedi.

187 bin 15 kişi aylığı alıyor

Kurumun yayımladığı Kasım 2016 verilerine göre 187 bin 15 hak sahibi dul ve yetim aylığı almaktadır.

Bu oran geçtiğimiz yıllarda 250 bin seviyelerindeydi. Diğer ülkeler ile kıyaslama yapacak olursak, başka ülkelerde dul ve yetim aylığı talepleri yıl ilerledikçe artmaktadır. Bunun nedeni ise yıllar ilerledikçe ölümler artıyor, haliyle dul ve yetim kalanlar da hak sahibi olarak aylıklarını alıyor. Bizim ülkemizde de ölümler meydana geliyor ancak denetimlerde sahte aylık alanlar da ortaya çıktığından rakamlar bizde aşağıya gidiyor.

Sahte boşanma nedir?

Sahte boşanma, yetim kız çocuklarının vefat eden babalarından dolayı aylık alabilmeleri için eşlerinden kağıt üzerinde boşandığı bir sistem. Yetim aylığı müracaatlarında aranılan birinci şart evli olmamaktır. Evli kız çocukları ise boşanmaları halinde müracaat ederek babalarından yetim aylığı alabilmektedir.

SGK denetmenleri boşanarak yetim aylığı müracaatında bulunan hemen hemen her kız çocuğunu ikamet adresini kontrole gelir. Anayasamızda bulunan ‘özel hayatın gizliliği’ maddesine istinaden SGK mahkemelik olsa da bu denetimler yapılmaktadır.

Ev ziyaretleri tahminen bir ya da iki defa, şüphelilerde ara verilerek bir çok kez denetime tabi tutulmaktadır.

Denetim gerçekleştiren SGK çalışanlarından aldığımız bilgiler şaşırılacak cinsten. Öncelikle ilk olarak ev ziyaretlerin gerçekleştiren denetmenler bir sonraki ziyaretleri komşularına ya da mahallenin bakkallarına yapıyor.

Sahte boşananların çoğunun bakkallar tarafından ifşa edildiğini, genellikle bu kişilerin bakkala bile borcu olan kişiler çıktığını aktarıyorlar.

SGK paraları zamlı istiyor

SGK tarafından tespit edilen kişilere nitelikli dolandırıcılıktan dava açılmaktaydı. Ancak Yargıtay 23. Ceza Dairesi’nin kararıyla geçtiğimiz yıl 158 çift serbest kaldı. Yargıtay kararında; “Herhangi bir mahkeme tarafından mutlak butlanla malul bir karar olduğuna hükmedildiği sürece hukuken geçerli olan boşanma kararlarından sonra, eski eşlerin bir arada yaşamasını yasaklayan kanuni bir düzenleme bulunmadığından, boşanmanın hileli davranış olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3 maddesinde, evliliğin en az bir yıl sürmesi ve eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davası kabul etmesi halinde, hâkimin tarafların iradelerini serbestçe açıkladıklarına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumun hususunda taraflarla kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması halinde de boşanmaya hüküm olunacağı vurgulanmaktadır. Olaya bu açıdan bakıldığında boşanma davalarında yasa, boşanma gerekçesinin doğruluğunu araştırma hususunda boşanma kararını verecek hâkime araştırma yetkisi vermediğinden, maaş alma amacı ile yapılan boşanmalar dahi hileli davranış olarak vasıflandırılamaz” kararına varmıştır.

Ancak Yargıtay 23. Ceza Dairesinin kararı, SGK’nın maaşları gecikme zammı ve faiziyle geri almasına engel değildir.

Uyarması bizden, uygulaması sizden. Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın!

İstihdamda seferberlik başlatılırken, alacağı işçi için işverene teşvik üstüne teşvik veriliyor. Şimdi de işverene sigorta prim teşviği geldi. İşe yeni girenin gün başına 22.22 TL’lik tutarı, ödenecek primlerden mahsup edilecek. Bu maliyeti İşsizlik Fonu üstlenecek, SGK’nın gelir kaybı olmayacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin organizasyonuna katılarak işçi, işveren ve genel ekonomik alanlarda reformların artarak sürdürüleceğini açıkladıktan sonra desteklere ilişkin Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 9 Şubat 2017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Baş döndüren teşvikler

İşveren teşvikleri ve istihdamı artıracak yeni düzenlemeler de yayımlanan KHK ile başladı. Böylece işverene yeni eleman alması için teşvik üstüne teşvik verilmiş oldu. Önceki teşviklere ilave olarak 22.22 TL’lik günlük tutar da işe yeni gireceklerin sigorta priminden düşülecek. Son dönemde işgücü piyasasının verilen teşviklerden adeta başı döndü. Takip etmekte de zorlanılacak cinsten peşpeşe gelen teşvikleri toplu olarak hatırlatmakta fayda var sanırım:

İlave her istihdam için prim ve vergi teşviki var

Yeni kanun hükmünde kararname (KHK) ile yıl sonuna kadar işe alınacak her kişi için, hem sigorta primi hem de gelir vergisi teşviği sağlandı. Buna göre, prim teşviğinden yararlanmak için 1 Şubat 2017 tarihinden itibaren özel sektör işverenlerince Kuruma kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları, işe alındıkları tarihten önceki 3 aya ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları ve 2016 Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısına ilave olmaları gerekiyor. Bu takdirde, işe alındıkları tarihten itibaren 31 Aralık 2017 tarihine kadar geçerli olmak üzere sigortalının aylık prim ödeme gün sayısının 22.22 TL ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri sigortalı hisseleri dahil tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene destek ödemesi yapılacak ve destek tutarı Fon’dan karşılanacak.

Kritik tarih 1 Şubat

Yine 1 Şubat’tan itibaren yıl sonuna kadar işe alınan her bir sigortalı için, 2016 yılının Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısına ilave olmaları kaydıyla işe alındıkları tarihten itibaren 31 Aralık 2017 tarihine kadar uygulanmak üzere, ücretlerinin 2017 yılında uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir.

Teşvikler maliyette % 40 indirim demek

Maliye Bakanı Naci Ağbal, 2016 Aralık ayı itibarıyla sahip olunan çalışan sayısının üzerine ne kadar işçi istihdam edilirse, tüm vergi ve primlerinin devlet tarafından karşılanacağını söyledi. Bunun da maliyetlerde yüzde 30-40 arasında indirim anlamına geldiğini anlatan Ağbal, “İş verenler için çok ciddi bir fırsat. Burada bir sınırlama da yok. Ne kadar çok çalışan alırsanız, o kadar çok hem çalışan hem de ekonomi kazanacak” dedi.

Fabrikayı bile devlet kurup kiralayacak

Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz hafta da Başbakan Binali Yıldırım Güneydoğu illerini kapsayan Cazibe Merkezleri Programı’nı açıklamıştı. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, belirlenen 23 ile taşımak isteyenlere de ayrıca destekler açıklanmıştı.

Yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti, yatırım için arsa verilecek. Fabrika ve üretim binası yapımına sıfır faizli kredi sağlanacak. Faizi indirilmiş işletme kredisi verilecek.

Diyelim ki en az 30 kişiye iş sağlayacak 2 milyon liralık bir yatırım yapacaksınız. Fabrikayı devlet kuracak. OSB parselleri büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları diğer şehirlerde il özel idarelere devredilecek. Yapımı yatırımcı tarafından gerçekleştirilecek. Bina inşaatları 20 bin metrekare olması ve 10 milyon TL bedel olması öngörülüyor. Bu ne demek; 20 bin metrekareye kadar olan binalar desteklenecek. İlk 20 bin metrekare kapalı alanı devlet yapacak, kalan kısmı için de kredi alınabilecek. Eğer yerli makine ve techizat alırsanız süre artacak.

Fabrikayı kurduktan sonra para lazım. Ham madde gelecek, harekete geçmek için can suyu lazım. Burada da düşük faizli kredi imkanı var. 4 yıl vadeli kredi verilecek. İlk yıl geri ödeme yok ve düşük faizli olacak. Üretim faaliyetlerinin yerli makine teçhizatla yapılması durumunda işletme kredisi 5 yıla çıkacak. Çağrı ve veri merkezleri için eğitim ve enerji desteği de var.

Borcunu yapılandır teşvikten yararlan

İşverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hallerinde teşviklerden yararlandırılmaz. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren veya ilgili diğer kanunlar uyarınca yapılandıran işverenler bu taksitlendirme ve yapılandırma devam ettiği sürece anılan teşviklerden faydalandırılır.

Torununa bakan büyükanne maaşı için geri sayım başladı. Anne babanın çalışması dolayısıyla bakıcıya teslim edilmek zorunda kalan çocukların daha sağlıklı yetişebilmesi için harekete geçen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, torununa bakan büyükanneye maaş vererek kan bağı bulunan bakıcı sağlamış olacak. Bir süredir hükümetin ve çalışma hayatının gündeminde olan ‘büyükanne projesinin’ detayları belli oldu. Proje, İstanbul ve Bursa illerinde, seçilecek 5 bin aileden pilot uygulama olarak başlayacak. Çalışan annelerin çocuklarına bakacak olan büyükanneler, 65 yaşından büyük olmayacak. Uygulama kapsamında da büyükannelere asgari ücretin yüzde 30’u olan 421 lira ödenecek.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, “Özellikle kadının istihdamda kalışına destek verebilmek, hem de doğum yapmış anneyi evladıyla olan hukukunu ve huzurunu güvenli ortamda sağlayabilmek için” bu projeyi hayata geçireceklerini önemle belirtmişti. Uygulamanın detaylarına gelecek olursak;

Kime maaş bağlanacak?

Torun bakan ve belirlenecek yaş sınırının üzerinde olmayıp sağlık koşulları torun bakmaya elverişli olan büyükannelere maaş bağlanacak. Yaş sınırının 65 olarak belirlenecek. Sağlık koşullarının torun bakmaya elverişli olması konusunda ise büyükannelerin sağlık durumlarını ortaya koyan rapor, tetkik ve tahlillerin incelenmesi söz konusu olacak. Büyükannenin fiilen torun bakıyor olması, aynı ilde ikamet etmesi ve evde ayrıca bir bakıcı istihdam edilmemesi de şartlardan biri. Torun bakan büyükannenin emekli olması maaş bağlanmasına engel olmayacak. Ancak, büyükanne aktif sigortalı olarak çalışıyor ise bu durumda toruna bakamayacağı için maaş hakkından faydalanamayacak.

Başvurular ne zaman?

Projenin asıl amacı düşük gelirli ailelerin desteklenmesi olduğu için, annenin maaşı için bir üst sınır olacak. Sigortalı annenin maaşının asgari ücretin iki katını geçmemesi gerekecek. Dolayısıyla bugün için 3 bin 505 TL’nin üzerinde maaşı olan annelerin çocuklarına bakan büyükannelerin bu uygulama kapsamında maaş alması mümkün olmayacak. Uygulama ilk etapta pilot olarak seçilecek illerde hayata geçecek. Bir yıllık uygulama sonuçlarının analizi sonucu kadın istihdamına katkıda bulunduğu tespit edilirse bütün Türkiye’ye genişletilmesi hedefleniyor. İstanbul ve Bursa’nın bu pilot illerden olması kesinleşti. Kayseri, Denizli, Konya gibi illerden seçilecek diğer pilot iller ile uygulama başlatılacak.

Şubat ayının sonuna kadar pilot illerde talepler alınacak. Mart ayında uygulama başlatılacak. Torununa bakan büyükanneye bağlanacak maaş miktarı asgari ücretin yüzde 30’u olarak belirlendi. 2017 yılı için 421 TL’ye denk gelmektedir.