ABD Başkanı Trump önceki gün Nevruz kutlaması için yazılı açıklama yaptı ve “Baharın gelişini kutlayan dünya genelindeki milyonlarca insanın nevruzunu kutluyorum” dedikten sonra Nevruz’un 2500 yıl önce İran’da başladığını ifade etti. Oysa Nevruz kelimesinin Farsça oluşundan yola çıkarak böyle bir genelleme yapılamayacağını ortaya koyan önemli bilimsel çalışmalar var. Nitekim o dönemki İran coğrafyası Türklerin en yoğun yaşadığı alanlardan biri. Bugün de böyledir. Türkiye’den sonra en fazla Türkçe konuşulan ülke İran’dır. Ayrıca Nevruzun kaynağının Altay dağları olduğu ve Türklerin Ergenekon’dan çıkışının 21 Mart’a yani Nevruz gününe denk geldiği kimi çalışmalarda yer almaktadır. Hatta bu yüzden Ergenekon ya da Bozkurt bayramı olarak kutlandığı da söylenir.
Eski takvimlerde yılın ilk günü olarak belirtilen Nevruz, Türklerde “Yeni Gün” ya da “Gün Dönümü” olarak bilinmektedir. Çetin kış aylarından bahara geçişin günüdür. Bu sebeple 21 Mart gününe yılbaşı anlamını taşıyan Yılsırtı veya Cılgırtı da denilir. Örneğin On İki Hayvanlı Türk Takvimi’nde yılbaşı Mart ayının yirmi biridir.
Gece ile gündüzün eşit olduğu Mart ayının yirmi biri ni yirmi ikisine bağlayan gün olan Nevruz kelimesinin kullanılışı da nüanslarla örülüdür. Örneğin Azerbaycan’da Novruz, Türkmenistan’da Nowruz, Özbekistan’da Navruz, Kazakistan’da Naurız, Kırgızistan’da Nooruz, Kırım’da Navrez olarak ifade edilir. Genel olarak ulusun ulu günü anlamına gelen Nevruz Türk Dünyasında binlerce yıldır kutlanan bir gelenek, bir bayramdır. Bu sebeple Türk devlet ve topluluklarının büyük bölümünde resmi tatildir.
Ayrışma değil birleşme günü
Trump dışında Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan Nevruz mesajında belirli ülkeleri sıralayarak Nevruz’un buralardaki toplulukların ortak kutlaması olduğundan söz etti. Bu ülkeler Çin, Hindistan ve Rusya’nın dışında Afganistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Pakistan, Suriye, Irak ve Türkiye oldu. Açıklamanın sosyal medya bölümüne bakıldığında Afrin başta olmak üzere terör gruplarının Nevruz üzerinden Türkiye’ye saldırdığı görülecektir.
Gerçekten de son yıllarda Nevruz Türkiye’de belirli bir kitlen in söylemlerini sembolleştirme, açıklama yapma ya da deklarasyon yayınlama zemini haline getirilmek istenmektedir. Nevruz kavramının ve onun barındırdığı tarihi derinliğin anlamını bilmeyenler ülkemizdeki insanların bir kısmını yanıltarak Nevruz’u etnik temelli ayrışma prop agandaları ile özdeşleştirmeye çalışmaktadır. Hatırlanacak olursa 2015’te yapılan MHP 11.Olağan Kurultayı için 21 Mart tarihi seçilmişti. Burada amaçlanan, Nevruz’ın sadece Kürtlerin değil Türkiye’nin bayramı olduğunun ifadesiydi. Bununla birlikte aynı gün okunacak olan terörist başı Öcalan’ın Nevruz mesajına karşı bir duruş sergilemekti.
Yaşadığımız süreçte Türkiye bu netleşmeyi/bütünleşmeyi sağlayabilir.
Özellikle Türkiye’nin genç nüfusu üzerinde etkili olduğu gözlemlenen bu algısal farklılaşma karşısında Nevruz’un gerçek manasının, Türk tarihi ve Türk Dünyası ile ilişkisinin herkes tarafından yaygın biçimde aktarılması ve öncelikle çocuklarımıza benimsetilmesi son derece önemlidir.
Önemle ifade etmek gerekir ki ülkemizdeki milli bütünleşmeye katkı sağlanması ve kardeş/dost topluluklarla işbirliği için Nevruz resmi bayram ve bununla beraber bir gün lük tatil ilan edilmelidir. Enerji/boru hatlarını kültür kodlarıyla beslemenin daha kalıcı olacağı açıktır.
Nevruz Bayramınız kutlu olsun...
