Türkiye, Irak’taki enerji diplomasisi satrancında yüzdü yüzdü kuyruğa geldi. Neçirvan Barzani, Kuzey Irak petrolü ve doğalgazını Türkiye üzerinden taşıyacak imzaları atmak üzere Türkiye’ye geldi.
Kuzey Irak’ın petrolü ve gazını Türkiye üzerinden uluslararası piyasalara taşıma planında başarıya ulaşmak için en kritik dönemece girildi. Türkiye sabırlı bir enerji diplomasisi yürüterek, Kuzey Irak’taki petrol ve gazın Türkiye üzerinden uluslararası piyasalara akışının Bağdat tarafından engellenmemesi için büyük çaba gösterdi. Bağdat Yönetimi, Kuzey Irak yönetiminin kendinden bağımsız hareket etmesine karşı çıkıyordu. Ancak Türkiye her iki tarafa ısrarla, “Bu petrol ve gazın satılması tüm Irak halkına refah getirecek. Irak’ın toprak bütünlüğüne yönelik kaygılar yersiz. Her iki taraf da kazanacak” tezini anlatmaya çalıştı.
Bugün gelinen noktada Bağdat yönetimi de bunun bir win-win yani kazan-kazan formülü olduğu konusunda yumuşadı. Çok küçük pürüzler kaldı diyebiliriz.
Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin Başbakanı Neçirvan Barzani dün Türkiye’ye geldi. Bugün saat 11’de Başbakan Erdoğan ile buluşacak. Çantasında önce petrol ardından da gazı Türkiye üzerinden taşıyacak, geliri de Irak merkezi yönetimi ile daha önce belirlenen oranlarda yani yüzde 87’ye 13 şeklinde bölüştürecek finansal sözleşmeler var. Petrol geliri Türkiye’de bir kamu bankasında, muhtemelen de Ziraat Bankası’nda açılacak bir hesapta toplanacak. Bağdat yönetimi gelirin yüzde 87’sini, Kürt Bölgesel Yönetimi ise yüzde 13’ünü alacak. Dağılımda adaletsizlik olmaması konusunda Türkiye Bağdat yönetimine de güvence verecek.
Pürüz çıkar mı?
Bağdat yönetimi şimdilik sessiz. Barzani yönetimi Ankara’dan önce Bağdat’a gitti ve her türlü güvenceyi verdi. Türkiye ayrıca , AB, İngiltere ve Fransa’dan da tezini desteklemesini istedi. İngilizler ‘Sorun yok’ dedi. ABD net tavır ortaya henüz koymadı.
Maliki yönetiminin son dakikada da olsa pürüz çıkarma ihtimali var. Eğer bir itiraz olmazsa Pazartesi günü vana açılacak ve Kuzey Irak petrolü Türkiye’ye akacak. Ancak Türkiye’nin asıl hesabı zengin Kuzey Irak doğalgazı. Bu gazın da 2016 yılından itibaren Türkiye’ye akması bekleniyor.
Türkiye’nin gaz faturası düşer
Kuzey Irak petrolü ve ardından gazının Türkiye’ye gelmesi, Türkiye’yi bir anda bölgenin en önemli enerji oyuncularından biri yapacak. Türkiye Azeri gazından sonra Kuzey Irak gazında da vananın başına geçmiş olacak. Bu, stratejik öneminin yanısıra ekonomik olarak da Türkiye’nin gaz faturasını düşürecek. Türkiye geçtiğimiz yıl 45 milyar metreküp doğalgaz tüketti. Doğalgazın yüzde 80’ini Rusya, İran ve Azerbaycan’dan temin etti. Gazın bin metreküpü için ödenen ortalama tutar ise 442 dolar oldu.
Türkiye ilk etapta Irak’tan yıllık 10 milyar metreküp gaz almayı planlıyor. Irak’ın kuzeyinden getirilecek doğalgazın ortalama fiyatının 250-300 dolar civarında olabileceği tahminleri yapılıyor. Yani paçal olarak Türkiye’nin doğalgaz ithalat maliyetini bin metreküpte 50 dolara yakın düşecek. Gazın Türkiye tarafından kullanılmayan kısmı da boru hatları ile Avrupa’ya sevkedilecek ve Türkiye bu geçişten de ekstra gelir sağlayacak.
