Sinekten yağ çıkaran çözümlerle ‘Düşük maliyetli havayolu’ modelinde Easyjet ve Ryanair’i bile solladı

UÇAKLAR yerde en fazla 30 dakika kalıyor. Zira uçan uçak para demek, park halindeki uçak ise ekstra maliyet. İki sefer arası uçağın temizliğini hostesler yapıyor. Yakıt tüketiminde tasarruf için fazladan bir sandviç bile uçağa sokulmuyor. Tuvaletin suyu yarım tank dolduruluyor. Sonuç olarak Pegasus koltuk maliyeti en düşük havayolu şirketi oluyor.

Türkiye, low cost yani düşük maliyetli havayolu konsepti ile Pegasus sayesinde tanıştı. Bugün Türkiye’de milyonlarca insanın saatler süren otobüs yolculuğu yerine havayolunu tercih edebilme lüksü varsa, bunda THY kadar, hatta THY’den daha çok Pegasus’un payı olduğu kesin.

Zira Pegasus öncesi uçak bileti fiyatları pek de ulaşılabilir değildi. Ali Sabancı öyle bir model geliştirdi ki Pegasus uçmayı erişebilir hale getirdi. THY de mecbur oldu fiyatlarını indirmeye...

2010’da 8.6 milyon yolcu taşıyan Pegasus’un Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı ile Beyrut’a uçtuk. Ali Sabancı, Pegasus’un her yıl ortalama yüzde 42 büyüyerek, Avrupa ve Türkiye’nin en hızlı büyüyen havayolu şirketi olmayı başardığını rakamlarla ortaya koyarken çok iyi bir iş çıkarmış olmanın keyfini yaşıyordu.

Pegasus’un sahibi, bir Sabancı ailesi mensubu olunca ortaya üniversitelerde okutulacak bir model çıkması da kaçınılmaz. Ali Sabancı bilet fiyatlarını nasıl bu kadar ucuz tutabildiklerinin formülünü anlattı. Toplamda 45 milyon dolarlık tasarrufa denk gelen bu uygulamalar içinde tabir yerindeyse sinekten yağ çıkaran çözümler var. Bence her iş sahibinin, maliyetleri kontrol altında tutmada ders niteliğindeki bu modeli çok iyi analiz etmesi ve kendi işyerinde, fabrikasında uygulaması gerekiyor.

TEK TİP UÇAK ALIYOR

Pegasus’ta filo yapısı tek tip Boeing 737-800’lerden oluşuyor. Böylece farklı uçak tipleri için farklı nitelikte insan kaynağı bulundurma ve farklı yedek parça stoklama yapılmasının önüne geçilerek maliyetler düşürülüyor.

ZAMANINDA KALKIŞ DEĞERLİ

Yerde duran uçak maliyet demek. Uçağın havada kalması önemli. Pegasus, zamanında kalkışa önem vererek filosundaki uçakları hep havada tutuyor. Bir uçağın bir seferden gelmesi ile yeni bir sefere çıkması arasındaki ortalama zaman 30 dakika. Bir Pegasus uçağı günün neredeyse 12 saatini havada geçiriyor. Bu süreyi Easyjet ve Ryanair bile tutturabilmiş değil. Pegasus’un zamanında kalkış ortalaması %84.79. Rötarlı uçuşların minimumda olması, Pegasus’a daha fazla uçuş yapma imkanı veriyor. Bu durum uçuş ekibinin de zamanını daha etkin kullanmasına olanak sağlıyor.

SANDVİÇ VE SU İSTATİSTİĞİ

Uçak ne kadar ağır olursa yakıt tüketimi o kadar artıyor. Örnek vermek gerekirse ağırlık 1 ton artarsa, saatte 40 litre daha fazla yakıt tüketiliyor. Bu yüzden Pegasus istatistiklere bakıyor. Mesela uçuşlarda en fazla 10 sandviç istendiğini görmüşler. Uçağa 11’inci sandviçi yüklemiyorlar. Yine istatistiklere göre tuvaletin su tankının bir seferde en fazla yarısının boşaldığını gözlemlemişler. Su tankı fullenmiyor ve uçağın ağırlığı düşürülüyor.

TEMİZLİĞİ HOSTESLER YAPIYOR

Uçakların iki sefer arası temizliğini hostesler yapıyor. Ali Sabancı ‘Sakın hosteslerin elinde bez yerleri silip süpürdüğünü düşünmeyin. Koltuk aralarında ve ceplerinde kalan bardak, peçete gibi materyalleri topluyorlar. Bunun için bir başka firmaya vereceğimiz parayı hosteslerimize veriyoruz’ diyor. Pegasus’ta hostesler bu temizlik için maaşlarının dışında tek sefer için 3 euro kazanıyorlar.

BUSINESS CLASS YOK...

Business Class uygulaması olmadığı için THY’nin business hariç 155 koltuk yerleştirebildiği aynı tip uçağa Pegasus 189 koltuk koyabiliyor. Pegasus’un şehir satış ofisleri bulunmuyor. Bunun yerine www.flypgs.com adresli web sitesinden online ve call center kanallarıyla satış imkanı sunuyor. Bu Pegasus’un rakiplerine göre daha az eleman çalıştırması anlamına geliyor.

SONUÇ: UCUZ UÇAK BİLETİ

Bu çözümler sayesinde Pegasus rakiplerine göre daha düşük bilet fiyatı belirliyor. Örneğin Pegasus’la İstanbul’dan Beyrut’a 99 dolara yani 150 TL’ye uçmak mümkün. Hadi isim vermeyelim, İstanbul’dan Beyrut’a uçan bir havayolu şirketinde ortalama bilet fiyatı 783 TL, diğerinde 969 TL.

Şirketin kârını çalışanlarıyla bölüşüyor

Pegasus ekibi bir aile gibi. Filoya bir uçak eklendiğinde o tarihe en yakın hangi çalışanın kız çocuğu olmuşsa onun adı veriliyor. Uçak havalanmadan önce ekranlarda uçuş güvenliği ile ilgili verilen bilgileri de bir yetişkin değil, yine çalışanların çocuklarından oluşan ekip aktarıyor. Bu arada tasarrufla ilgili tedbirlerde katkısı olan personel, yıl içinde oluşan tasarruftan pay alıyor. Pegasus bu yöntemle 4.5 milyon euro’yu çalışanlarına prim olarak ödedi.

350 bin yolcuyu 0 TL’ye uçurdu

Havayolunda fiyatların 2003 öncesinde 100 dolar civarında seyrettiğini, Pegasus’un ilk olarak 55 TL’den sonra da 39 TL’den başlayan fiyatlarla uçurmaya başladığını hatırlatan Ali Sabancı bugüne kadar 350 bin yolcuyu 0 TL fiyatla uçurduklarını söyledi. Sabancı “Sadece vergileri aldık. Hatta bu yüzden reklam cezası da aldık. Çünkü durumu, kamu otoritesine anlatamadık. Oysa alan vergilerini filan düştüğünüzde hakikaten 0 TL’ye uçtuk. Bunu da şundan yaptık. Uçaklar sonuçta her zaman yüzde 100 dolulukta kalkmıyor. Boş koltuğu da bir sonraki uçağa ilave edemiyorsunuz. Hem ayrıca şunu gördük. Bir yolcu uçak içinde ortalama 6 euro harcıyor. Bu şu anlama geliyor. Bırakın 0 TL’yi, üzerine 5.5 euro bile para versek yine para kazanırız. Ayrıca 4 milyon 50 bin kişiyi 50 TL’nin, 14 milyon 533 bin kişiyi ise 100 TL’nin altında fiyatlarla uçurmayı başardık” dedi.

Air Berlin sinerjisi ile Miami’ye uçacak

Ali Sabancı, Avrupa’nın en büyük beşinci Almanya’nın da en büyük ikinci havayolu şirketi olan Airberlin ilişkisine de değinerek “Airberlin yılda 30 milyon yolcusu ve 150 uçaklık filosu olan bir hava yolu şirketi. Pegasus şu anda Airberlin’in en büyük hissedarı durumunda.Code-Share uygulaması ile biz onların onlar da bizim biletlerimizi karşılıklı satacak ve kendi havayolu gibi pazarlamasını yapabilecek. Türkiye-Almanya arasında uçuş sayıları artacak. Şu anda Almanya’ya kışın 5 yazın ise 7 şehirden uçuyoruz. Ayrıca bu yıl içinde ikinci adım olarak, biz Airberlin aracılığıyla Pegasus yolcularının dünyanın başka bölgelerine örneğin ABD Miami’ye, Uzakdoğu’ya uçurabileceğiz” diye konuştu.

‘Yıldızlar sanki halka arz zamanının geldiğini gösteriyor’

Pegasus’un halka arz süreciyle ilgili bilgi veren Ali Sabancı “Geçen 3-5 yılın meyvelerini artık almanın ve bu başarıyı halkımızla paylaşmanın zamanı geldi. Türkiye büyüyen ülke, yabancı yatırımcıların giderek daha fazla ilgisini çekmeye devam ediyor. Paranın yönü Türkiye’ye doğru kayıyor. Pegasus da büyüme sürecinde doğru bir rotada gidiyor. Sektörün üç katı üzerinde bir büyüme gösterdik. Bu gelecekte de sürecek gibi görünüyor. Halka arz için kesin bir tarih veremem. Ancak sanki 2011’te yıldızlar Pegasus için sıraya dizilecek gibi” açıklamasında bulundu.

Büyüme hikayesini rakamlar anlatıyor

- Yurtiçi misafir trafiği 2006 2009 döneminde yıllık yüzde 42 yükseldi.

- 2006 yılı sonunda toplam 2,9 milyon yolcu taşıyan Pegasus, 2010 yılı sonunda ise yıllık toplam yolcu sayısını 8,6 milyona çıkardı.

- 2006 yılında 19 uçaktan oluşan Pegasus filosu bugün 32 uçağa ulaştı.

- Boeing 737-800 uçaklarının yaş ortalaması 2006 yılında 7,39 iken, 2010 yılı sonu itibariyle 4,03 oldu. Bu yıl filoya katılacak yine aynı tip 0 uçaklarla filo yaşı 2.68’e inecek.

- 5 yıl önce haftada 490 olan tarifeli uçuş sayısı bugün günde 200 uçuşa yükseldi.

- Pegasus yurt dışında 17 ülkede 43 farklı noktaya, yurtiçinde ise 18 şehre uçuyor.

- İzmir’den 8 iç, 11 dış hatta direkt uçuş var. Antalya’dan 6 iç, 26 dış hatta direkt uçuş bulunuyor.

- Pegasus KKTC’de birinci havayolu şirketi durumunda. Kıbrıs’tan Türkiye’ye 7, yurt dışında Londra’ya 1 hatta direkt uçuşu var. Türkiye’den toplam 11 Avrupa Birliği ülkesine uçuyor.