Kömür lobisinin doğal lideri Turgay Ciner neden panikledi?

Turgay Ciner kömür lobisinin doğal lideri olduğundan olsa gerek, gazetesi Habertürk’te ‘Fiyat düşünce kömüre karşı lobi devreye girdi’ başlıklı haberi okuyunca ister istemez kuşkuya kapıldım. Sektörün önde gelen temsilcileri ile konuşunca da şüphelerimde yanılmadığımı anladım. Her şeyden önce pazar pazar kendilerini cep telefonlarından rahatsız ettiğim sektör temsilcilerinden özür diliyorum.

Kimle konuştuysam haberin özünün külliyen yanlış ve taraflı olduğunu dinledim. İsim vermeyeyim; elektrik piyasasının önde gelen bir sözcüsü, “Ben de sabah haberi okuyunca aynı kuşkuya kapıldım. Kömür lobisinin tuhaf bir yazısı gözü ile baktım habere ve gülüp geçtim” dedi.

Biz gülüp geçmeyelim ve kömür lobisinin doğal lideri Turgay Ciner’in neden panik yaptığını anlamaya çalışalım.

Haberdeki iddiaya göre DUY piyasasında fiyatlar düşünce güya doğalgaz lobisi devreye girmiş ve kamuya ‘Kömür santrallerinde üretimi azaltın’ baskısı yapmaya başlamış. Bu baskı işe yaramış olmalı ki Ocak ayında elektrik tüketimi arttığı halde taş kömür, ithal kömür ve linyitle beslenen santrallerin elektrik üretimi diğer aylara göre düşmüş. Rakamlar iddiayı doğrular nitelikteymiş...

Şimdi tarafsız bir gözle olayın doğrusunu anlamaya çalışalım.

DUY’da yani Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği ile oluşan elektrik borsasında fiyatların düştüğü doğru. (Zaten haberin tek doğru kısmı bu cümle)

Fiyat düşüşü TEDAŞ’ın liste fiyatının yüzde 26’sını, hatta önceki gün yüzde 27’sini bulmuş vaziyette.

Ancak bu sistemde kimsenin kimseye baskı yapma olanağı yok. Oluşan fiyatlara bakarsınız, maliyetlerinize bakarsınız, elektrik üretir ya da üretmezsiniz. Orası sizin bileceğiniz iş.

Sonuçta burası bir borsa ve fiyatlar bugünkü şartlarda tüketicinin ihtiyacına göre belirleniyor. Zira ekonomideki daralmadan dolayı, 2 yıl öncesinde mevcut elektrik üretim kapasitesi ile ‘karanlıkta kalacağız’ korkusu yaşanırken şu an arz fazlası var. O yüzden de herkes birbirinin fiyatını kırmaya çalışıyor.

Bu noktada en yüksek elektrik üretim maliyetinin doğalgaz santrallerinde olduğunu, rekabette en çok zorlananların da şu an doğalgazcılar olduğunu unutmayalım. Kimin santrali verimliyse şu an rekabette ayakta kalabiliyor. Bazıları ise stop düğmesine bastı. Haberde kömürden üretilen elektrik miktarı rakamları verilmiş ancak nedense doğalgazdan üretilen elektrik rakamları verilmemiş. Verilse orada da benzer bir tablo olduğu, üretimdeki düşüşlerin lobiden filan değil, ekonominin gerçeklerinden kaynaklandığı ortaya çıkacaktı.

Turgay Ciner’in asıl sıkıntısı kamuya yeterince kömür satamamaktan kaynaklanıyor olabilir mi?

Ciner’e neden kömür lobisinin doğal lideri dedik?

Çünkü kendisi Afşin Elbistan’ı besleyen Çollolar Kömür Ocağı’nın işletmecisi. Kömürü çıkarıyor, santrale satıyor. Ayrıca yine kömürle çalışan Çayırhan Santrali’ni de işletiyor. O bölgede de kömür ocakları var. Kendisi şu an Türkiye’nin bir numaralı kömür madeni sahibi. Elinde bol bol kömür var ancak satacak santral yok.

Ayrıca kömürden elektrik üretmek ucuz ama sonuçta çevreye son derece zararlı bir yöntem. EPDK’da kömürle çalışan santrallerin sınırlanması ile ilgili bir çalışma olduğunu da biliyoruz. O kadar çok kömür santrali lisansı alındı ki, hepsi yapılırsa turizm ülkesi Türkiye’nin tüm kıyıları ipotek altına alınacak. EPDK bu tehlikeyi gördü.

Ciner ise tüm hesaplarını, yatırımlarını ‘kömür santralleri çoğalacak’ öngörüsüne göre yaptı. Şimdi yeterince kömür satamıyor. Ortada bir lobi olduğu kesin. Ama asıl lobiyi yapan kendini gizlemiş

Ciner yüzünü kömür karası ile güzelce kamufle edip, aklınca Habertürk’te çıkan ve sektörün gülüp geçtiği bir haberle bürokratları etkileyeceğini sanıyor herhalde...

Konuyla ilgili haber dün Habertürk’te çıktı.