Hesabı siyasetçi yapınca 2 kere 2 neden 4 olmuyor

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel seçimlerde kuşkusuz en büyük kozu Aile Sigortası olacak. Kılıçdaroğlu, Aile Sigortası’nı öyle bir anlattı ki sokaktaki insan bunu yoksul ailelere ayda en az 600 TL maaş bağlanacağı şeklinde algıladı. Siyasi rakibi AK Parti bu kozun bir balon olduğunu ortaya koymak için hesabı kendince yeniden yaptı. Türkiye’de 3.3 milyon yoksul aile olduğu varsayımından yola çıkan Başbakan Erdoğan her aileye ayda 600 TL verebilmek için yıllık 24 milyar TL’lik kaynağa ihtiyaç olduğunu oysa Kılıçdaroğlu’nun ‘Maliyet 12.8 milyar TL’ dediğini vurguladı ve Kılıçdaroğlu’nu matematik bilmemekle suçladı

CHP iktidar olursa yoksulların cebine her ay 600 TL koyacakmış’ vaadi bir hafta içinde deyim yerindeyse şehir efsanesine dönüştü. Kılıçdaroğlu da, bunu vaadetmediği halde konunun kamuoyunda bu şekliyle anlaşılmasından ve kulaktan kulağa böyle yayılmasından memnun. Bu algıyı yıkmamak için ortaya çıkıp “Hayır biz her yoksula 600 TL vermeyeceğiz” demiyor. Bunun yerine siyasiler arasında 4 işlem bilgisine yönelik kısır bir tartışmanın fitili ateşlendi ve adeta taraflar arasında sigorta attı. CHP’nin Aile Sigortası modeli için iddia edildiği gibi 24 milyar TL’ye ihtiyaç yok. Ancak hane başı 600 TL’lik ödeme de yok...

CHP şayet iktidar olursa yoksullara Aile sigortası kapsamında ne kadar yardım yapacak? Türkiye son 1 haftadır bunun maliyeti ile ve siyasilerin ne kadar matematik bilgisine sahip olup olmadığı tartışması ile yatıp kalkıyor.

Ortada ciddi bir hesap karmaşası olduğu aşikar. Hatırlarsanız CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 17 Şubat’ta Aile Sigortası’nın detaylarını İstanbul’da bir grup gazeteciye anlattı. Ancak ne var ki Aile Sigortası bir cümlelik özetle “CHP her yoksul aileye ayda 600 TL verecekmiş” şeklinde algılandı.

Algı böyle olunca Haziran ayında yapılacak seçimlerde CHP’nin bu vaadi ile oy artırmasını istemeyen AK Parti derhal karşı saldırıya geçti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hemen ertesi gün her yoksul aileye ayda 600 TL verilmesi halinde maliyetin 24 milyar TL’yi bulacağını belirterek Kemal Kılıçdaroğlu’nu matematik bilmemekle suçladı. Erdoğan hesabı 3.3 milyon yoksul aile olduğu ve her aileye de her ay 600 TL verileceği varsayımı üzerine yaptı.

Çünkü kamuoyundaki algı şu şekilde oluştu: CHP her yoksul aileye 600 TL verecek, hatta ödeme tutarı 1.200 TL’ye kadar da çıkabilecek.

‘CHP iktidar olursa yoksulların cebine her ay 600 TL koyacakmış’ vaadi tabir yerindeyse şehir efsanesine dönüştü kulaktan kulağa hızla yayılmaya başladı.

AK Parti, ‘Hayır her yoksul 600 TL almayacak, model bunu anlatmıyor’ demek yerine siyasi olarak daha seksi görünen ‘CHP Lideri matematik bilmiyor. Bu vaadi yerine getirebilmesi için 24 milyar TL’lik kaynağa ihtiyaç var. Nerede bu kaynak’ tezi üzerinden rakibini yıpratmayı tercih etti.

Kemal Kılıçdaroğlu Aile Modeli’ni anlattığı toplantıda bu uygulamanın yıllık maliyetinin 12.8 milyar TL olduğunu, zaten mevcut sistemde 4.1 milyar TL’ye yakın bir yardım yapıldığını yani aslında ekstra maliyetin 8.7 milyar TL olduğunu söylemişti. Vergi düzeltmeli maliyetin ise 7.5 milyar TL’yi ancak bulduğunu vurgulamıştı.

Tartışma hep toplam maliyet üzerinden gitti. Dün de yine CHP lideri Kılıçdaroğlu ‘Hayır biz her yoksul aileye en az 600 TL yardım yapmayacağız. İşin doğrusu öyle değil’ demek yerine, siyasetçi kurnazlığı ile Başbakan’ı başka bir matematik hilesi ile vurmaya çalıştı.

Çünkü bu tartışma esnasında sap ile saman birbirine fena karıştı.

Başta Başbakan Erdoğan olmak üzere AK Parti kurmayları önce her yoksul aileye 600 TL yardım yapılacakmış mantığı üzerinden eleştirilerini yaparken önceki gün Başbakan bu söylemini de değiştirdi ve sanki 12 milyon 715 bin yoksulun her birine ayda 600 TL verilecekmiş gibi bir hesabı ortaya koymaya başladı.

Kılıçdaroğlu da işin doğrusunu anlatmaktansa yani rakamları konuşturmaktansa Başbakan Erdoğan’ın bu söylem değişikliğinin üzerine üzerine gitmeyi tercih etti. O da Başbakan’ı matematik bilmemekle suçladı ve ‘Eğer 12 milyon 715 bin yoksul varsa ve biz her birinin cebine 600 TL koyacaksak yıllık maliyet 91 milyar TL’yi geçer. Bu Başbakan’ın ilk çıkardığı 24 milyar TL’lik maliyetin neredeyse 4 katı. Hesap bilmeyen biri varsa o da Başbakan’dır” dedi.

Nasıl çok karışık değil mi?

İşte siyasiler seçim vaadi ile bir matematik işine girerse hal böyle oluyor. 2 kere 2 ne yazık ki 4 etmiyor.

Peki işin doğrusu ne?

CHP’nin Aile Sigortası modeli aslında kime ne vaadediyor. Madem Kemal Kılıçdaroğlu ‘Hayır biz her yoksul aileye hane başına 600 TL vermeyeceğiz. Hele hele yoksul başına 600 TL hiç vermeyeceğiz” demiyor, bari biz işin içinden çıkmaya çalışalım.

İnşallah 21 yıllık ekonomi gazetecisi olan bunun 18 yılını gazetelerin ekonomi servisini yöneterek geçiren birine de birileri çıkıp 4 işlem bilmiyor demez...

Aslında CHP ne vaadediyor?

CHP’nin Aile Sigortası ile ilgili 44 sayfalık broşürünü dikkatle inceledim.

Şu cümle dikkat çekici:

Yoksulluk düzeyleri arasında ailelerin ortalama gelir düzeyindeki ortanca değere olan uzaklıkları ölçüsünde farklılıklar bulunmaktadır. İşte bu nedenle yoksulluk sınırının altındaki ailelere verilecek olan sigorta ödemesinin farklılaşması gerekmektedir.

Bunun anlamı şu: Öyle iddia edildiği gibi ya da ağızdan ağıza yayıldığı gibi her aileye alt limit 600 TL olmak üzere bir maaş bağlanmayacak. Hele hele bu paranın hane başına değil de yoksul başına verilmesi gibi bir durum kesinlikle sözkonus değil.

CHP’nin hazırladığı broşürün 44’üncü sayfasında aslında kimin ne kadar alacağı az çok kendini belli ediyor. Ailelerin yoksulluk derecesi alınacak parada öncelikli belirleyici. Yani tam yoksul biri ile yarı yoksul biri aynı parayı almayacak. Ailede çocuk olması, çocukların okula gidip gitmemesi, çocuklardan birinin özürlü olması, özürünün derecesi, yine ailenin bölünmüşlüğü, kadının dul kalması, bakmakla yükümlü olduğu bir yaşlının olup olmaması gibi kriterler de alınacak parayı artırıyor ya da azaltıyor.

Örneklerle gidelim.

Tam yoksul bir aile ele alalım. Bu ailede çocuk ve yaşlı yok. Sadece anne ve baba var. Bu aileye sigorta kapsamında yapılacak ödeme 250 TL olacak. Yani kişi başına ödeme ayda 125 TL.

Bir başka aile düşünelim.

Bu aile de yine tam yoksul, ancak 3 tane çocuk var. O takdirde aylık ödenecek tutar 550 TL’ye yükseliyor. Bu 550 TL’nin 250 TL’si yine 2 yetişkin ebeveyne veriliyor. 3 çocuk için ayrıca 150 TL ödeniyor. Çocuklara eğitim desteği olarak da ayrıca bir 150 TL daha ödeniyor. Böylelikle toplamda 550 TL’ye ulaşılıyor.

Şayet çocuklar eğitim yaşına gelmemişse eğitim desteği almıyorlar ve 3 çocuklu aileye yapılan toplam ödeme 550 değil 400 TL oluyor.

İlk verdiğimiz örnekte kişi başı ödeme 125 TL tuttu. 3 çocuklu ailenin alacağı 550 TL’ye göre ise kişi başı ödeme 110 TL’ye düştü. Eğer çocuklar eğitim yaşında değilse 5 çocuklu ailede kişi başına ödenecek tutar 80 TL’yi ancak buluyor.

Üstelik dediğim gibi bu tam yoksul bir aile için geçerli tablo.

Şayet aile yarı yoksul kabul edilirse verdiğim tüm örneklerdeki rakamları ikiye bölmek gerektiğini de unutmamak lazım.

Tabloda en yüksek ödeme 1.254 TL olarak görünüyor. Bu yardımı alabilmek için bakın ailenin hangi şartlarda olması lazım.

Tam yoksul olacak. 5 çocuklu olacak. Aile de bir de yaşlı olacak. Bu yaşlı kişi ve çocuklardan biri yüzde 70 üzeri özürlü olacak. Ancak o takdirde yardım tutarı 1.254 TL’yi buluyor.

Allah aşkına Türkiye’de bu tarife uyan kaç aile var?

Başbakan’ın hesabı bu rakamların ortalamasını alarak yapması mantıklı değil. Ancak ‘Her yoksul haneye 600 TL ödenecek. Para evin kadınının hesabına yatacak’ bilgisi de doğru değil.

Aslında CHP’nin modelinin ekonomik olarak tutarlılığı kesinlikle var, rakamlar birbirini tutuyor. Ancak dediğim gibi 600 liralık yardım efsanesinden galiba Kılıçdaroğlu sonuna kadar yaralanmak istiyor.

Gelelim iktidar cephesine...

Onlar da mutlaka modeli detaylı incelemişlerdir.

Modelin her aileye hatta her yoksula 600 TL vaadetmediğini de pekala biliyorlardır. Ancak ‘CHP gelirse bütçe kaynaklarını çarçur edecekler. Hesap bilmez şekilde dağıtacaklar’ diyerek mali disiplinin bu ülkeye kattıklarının değerini bilenleri etkilemeye çalışıyorlar.

Siyaset galiba böyle birşey.

Doğrular üzerinden gitmek, gerçek rakamları konuşturmaktansa ağız dalaşı yapmak herkesin işine geliyor.

Kaynak tartışmasına son sürat devam...

Başbakan Erdoğan ile Kılıçdaroğlu arasında Aile Sigortası kavgası dün de devam etti:

Erdoğan şunları söyledi: CHP Genel Başkanı’na “kaynak ne diye” sormuyorum. Muhatabım da değil. Artık CHP’nin kaynağının ne olduğunu herkes biliyor. Aslında CHP’de bir kaynak sorunundan ziyade, ciddi bir küçükler için aritmetik, büyükler için matematik sorunu var. Ciddi bir dört işlem sorunu var. CHP Genel Başkanı İstanbul’da “çok önemli bir proje” diyerek aile sigortası projesini açıklıyor. Sen SSK Genel Müdürü iken SSK’yi batıran kişisin. Devraldığında SSK zararda değildi. Artı veriyordu. Devraldığından itibaren hep zarar, zarar... Hep artarak açık verdin, sen busun. O zaman da zaten hep batıktın, gene batıksın.

CHP Genel Başkanı Türkiye’de 12 milyon 715 bin yoksul bulunduğunu açıkladı. Herhalde bu kayıt altıdır, kayıt dışını unutmuş. O da var. ’Yoksul ailelere en az 600 lira, en fazla bin 250 lira maaş bağlayacağız’ diyor. Onu da neye göre diyor bilemiyorum. Bunun da bütçeye yükü 7 milyar Türk Lirası. Bunu anlatırken, ’Hesabımızı, kitabımızı yaptık’ diyor... Eğer 12 milyon 715 bin yoksul varsa, bunlara ayda 600 lira verseniz maliyet yıllık 24 milyar TL. Söyledikleri rakamın üç katından fazla çıkıyor. Ortalama hesaplarsanız ayda 925 lira yapar. Yıllık bütçeye maliyeti 36 milyar lira olur. Söyledikleri rakamın 5 katı. Allah aşkına, çok önemli bir projeyi kamuoyuna açıklarken oturup bir hesap yapmadınız mı, sizin akıl hocalarınız kimler, kılavuzunuz kim, bir hesap makineniz yok muydu?

Kılıçdaroğlu ne dedi: Proje, geliri olmayan ya da asgari ücretin altında olan ailelerde kadınların banka hesabını en az 600 TL yatırmayı öngörüyor. “Çarptım, hesabını yaptım diyor Sayın Başbakan. Diyor ki bunun yıllık tutarı 24 milyar lira. Ne diyeyim, ne söyleyeyim bu Başbakan’a. Matematik biliyor desem, samimi söylüyorum yaptığı hesap dolayısıyla bildiği konusunda endişem var. Ben de hesap yaptım. 12 milyon 715 bin kişi. Doğru. Çarptık 600 TL ile bir ayda 7 milyar 600 milyon lira eder. Onu da çarptık 12 ile, 91 milyar lira... Sayın Başbakan kaç lira demişti, 24 milyar lira. Kim hesap bilmiyor? Dört işlem...İlkokul mezunu, ilkokul mezunu bile değil hesap makinesini kullanan birinci sınıf, belki anaokulu öğrencisi bu hesabı yapıyor da sen oturmuşsun Türkiye Cumhuriyeti’ni yönetiyorsun, o koltuğa gelmişsin bu basit hesabı yapmaktan bile acizsin.