Kuzey Irak petrol ve doğalgazının Türkiye’ye gelişinin önündeki engeller bir bir kalkıyor. İngilizler de Türkiye ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasındaki anlaşmayı olumlu buldu.
Tarih 4 Aralık 2012. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ı taşıyan uçak Kuzey Irak’ta Erbil’e iniş izni istiyor. Bakanın çantasında imzalanmayı bekleyen çok önemli enerji anlaşmaları var. Ancak Bağdat yönetimi Kuzey Irak ile Türkiye arasındaki bu yakınlaşmaya sıcak bakmıyor. Beyaz Saray yönetimi de Bağdat’tan yana tavır alınca Bakan’ı taşıyan uçağa iniş izni verilmiyor ve Bakan Yıldız mecburen geri dönüyor. Uçak Kayseri’ye iniyor.
Aradan neredeyse 1 yıl geçti ve bu olayın belki de tam da yıldönümünde Kuzey Irak petrolünü Türkiye üzerinden dünya piyasalarına taşıyacak boru hattının vanası açılacak. Zira önce petrol ardından gaz akışının önündeki siyasi engeller bir bir ortadan kalkıyor.
Önceki gün İngiliz parlamentosunda çok önemli bir gelişme oldu. Türkiye ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında, özerk bölgedeki zengin hidrokarbon rezervlerini dünya pazarlarına taşıma amacıyla, petrol ve gaz boru hatlarının inşa edilmesine yönelik yapılan anlaşma İngiliz Parlamentosu’nda olumlu karşılandı. Kıdemli muhafazakâr milletvekili ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin eski bir dostu olan Robert Halfon tarafından parlamentoya sunulan önergede, Türkiye ile Kuzey Irak arasındaki anlaşmanın çok sayıda pozitif sonucu olduğu ortaya kondu.
Early Day Motion türü önergede bu anlaşmadan elde edilecek kazancın tüm Irak halkının yararına olacağına da özellikle dikkat çekildi. İngiliz parlamenter, Kuzey’in ekonomik kazanımlarının bağımsızlığa ve Irak’ın parçalanmasına yol açacak bir yolu aralayacağına dair endişelerin yersiz olduğunu vurguladı ve diğer parlamenterlerden de destek aldı.
Early Day Motion türü önerge, milletvekillerinin fikirlerini kayda geçirmelerine imkân sunan ve ardından bakanlara soru önergeleri verilmesinin ve tartışma ve görüşmelerin yapılmasının ve medyanın bilgilendirilmesini yolunu açan bir parlamento mekanizması.
İngiliz parlamentosunda hakim görüşün anlaşmadan yana çıkması önemli. Şimdi ABD’nin tavrı bekleniyor. Şu bir gerçek ki ABD olumsuz görüş bildirse de bu yıl bitmeden Kuzey Irak petrolünün döşenen boru hattı üzerinden Türkiye’ye akışı gerçekleşecek. Ankara’yı Aralık ayı bitmeden petrol akışını sağlayacak töreni gerçekleştirme heyecanı sarmış vaziyette.
Konuştuğum bir yetkili “İngilizler tezimize ikna olmuş görünüyor. Biz ne diyorduk, Irak bölünmez, hem Kuzey hem Bağdat bu işten kazançlı çıkar. ABD ve Bağdat yönetiminin de bu konuda yumuşadığını göreceğiz inşallah” dedi.
Genel Energy’nin petrolü taşınacak
Türkiye ile Kuzey Irak bölgesel yönetimi, Kuzey Irak’ın kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştıracak milyarlarca dolarlık petrol ve doğalgaz alanında işbirliği içeren anlaşmaları geçtiğimiz günlerde tamamlamıştı. Mutabakatla Kuzey Irak’ın günlük petrol ihracatının 2 milyon varile kadar çıkması, gaz tarafında da başlangıçta Türkiye’ye yılda 10 milyar metreküp akışın sağlanması öngörülmüştü. Rusya, İran ve Azerbaycan’dan doğalgaz, Nijerya ve Cezayir’den LNG alan Türkiye doğalgazda kaynak sayısını artırmayı öngörüyor. Kuzey Irak gazının daha ucuz olması da Türkiye’nin enerji faturasına katkı yapacak. Türkiye’ye ilk petrolün, hisselerinin çoğunluğu Türkler’de olan Genel Energy sahalarından gelecek olması da ayrı bir öneme sahip. Genel Energy’nin yine Kuzey Irak’ta büyük doğalgaz rezervleri var. Petrolün bu yıl bitmeden, ilk gazın ise Türkiye’ye gelişinin 2016 sonu, 2017 başında olabileceği tahminleri yapılıyor.
