Türkiye yıllarca elektrikte kurulu gücünü 40 bin megavat’ın (MW) üzerine çıkaramamıştı. Son 5-6 yılda enerji yatırımları adeta patladı ve şu an kurulu güç 60 bin MW’yi buldu.
Sadece bu yılın ilk yarısında 100 yeni santral devreye girmiş. Bu santrallerin kurulu gücü 3 bin megavat’ı geçiyor.
Türkiye 10 yıl öncesine göre neredeyse iki kat daha fazla elektrik tüketiyor. Hatırlıyorum da eğer 2008 yılı sonunda patlak veren kriz, 2009 yılında Türk sanayisini de etkilemese ve kapasite kullanımı düşmese 2009 yılı yazında klimalar da devreye girdiğinde muhtemelen karanlıkta kalacaktık.
O korkulu günlerden şimdi enerji arzında fazlalığı konuştuğumuz bir sürece girdik. EPDK yetkilileri yaklaşık 4 bin megavatlık bir fazlalıktan sözediyor. Piyasa oyuncularına göre ise 6 bin megavatlık bir fazlalık var.
Almanlar müthiş bir buluşun peşinde. Elektriği depolamaya çalışıyorlar. Muhtemelen benzer bir çalışma diğer gelişmiş ülkelerde de yapılıyor. Ancak Almanlar’ın epey yol katettiğini okuyoruz.
Başarılı olunur mu bilmiyorum ancak şu an için elektriği depolamak mümkün değil. Dolayısıyla arz fazlası durumunda stok yapamıyorsunuz. Ya santrali kapatıyorsunuz ya da enerji borsasında fiyat kırarak pazarlık gücünüzü artırıyorsunuz.
Şu an elektrik üreticileri Borsa’da fiyatın artmamasından hatta bir önceki yıla göre 1 kuruşluk azalış olmasından şikayet ediyorlar. Özellikle ithal girdi kullanan santrallerde fiyat artışı olmamasından dolayı sıkıntı büyük.
Bu arada Türkiye’de kurulu güç her geçen gün devreye giren yeni santrallerle de artıyor. Türkiye bir süre öncesine kadar Çin’den sonra elektrikte en hızlı talep artışı yaşanan ülkeydi. Ancak son çeyreklerde bu talep artışındaki hız kayboldu.
Pazarlık imkanı
Ekonomik büyümede yaşanan durgunluk arz tarafındaki bozulmayı daha belirgin hale getirebilir. Yani arz talebin önüne geçiyor gibi...
Bu durumdan öncelikle serbest tüketiciler yararlanacak gibi görünüyor. Serbest tüketiciler açısından elektrik üretim şirketleri ile daha iyi şartlarda pazarlık yapma imkanı doğabilir.
EPDK serbest tüketici olma koşullarında çok önemli iyileştirmeler yaptı. Bu uygulama 2003 yılında ilk devreye girdiğinde limit 9 milyon kilowatsaat’ti. 2013 yılı başında 5 bin kilowatsaate kadar düştü. Bir başka ifadeyle aylık elektrik faturası 150 TL civarında olanlar bile artık serbest tüketici hakkı elde edebiliyor.
EPDK bir başka yönetmelikle ortak sayaç uygulaması yapanların da serbest tüketici olabileceğini öngördü. Yani 3-5 hane bir araya gelip ortak bir sayaçla serbest tüketici olup, elektrik şirketleri ile pazarlığa girişebilirsiniz. Ortak sayacın yanında yapmanız gereken tek şey ısı pay ölçer gibi bir cihaz. Böylece ortak sayaçtan kim ne kadar kullanmış onu da görebilirsiniz.
Site yöneticilerinin önümüzdeki dönemde bu işe daire sahiplerinden gelecek taleple birlikte daha fazla kafa yoracağını söyleyebiliriz. Bunu yapanlar elektrik faturalarında yüzde 10 ile 20 arasında ucuzluğu farkedecekler.
Elektrik fiyatı ucuzlayacak mı?
Haberin Devamı
