‘Çılgın Türk’ Mehmet Cengiz batağa saplandı

Üçüncü Havalimanı ihalesini rekor bir fiyata alınca ortakları ile birlikte ‘Çılgın Türk’ diye anılmaya başlandı. Akşam’ı, Sky’ı alıp medyaya girdi, popülaritesi daha da arttı. Ancak öyle bir batağa saplandı ki...

Cengiz İnşaat, çoğu ihalede güç birliği yaptığı Limak ve Kolin grupları ile birlikte, son dönem özelleştirmelerde adı en çok geçen grup.

4 elektrik dağıtım özelleştirmesinin ardından 22 milyar euroyu geçen toplam maliyeti ile İstanbul’a yapılacak üçüncü havalimanı ihalesini kazandıklarında artık herkes onlara ‘Çılgın Türk’ demeye başlamıştı. Hızlarını alamadılar bir de medya sektörünü deneyimlemek istediler ve TMSF’nin el koyduğu Akşam Gazetesi ile Sky Televizyonu’nu devraldılar. Cengiz İnşaat daha önce Seydişehir Alüminyum’u alarak adından çok sözettirmişti. Yine özelleştirmeden aldığı Karadeniz Bakır’ın Küre havzasında ciddi bakır rezervi (25 milyon ton) bulunduğu haberleri ile bir kez daha gündeme oturdu.

Kısacası son dönemin en popüler grubu.

Kökeni inşaata dayanan Cengiz İnşaat’ın patronu Mehmet Cengiz ile 2 yıl kadar önce Londra’da Euromoney toplantısı sonrası sohbet etme imkanı bulmuştum. Yanımızda Nihat Özdemir de vardı. Uludağ Elektrik Dağıtım Bölgesi’nin finansmanındaki başarıları ile ödül almışlardı.

İki inşaatçı bir araya gelince ana konu da inşaat olmuştu. Eskiden Türk müteahhitlerinin tünel açmaktan korktuklarını, patlatmanın dışında yöntem bilmedikleri için maliyette rekabet edemediklerini ve bu yüzden de genellikle bu işi yabancı firmaların yaptığını söylemişlerdi. Ancak Mehmet Cengiz, “Artık o günler geride kaldı” demiş ve şu bilgiyi vermişti:

“Tam 33 milyon euro vererek dünyanın en büyük TBM tünel açma makinasını (Tunnel Boring Machine) satın aldık. Bu makinayı İstanbul-Ankara hızlı tren projesinde, ihalesini kazandığımız bölümlerde kullanacağız. Önce Mekece tünelini açacağız, sonra yolun geçeceği diğer yerlerde devreye sokacağız. Biz patlatma ile tonunu 50 dolara malediyorduk. Bu makinalarla 28 dolara maledeceğiz.”

Maliyet hesabının dışında zaman tasarrufuna da dikkat çekmiş ve “7 kilometreye yakın bir tünel açacağız. 2.5 yılda açılacak tüneli bu TBM sayesinde 1 yılda açabileceğiz” demişti.

O tünel bitmedi

Mehmet Cengiz’in sözünü ettiği TBM, İnönü ile Vezirhan arasında yer alan ve uzunluğu 6.7 kilometreyi bulan 26 numaralı tüneli açmak için çalışmalara başladı ancak ne yazık ki batağa saplandı. Cengiz’in ‘1 yılda bitireceğiz’ dediği tünelde aradan geçen zamana karşılık daha 1 kilometre bile yol alınamadı. Çünkü zemin etüdü iyi yapılmamıştı ve çok ciddi zorluklar çıktı. Yumuşak balçık zemin göçüklere neden oldu. TBM çalışamaz duruma geldi ve çeşitli defalar bakıma alınması gerekti. Yani kısacası Cengiz İnşaat hızlı tren projesinde batağa saplandı.

Öğrendiğime göre ilk hakediş 1300 metrelik bölümü kapsıyordu. Yani Cengiz’in en azından bu bölümü tamamlaması gerekiyor. Ardından yeni bir ihaleye çıkılması ve bu zeminde çalışabilecek firmanın bulunması bekleniyor. Ancak tünelin açılması planlanan zamana göre epey ileriye sarkacak...

Tünel varyant yolla by-pass edilecek

Hızlı trenin Ankara-Eskişehir hattı devreye girdi. Ancak İstanbul-Eskişehir bölümünde böyle enteresan ve öngörülmedik problemler çıkıyor ve projenin bitiş tarihi ister istemez sarkıyor. Cengiz’in batağa saplandığı 26 numaralı tünelin şimdilik 8 kilometrelik bir varyant hattı ile by-pass edilmesi gündeme geldi. Varyant hat mevcut tren hattının yanında olacak. Ancak kurp dönüşleri yüzünden 250 kilometrelik hızı ister istemez yavaşlayacak.

Ankara-İstanbul 3 saate iner mi?

Çıkan aksaklıklar hızlı tren projesinin seçilen güzergahı ile ilgili tartışmaları da yeniden alevlendirmişe benziyor. 2003 yılında hat belirlenirken tren yolunun Ayaş üzerinden geçmesinin daha doğru olacağını söyleyenler çıkmıştı. Ancak hat Eskişehir üzerinden İstanbul’a bağlandı. Bu bölgenin zor coğrafyasını dikkate alan bazı teknik uzmanlar, hızlı trenin asla ortalama 250 kilometrelik hızı yapamayacağını dolayısıyla da 3 saatte Ankara-İstanbul yolculuğunun mümkün olmadığını belirttiler. Şimdi uzmanlar der ki Ankara’dan çıkan hızlı trenin, mevcut durulacak istasyon sayısı azaltılmadığı takdirde (Hızlı trenin Pendik’ten sonra 10 istasyonda durması planlanıyor) 3 saatte Haydarpaşa’ya gelmesi mümkün değil. Bir hesap yapmışlar tren 3.5 saatte ancak Pendik’e gelebilirmiş. Haydarpaşa’ya varması da 4 saati bulacakmış.