Türkiye tarihinin önemli, pahalı ve ses getiren özelleştirmelerinde fayda-maliyet analizi yapmamız artık gelenek oldu.
Ortaya çıkan rakamı yüksek ve korkutucu bulduğumu en başta söylemem lazım. 40 tur sonunda ortaya çıkan rakamı, rakamı ödemeyi teklif edenleri bir araya getirdiğimde ister istemez yeni bir ‘Çılgın Mehmetler’ vakası ile karşı karşıya kalabileceğimiz kuşkusu doğuyor içime.
Hatırlanacağı üzere Mehmet Emin Karamehmet ve Mehmet Kazancı, Başkent Gaz, AYEDAŞ ve Boğaziçi Elektrik Dağıtım için 10.5 milyar doların üzerinde bir taahhütün altına girmiş ancak finansmanı bulamamış ve teminatlarını yakma pahasına bu işten vazgeçmek zorunda kalmışlardı.
3 milyar TL kritik
6 adet farklı şans oyunundan oluşan pakete Net ve Hitay OGG, 2 milyar 755 milyon dolar verdi.
Bir önceki ihale 2009’da yapılmış ve o zaman açık artırma başlangıç bedeli 1 milyar 622 milyon dolar olarak belirlendiği halde kimse fiyat yükseltmemişti
Milli Piyango ile Doğuş, Doğan, Turkcell, Alarko gibi devler ilgilendi. Yeni yapılan ihaleye hiçbirinin iştirak etmemesini ve pahalı bulmasını bir kriter olarak dikkate alırım.
Katılanları ve ihalede çekişen grupları küçümsemek istemem ancak rakam biraz boylarını aşar gibi geliyor. Tabii bu hiçbir rakama dayanmayan yazının duygusal analizi.
Bir de rakamlara bakalım.
10 yıllığına özelleştirmesi yapılan Milli Piyango’nun 2012 yılı satış gelirleri 2.2 milyar TL olmuş. Bir önceki yıl 2 milyar TL seviyesindeydi. 2010 rakamı ise 1.7 milyar TL. Yani yıllar içinde yüzde 10’dan fazla bir büyüme potansiyeli var. Projeksiyon yaparken bunu dikkate almak lazım. Ancak sadece bu projeksiyona bakarak ihalede verilen 2.7 milyar doları ve tabii KDV’sinin ödenebileceğini söylemek güç.
Yeni lisans sahiplerinin mevcut oyunların yanına yenilerini koyma gibi bir hakkı var. Yani gelir tarafını normalin üzerinde büyütebilirler. Bu artık onların becerilerine kalmış durumda. Büyütmek de zorundalar.
Haftanın her gününü dolduracak şekilde (Şu an 3 gün boş, çekiliş yok) yeni oyunlar yeni çekilişler koyarak, bu oyunlara katılımı mobil uygulamalar ve benzerleri ile kolaylaştırarak 2015 yılı sonunda 3 milyar TL geliri yakalayabilirlerse işleri biraz kolaylaşır.
Bu rakam kritik bir eşik sayılabilir. 3 milyar TL gelir demek kasalarına 750 milyon TL yani 350 milyon dolar para girmesi anlamına gelir.
Sonraki yıllarda bunu her yıl ortalama yüzde 10 büyütürlerse problem çıkmaz.
Ancak evdeki hesap çarşıya uymazsa yani yeni oyunlarla ve kolay erişimle geliri ilk etapta 3 milyar TL’ye taşıyamazlarsa ödemelerde zorlanırlar.
Bayilik verecekler
İhale şartnamesine baktım, bir başka ilginç detay çıktı karşıma. Yeni sahipleri oyunları devraldıktan sonra mevcut bayilerle olan tüm anlaşmalar fesih edilecek. Mevcut bayilerden talep edenlere lisans sahibinin belirleyeceği kurallara göre yeni bayilikler verilecek. İşte belki de ihalede çıkan rakamın izahı burada saklı.
Ortak girişim grubu bayilik ağını yeniden organize ederken, kısa süre içinde önemli bir gelir ve teminat tutarı elde etmeyi hedeflemiş olabilir.
