Hafta arası “lüks” konulu küçük ama bir o kadar lüks bir toplantıya katıldım. Davette sunulan her ikramın lüksü temsil ediyor olması bir yana “lüks” kavramının ne olduğu, geçmişi ve bugünü “lüks uzmanı ve danışmanı” Özlem Güsar tarafından anlatıldı. İtiraf edeyim, ben lüksü severim. Ama şu unutulmamalı ki, “lüks “ dediğimiz şey, herkesin farklı tanımladığı bir kavram. Bana da “lüks nedir” sorusu defalarca sorulmuştur.
İşte şimdi ben size soruyorum: Sizin için lüks nedir?
Benim bu soruya cevabım yıllardır değişmedi: Para kazanmak için istemediğin bir işi yapmamak lükstür! Sevdiğin işten hayatını kazanmak, karnını doyurmak ise bizim ülkemizde en büyük lüks bana göre. Bakıcılarla çocuk büyütmek değil, bebeğine kendin bakmak lükstür mesela. Hele, çalışan kadına, doğum sırasında hiç yardımcı olmayan ülkemizde. Son model oyun konsolu almak değil, oyun oynayabilsin diye çocuğunu sokağa salabilmektir. Yemek siparişi verecek parayı değil, mutfağa girip pişirecek zamanı ayırmaktır.
ÖZGÜRCE SEYAHAT EDEBİLMEK ÖNEMLİ
Ayrıca gündelik hayata dair lüks beklentilerimi de sıralayabilirim kolaylıkla; istediğin ülkelere seyahat edebilmek lükstür mesela. Uzun tatil yapmak lükstür. Pahalı tatil ya da seyahat lüks değil mesela benim için. Öyle olsa bir-iki günlük sıkıştırılmış kaçamaklar dışında doğru düzgün tatil yapamayan onca zengin iş adamı olmazdı etrafta. Holding yöneten ama bir hamakta uyuklamanın hayalini kuran o kadar çok yönetici tanıyorum ki... Sırt çantalı turistlerin, uçağı olan zenginlerden daha fazla yol katettikleri şüphesiz. Bana sorarsanız lüks, o seyahatte gittiğiniz otelin şıklığından çok, keşfetmeyi başarabildiğiniz coğrafyada. Uçak sahibi olmak değil, istediğiniz kadar uçabilmek lüks.
Önümüz yılbaşı, lüks hediye, içine “ben” katılmış olandır bana göre. En pahalı elbise değil, adımın baş harfi üzerine işlenmiş bir gömlektir mesela. En sevdiğim kitabın sahaftan alınmış ilk basımıdır belki. Ya da benim için örülmüş bir kazak olabilir. Önemli olan, içinde “beni” barındırıyor olması ve alan kişinin beni düşünmüş olmasıdır.
Her mahalleye yüzme havuzu lüks değil, ihtiyaçtır
Arkadaşlarımca garip karşılanan bazı düşüncelerim de yok değil hani! Kapalı yüzme havuzu mesela.
Sorsanız çoğunluk lüks olduğunu söyler, ama bana sorsanız “ihtiyaç” derim. Her mahallede bir yüzme havuzu olsa bunu çok doğal karşılarım. Madem insan bedenine en iyi gelen hareket biçimi yüzmek, o zaman lükse girmez benim tanımıma göre. Yaz-kış yüzebilmeli herkes. Hayatta en sevdiğim şeylerden biri olduğu halde kışın mahrum kalmanın yoksunluğunu çekiyorum. Oysa lüks, yoksunluk hissinden değil arzudan doğmalı bence. Ama, lüks sunumunda da örnek olarak gösterilen Maslak 42 evlerinin “penthouse” yani en üst kat dairelerinin içindeki kapalı yüzme havuzu derseniz, işte lüks o derim. Ama size kötü bir haberim var; bu kesinlikle paranın satın alabileceği bir lüks. İşte bir başka, çoğu kişiye garip gelebilecek lüks tanımım: Yemeğe gittiğinde menüdeki yemeklerin fiyatına bakmadan sipariş vermek lükstür. En azından benim için öyle. Yanlış anlaşılmasın fakir edebiyatı yapmak için söylemiyorum çok şükür maddi gücüm aslında bunu yapmaya müsait. Ama dedim ya, lüks her zaman parayla satın alınmıyor işte. Memur çocuğu olmamdan mıdır nedir, hamburgerciye de gitsem fiyatına bakmadan sipariş veremem. Fiyatını sormadan alışveriş yapmak ise “ultra lüks” tabii bu durumda. Bir arkadaşım da kaliteli tuvalet kâğıdının lükse gireceğini söylemişti. Anladığınız gibi, benden başka deliler de var demeye çalışıyorum.Ünlülerin tanımı nasıl?
Benim lükslerimi okurken, siz de kendinizinkileri düşünürken, bazı ünlü ve lüksle özdeşleşmiş marka ve isimler bu kavramı nasıl tanımlıyor bir bakalım:
- Christian Blanckaert Hermès CEO
Hermès lüks işinde değil, hayal işindedir. Varlık sebebi keyiflendirmek ve sürpriz yapmaktır.
- Gwyneth Paltrow (oyuncu)
Bahçemizde pizza pişirebileceğimiz bir odun fırınımız var. Bunun hayatımızda yaptığımız en iyi lüks yatırımlardan biri olduğunu düşünüyorum.
- Yaffa Assouline
Lüks artık; lüksü tanımlayan her şeyi herkesten önce öğrenme hakkıdır.
- WWF Derin Lüks Raporu
Dünya gerçeklerinin farkında olan kalite ve stil derin bir lükstür.
- Thierry Samuel Relais & Chateaux CEO
Lüks artık pahalı olan değil, lüks artık sizi ruhen ve zihnen zenginleştiren bir şey olacak
- Francois-Henri Pinault Kering’in sahibi
Lüks artık bir grubun parçası olmak için değil kendinizi herkesden farklı hissetmek ve konumlandırmak için alınıyor.
- Tom Ford
Hiçbir şey ulaşılamayandan daha değerli değildir.
- Michael Kors
Yaşım ilerledikçe var olan tek lüksün zaman olduğunu anlıyorum.
- Rosie Buccellati
Lüks sadece parayla ilgili değildir, bir insanın hayatındaki en özel anlardır ve biz bunu yaratmaya çalışıyoruz.
- Kate Winslet (oyuncu)
Yatakta oturup çocuklarınıza uzun hikayeler okuyabilmek lüksün kendisidir, bunu yapabildiğim için çok şanslıyım.
Üzerinde isim yazılı kola kutusu ayrıcalıktır
Kişiselleşmiş ürünlerin lüks tanımına uyacağı konusunda benimle hemfikir olan Özlem Güsar, yine lüksün sadece çok pahalı olmakla ilgisi olmadığı konusunda da benimle aynı düşüncede. Bu noktada çok da güzel bir örnek veriyor: “Üzerinde kişi isimleri yazılı kutu Coca Cola. İşte size kolay alınabilen ve lüks tanımına mükemmel uyan bir ürün” diyor.
1940’larda Dior elbiseler 1990’larda cep telefonu
Özlem Güsar, bize geçmişte nelere lüks dendiğini anlatarak bizi lüksün tarihinde bir yolculuğa çıkardı. Ben pek çoğuna şahit oldum. Siz de bir göz atın bakalım, katılacak mısınız?
- 1940 Dior elbiseler
- 1950 radyo, buzdolabı gibi ev eşyaları
- 1960 Amerikan arabaları
- 1970 yazlık ev sevdası
- 1980 saatlerin hükümdarlığı ve Bvlgari
- 1990 cep telefonları
- 2000 seyahat tutkusu
“Seyahat tutkusu günümüzde de etkisini koruyor” diyor Özlem Güsar, ama seyahatin şeklinin değiştiğine dikkat çekiyor. 10 yıl önce “ne kadar çok gezersem o kadar iyi” lüks olarak sayılırken, bugün farklı deneyimler vadeden geziler lükse hitap ediyor. Dolayısıyla, seyahatin lüks olması için sadece para değil, kültür ve bakış açısı sahibi olmak da gerekiyor. Ve yeni lüks kavramının yeni müşterisini, “Kendini aldığıyla değil deneyimlediği, gerçekleştirdiği ve yaşadığı ile ifade eden ve farklılaştırmayı tercih eden kişiler” olarak tanımlıyor.
Harcamalarla ilgili araştırma sonuçları
- Zenginleri mutlu eden harcamalar şöyle sıralanıyor: % 52 eğlence, seyahat, yemek; % 25 ev harcamaları, home-theatre, havuz, sanat, % 15 giyim ve mücevher.
- Yine bir başka araştırmaya göre; alışveriş gerçek zenginleri mutlu eden aktiviteler arasında 22 aktivite içinde 20’nci sırada yani sigarayla aynı düzeyde.
