İstanbul'un en eski eğitim kurumu neresidir bilir misiniz? Özel Fener Rum lisesi ve İlkokulu... Sadece en eski değil bana sorarsanız, mimari yapısı en güzel okuldur burası aynı zamanda. Fener ve sonrasında başka semtlerde eğitim veren kurum, 1881 yılından bu yana, kırmızı tuğla çehresi ve kubbeli mimari yapısıyla masal kitaplarından fırlamış gibi duran bu tarihi binada öğrencilerine ev sahipliği yapıyor. Okula halk arasında “kırmızı okul” denmesine sebep olan dış cephesini kaplayan kıpkırmızı tuğlaları, Marsilya’dan getirilmiş.
FATİH’İN MİRASI BU OKULDA
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethettikten hemen sonra Rumlara vermiş olduğu haklarla birlikte 1454 yılında Fener Rum Okulu’nun da eğitimine devam etmesine izin vermiş. Bu yüzden tarihi, “İstanbul” kadar eski, mirası Fatih Sultan Mehmet’ten olan bu okul, şehrin ortak kimlik bilincinde ayrıca önemli bir konuma sahip.
Önceleri yine Fener semtinde eğitim veren okul, 1804 yılında Kuruçeşme’ya taşınmış ama 1850 yılında yeniden Fener’deki Patrikhane’nin karşısına dönmüş. 1881 yılında ise Fener Rum Erkek Lisesi mezunu ünlü mimar Dimadis tarafından tasarlanmış ve Rum zenginlerin bağışlarıyla inşaası tamamlanarak, bugünkü muhteşem binasına kavuşmuş. Yıllarca bu görkemli yapıya dışardan bakıp, parmaklıkları arasından fotoğraflamaya çalıştım. Tıpkı bir çocuğun masal kitabındaki şatoyu merak edip, içine girmek istemesi gibi bir etkisi vardı bende bu binanın. Hep içine girmek istedim. Sonunda, sevgili Saffet Emre Tonguç sayesinde bu hayalime kavuştum. Sadece bahçesine girebilmek bile benim için hayal iken, şahane manzaralı sınıflarını ve yerlerdeki yazılarıyla insanı büyüleyen koridorlarını gezme şansım oldu. İçi de son derece çekici olan okulu görünce, “ah keşke böyle bir binada okusaydım” demeden edemiyor insan. İstanbul’dan yolu geçen herkesin, bu şehrin en eski yerleşimlerinden Fener-Balat ikilisini mutlaka ziyaret etmelerini, ara sokaklarda kaybolup, manzara görmek için semtin merdivenlerinden yukarı çıkarken, sürpriz bir şekilde önlerinde belirecek olan bu kıpkırmızı tarihi binanın nefes kesici güzelliğinin keyfini çıkarmalarını ve bol bol fotoğraf çekmelerini tavsiye ederim. Dilerim, bu kültür mirasına sahip çıkmayı sürdürerek, farklı din ve kültürlerin bir kente kattığı güzelliği, sevgi ve saygı içinde uyumla yaşamanın sembolü gibi duran bu anıtın hatırlattığı felsefeyi gelecekteki nesillere aktarmayı başarırız. Özel Fener Rum Lisesi ve İlkokulu’nu böyle bakımlı olarak tutmakta emeği geçen herkesi ve kuruluşunun 560’ncı yılını tüm kalbimle kutlarım. Nice yüzyıllara...
Özel ve dayanıklı tuğlaları 1881’de Marsilya’dan getirilmiş
- Özel Fener Rum Lisesi ve İlkokulu 560 yıldır sürdürdüğü kesintisiz eğitimiyle İstanbul’un en eski eğitim kurumu.
- Şu anki muhteşem bina 1881 yılında yapılmış. 15 yıl önce tekrar tadilattan geçirilmiş.
- Halk arasında “Kırmızı okul” denmesine sebep olan özel tuğlalar, Marsilya’dan getirilmiş. Her türlü dış etkene dayanmasında bu tuğlaların payı büyük.
- 4 yıl orta okul ve 4 yıl lise eğitimi veriyor. Toplam 53 öğrenci bulunuyor. Sınıflar, 6-13 kişilik. Okulun ilk kez bir kadın müdürü var.
- 17’nci ve 18’nci yıllarda okulda felsefe bölümü varmış. Bu yüzden “Akademi” ünvanını almış. 19’ncu yüzyılda bir ara tıp bölümü de açılmış.
- Osmanlı’daki birçok Patrik ve tercüman ayrıca Eflak ve Boğdan Voyvodaları da bu okuldan yetişmiş.
