Depremzede işçi ve işverenleri ilgilendiriyor! Fesih ve tazminat hakkı doğuyor
Kahramanmaraş merkezli 11 ilde meydana gelen depremler sonrası tüm Türkiye yardım ve destek için harekete geçti. Bir yandan yaralar sarılırken, hükümet destek paketlerini art arda açıkladı. Şimdi ise felaketin yaşandığı bölgede çalışma hayatını düzenleyecek yeni bir karar daha geldi.
YASİN ARSLAN | gazetevatan.com
Kahramanmaraş merkezli 11 ilde meydana gelen depremler sonrası destekler devam ediyor. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla, 'OHAL kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alınan tedbirlere dair kararname' Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar ile deprem bölgesinden işten çıkarma yasağı uygulanacak, depremzedeler kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek. Sözleşmesi olan işçilere de nakdi ücret desteği sağlanacak. Kararnameye göre, depremden etkilenen ve OHAL kapsamında bulunan kentlerdeki işverenler, işyerlerinin ağır ya da orta hasarlı olduğunu belgelemeleri durumunda, 'uygunluk tespiti' beklenmeksizin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI
Kısa çalışma ödeneğinde hasarı belgeleyen iş yerlerine uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyeceğini dile getiren Ete, “Hatalı bilgi ya da belge verdiği tespit edilenlerden ödemeler faizi ile tahsil edilecek” dedi.
Kararname ile ilgili gazetevatan.com’a değerlendirmelerde bulunan Sosyal Güvenlik Uzmanı Dilek Ete, kısa çalışma ödeneğinde hasarı belgeleyen iş yerlerine uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyeceğini dile getirerek, “Hatalı bilgi ya da belge verdiği tespit edilenlerden ödemeler faizi ile tahsil edilecek” dedi.
OHAL ilan edilen illerde iş ve hizmet sözleşmeleri feshedilemeyeceği ile ilgili gelişmeyi değerlendiren Ete, “Aykırı hareket eden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için, fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında (10.008 lira) idari para cezası uygulanacak” ifadelerini kullandı.
Deprem bölgelerinde iş sözleşmesi bulunan işçilere 133,44 lira nakdi ücret desteği verileceğini ifade eden Ete, “Bu destek şarta bağlı olacak. Sözleşmenin iş yerinin deprem nedeniyle kapanmasıyla feshedilmiş olması gerekecek. Ayrıca nakdi ücret desteği alacak kişiler sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı alıyorsa, yetim, dul aylığı alıyorsa bu haktan yararlanamayacak” dedi.
NAKDİ YARDIMLARDA VERGİ İNDİRİMİ DETAYI
Öte yandan daha önce de deprem bölgesinde yaşayanlarla ilgili pek çok destek paketi açıklandı. Fakat birçok depremzede hangi haklara sahip olduğunu bilmiyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Ete, depremzedelerin yararlanabileceği hakları da tek tek sıraladı.
Dilek Ete, “Nakdi yardımların tamamı Gelir ve Kurumlar vergisi açısından indirime tabi oluyor. Ayni bağış ve yardımlar ise yasa gereğince maliyet unsuru olarak alınıyor ve gider olarak yansıtılıyor” dedi. Ete, “Mücbir sebep olarak geçen deprem ilgili 11 ilde 6/02/2023 tarihinden itibaren 31/07/2023 tarihine kadar verilmesi gereken zorunlu bildirimlerin zorunlu beyannamelerin verilme süresi 15/08/2023 tarihine kadar uzatıldı. Zayi olan malların tamamı da vergi indirimi konusu olarak ele alınacaktır” ifadelerini kullandı.
"İŞ AKDİNİ FESİH ETME HAKKI VAR"
İşçi olarak çalışırken göçük altında kalan sigortalının bir yıllık çalışması varsa kıdem tazminatı hakkı doğduğunu belirten Sosyal Güvenlik Uzmanı Ete, “Depremden zarar gören 11 ildeki işverenler, sigortalı işçisi için İş ve İşçi Bulma Kurumu'na başvurup kısa çalışma ödeneği talep edebilir. İşveren işini kaybettiyse bir haftadan fazla işin durması söz konusu ise iş akdini fesih etme hakkı var” diye konuştu.
“6098 Sayılı Borçlar Kanunu'na göre; işçinin ölümü halinde ölüm tazminatı hakkı bulunuyor” diyen Ete, diğer hakları şu ifadelerle aktardı:
“Aktif çalışmasına devam eden sigortalı için 2054 lira, Emekli Sandığı’nda ise 8 bin 239 lira cenaze yardımı yapılıyor. Vefat edenlerin geride kalan eş, çocuk, anne baba için 1800 prim günü olanlara aylık bağlanabiliyor. Fakat depremde 1800 gün şartı aranmamalıdır.”
"99'DAKİ DEPREMLERDE GEÇİCİ AYLIK BAĞLANMIŞTI"
1999’daki depremlerin ardından malul kalanlar ile ölenlerin hak sahiplerine 360 gün ile aylık bağlandığını hatırlatan Ete, 2011 yılında meydana gelen Van depreminde de ölenlerin hak sahipleri ile malul kalanlara 30 gün hizmet ile aylık bağlandığını söyledi.
