Hem Halk’ın hem milyonerin bankası!
.
Halkbank’ın geçen hafta yapılan halka arzı başarıyla tamamlandı. Halka arz hem borsa tarihinin en büyüğü olurken 2012 yılını da 5 milyar TL’lik gelirle en fazla halka arz gelirinin elde edildiği yıl yaptı. Halka arza gelen 11 milyar TL’lik talep bazı kesimler tarafından “yeterli” bulunmasa da arzın büyüklüğü ve faz değiştirerek devam eden küresel kriz gözönüne alındığında ortaya çıkan rakamlar hiç de küçümsenecek boyutta değil.
Halka arza ilişkin küçük bir introdan sonra biz konumuza dönelim.
Halkbank’ın geçen hafta açıklanan halka arz izahnamesini incelerken ilginç bir ayrıntı dikkatimi çekti. İzahnamede bankadaki mevduatın hem vade yapısına göre hem de hesapların büyüklüğüne göre dağılımı yer alıyordu. Adında bulunan “halk” kelimesinden dolayı genellikle Halkbank’ın daha çok orta gelir grubunun ağırlıkta olduğu bir müşteri portföyüne sahip olduğu düşünülür. Ancak rakamlar bu yöndeki düşüncelerin çok da doğruyu yansıtmadığını ortaya koyuyor.
6 aylık mali tablolara göre 78.2 milyar TL mevduat hacmine sahip Halkbank yüzde 10.8’lik pazar payı ile sektörde en fazla mevduata sahip 5’inci banka konumunda. Bankanın TL mevduatlarda pazar payı yüzde 10.7, yabancı para mevduatında yüzde 11.1 civarında.
Yarısı milyoner
Peki Halkbank’ın toplam mevduatının ne kadarı 1 milyon TL üzeri hesaplardan oluşuyor? Yanıt: Yüzde 47. Yani Halkbank’taki mevduatın neredeyse yarısı milyonerlerin tasarruflarından geliyor. 500 bin TL ile 1 milyon TL arasındaki hesapların toplam mevduat içindeki payı yüzde 6.6. 1 milyon TL üzeri hesaplardan sonra Halkbank’ın mevduatından en yüksek payı, yüzde 21.7 ile 100 bin-500 bin TL aralığındaki hesaplar alıyor.
Sektör geneline bakıldığında da aslında benzer bir tablo var. Tüm bankalarda tutulan yaklaşık 738 milyar TL’lik mevduat içerisinde milyonerlerin payı yüzde 46.85 seviyesinde.
Halkbank’taki mevduatın vade yapısına bakıldığında sektörden biraz farklılık gösterdiği dikkat çekiyor. Sektörde 1 ay kadar olan vadeli mevduatın toplam içerisindeki payı yüzde 12.71 düzeyinde. Ancak bu oran Halkbank’ta yüzde 56.33. Sektörde toplam mevduatın yüzde 15.11’i Halkbank’ta yüzde 21’i vadesiz hesaplarda tutuluyor. Sektörde yüzde 63.67 olan 3 aylık mevduatın payı Halkbank’ta yüzde 17.94. Kısaca Halkbank’taki mevduatın vade yapısı sektörden daha kısa. Halkbank’ın en büyük 20 mevduat müşterisinin yarısı (11) kurumsal, 6’si bireysel, 2’si ticari 1’i de KOBİ müşterisinden oluşuyor.
Singapur örnek olabilir!
Singapur’un ulusal varlık fonu Government of Singapore Investment Corporation (GIC), yüzde 6 ile Halkbank’ın ikincil halka arzından en fazla hisse alan yatırım oldu. Singapore Investment Corporation, 18 milyon nominal değerli Halkbank hissesi için yaklaşık 151 milyon dolar ödedi. Halka arz sonuçlarını görünce aklıma geçtiğimiz günlerde Singapur’a yaptığım iş gezisi aklıma geldi. Dünyanın en büyük üçüncü varlık fonu olan GIC yaklaşık 300-350 milyar dolarlık bir varlığı yönetiyor. Ülkenin bir diğer varlık fonu Tamesek’in varlığı da 150 milyar dolar civarında. Bir liman ülkesi olan Singapur’da ekonomisinin büyük bölümü ticarate dayanıyor. Doğal zenginliği olmasa da Singapur dünyanın en büyük ikinci rafinerisine sahip. Tankerlerle gelen ham petrolü işleyen Sinpagur daha sonra bunu ihraç ediyor. Varlık fonlarında biriken tasarrufta rafineri önemli paya sahip. Dört bir yanından petrol çıkan Türkiye de rafineri yatırımlarına ağırlık vererek cari açık sorununu “yapısal” olmaktan çıkarma konusunda önemli bir adım atabilir.