Sektör temsilcileri 2.elde 2021 yılının yüzde 5 büyümeyle 8,5 milyonluk pazarla bitmesini öngörüyor. Yaz aylarıyla birlikte fiyatlarda bir miktar artış öngörülmekte. Koronavirüsün otomotiv sektörüne olan etkileri devam ediyor. Ülkemizde 29 Nisan 2021’de başlayan tam kapanmanın Ramazan Bayramı’ndan sonra 17 Mayıs 2021’de tamamlanması ile sıfır ve ikinci el araçlarda ertelenen taleplerin artması ve bununla beraber, üretimde bir süredir yaşanan aksaklıkları da değerlendirdiğimizde fiyatlarda hareketlilik bekleniyor.

Tedarik olumsuz etkilenebilir

Otomobil markalarının global yöneticileri de ikinci çeyreğin ilk çeyreğe göre daha zorlu geçeceğini ifade ederken, çip krizi ve bazı tedarik sıkıntıları gibi konular sıfır km araçlardaki tedariği olumsuz etkileyecek gibi görünüyor. Bu durumda sıfır araçlar ile birlikte 2. el araç fiyatlarındaki dalganlanma da artış yönünde kendini gösterebilir. Yaklaşık 6 aydır hafta içi ve hafta sonu kısıtlamaları sebebiyle tarihinin en kötü performansını gösteren ikinci el araç sektörünün, tam kapanma tedbirleriyle olumsuz yönde etkileneceğini vurgulayan Otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş "Satış anlamında yılın ilk çeyreği, tüm beklentilerin altında tamamlandı. Yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte, bayram sonrasında ertelenen taleple birlikte ikinci el araç pazarında toparlanma öngörüyoruz”dedi.

8,5 milyonluk pazar hedefi

İkinci el araç pazarının ilk çeyrek performansıyla ilgili olarak "Ocak, Şubat ve Mart ayları, 1 milyonun üzerinde bir rakamla kapandı ki sektörün beklentisi her çeyrekte ortalama 2 milyon seviyesindedir." şeklinde konuşan Karakaş, "Sektör temsilcileri tarafından 2021 yılının yüzde 5 büyümeyle, 8,5 milyonluk bir rakamla tamamlanması öngörülüyordu. Tam kapanmanın ardından kısıtlamalar kademeli olarak tamamen kaldırılırsa, otomotiv sektörü tekrar ayağa kalkacaktır”dedi. Öte yandan arabam.com nisan verilerini verilerini derleyerek istatistikleri paylaştı. İlanlar incelendiğinde, 200 ile 300.000 arasındaki km seviyelerinde görece yüksek araçlardaki artış dikkat çekiyor. En çok ilan ise 50.000 TL – 100.000 TL aralığındaki fiyatı daha makul sayılabilecek araçlar için verilmiş durumda.

50-100 bin TL aralığı başı çekiyor.

İlanların %70’ini otomobiller oluşturuyor. Otomobilleri hafif ticari araçlar, arazi araçları, ticari araçlar ve motosikletler izliyor. Traktör ve tarım iş makinaları gibi ilanlar ise %2’lik dilimde yer alıyor. Renault, nisan ayında da %20 ile birinciliğini koruyor. Fiat ise %18 ile yine ikinci sırada. Fiat markasını sırasıyla Volkswagen, Ford, Opel, Hyundai, Peugeot, Toyota, Citroen ve Honda izliyor. İlanlar içinde en yüksek payı nisan ayında da 50.000 TL - 100 .000 TL aralığındaki araçlar alıyor. Diğer fiyat aralığındaki ilan sayılarında ise genel bir düşüş söz konusu. 100.00 TL – 150.000 TL aralığındaki araçlarda ise nisan ayında da %1’lik artış gösteriyor ve ilanların %30,8’ini oluşturuyor.

Oto ekspertiz sektörünün son 10 yılda önemli bir gelişim kaydettiğini belirten yetkililer ikinci el araçlara olan taleple birçok yetkisiz oto ekspertiz noktasının ortaya çıktığını belirtiyor. Sektör dışı birçok kişinin gerekli eğitim ve yeterlilik belgelerini almadan oto ekspertiz noktası açtığını ifade eden Pilot Garage Genel Koordinatörü Cihan Emre, yatırım bedelini düşük tutmak için kalitesiz ölçüm makineleri ve eğitimsiz personel çalıştırdıklarını söyledi. Oto ekspertiz şirketlerinin araç ticaretinde, alıcı ve satıcı arasında tarafsız ve bağımsız bir şekilde terazi görevini üstlenmesi gerektiğine önemle dikkat çeken Emre "TSE Belgesi ve HYB Belgesi almak için eğitime ve ölçüm makinelerine ciddi bir yatırım yapılması gerekiyor. Yatırım maliyetinden feragat eden bu yapıdaki firmaların verdiği raporlar, hukuki açıdan hiçbir geçerliliğe sahip değil. Bu yüzden araç satın alacak tüketicilerin ilk önceliği TSE Belgesi'nin ibrazı olmalı." açıklamasını yaptı.

TSE Belgeli oranı sadece yüzde 25

2020 yılında satılan 8,2 milyon ikinci el aracın 5,5 milyonunun ekspertiz işlemi gördüğü belirtilirken, binlerce oto ekspertiz noktası içinde sadece yüzde 25'inin TSE Belgesi almaya hak kazandığının altını çizen Emre "Sektörel bazda en büyük problem, hızlı kazanç sağlamaya çalışan, kötü niyetli firmalar. Önemli bir kısmı araç satıcısıyla-galeriyle önden anlaşarak patlamış hava yastığını, işlemli şasiyi, değişen ya da boyalı parçayı, hatta iki araçla yapılan kaynağı bilinçli olarak gizliyor, sonuç olarak gerçekliği yansıtmayan sahte bir rapor düzenleniyor. Bu durumla uzun yıllardır mücadele veriyor, kurumsallaşmayı tüm sektöre yaymak için çabalıyoruz. Sektörümüzde kurumsallaşma kültürü çok zayıf. Denetimlerin sıklaştırılması, TSE ve HYB Belgesi olmayan işletmelerin kapatılması, tüketicilerin mağdur olmasını engelleyecektir." dedi.

Lastik hakkında kapsamlı bilgiler sunarak nihai tüketiciyi bilinçlendirmeyi amaçlayan etiketleme uygulamasında değişikliğe gidildi. Yeni düzenlemeyi kapsayan yönetmelik, 31457 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Lastik etiketlemeye yeni düzenleme getiren yönetmelik, Resmi Gazete’de yayınlandı. Yeni etiket uygulaması 1 Mayıs 2021’den itibaren Avrupa Birliği ile eşzamanlı, ülkemizde de yürürlüğe girecek. Lastik etiketleme; sürüş güvenliğinin artırılması ve nihai kullanıcıların lastik satın alırken bilinçli bir seçim yapmasına olanak verilmesi amacıyla 2012 yılından bu yana ülkemizde mevcut çerçevede uygulanıyordu. Yeni düzenleme ile; etiketlerdeki format değişti, etiketleme parametreleri güncellendi, yeni parametreler ile lastik sınıfı ve tipleri de etiketlere eklendi. Avrupa Birliği, 2020/740 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Yönetmeliği ile yeni lastik etiketlerinin 1 Mayıs 2021’den itibaren zorunlu olacağını ilan etti. Ülkemizde de bu kapsamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik; 31457 sayılı ve 17 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.

Neler eklendi?

Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği LASİD Genel Sekreteri Erdal Kurt; uygulamanın amacını ve nelerin değiştiğini kısaca şöyle anlattı: ‘’Etiketleme 2012 yılından bu yana Avrupa Birliği ülkeleri ile birlikte ülkemizde de uygulanıyor. Ancak bildiğiniz gibi bir düzenleme yapıldığında onu günümüz koşullarına göre güncellemek önemlidir. Etiketlemedeki bu değişikliğin temel amacı; küresel sürdürülebilirliğin sağlanması; ekonomik ve çevresel verimliliğin artırılması, sürüş güvenliğinin artırılmasıdır. Yenilenen lastik etiketlerinde kategoriler ve seviyelendirmelerde sadeleşmeye gidildi. Yeni etiketlerin üst bölümünde lastik kimlik bilgileri yer alacak. Lastik satın almak isteyenler, lastik bilgilerine ve lastik etiketinin dijital kopyasına sağ üst köşedeki kare kod (QR) ile ulaşabilecek. Araç sahiplerinin lastik satın alırken doğru ve güvenli lastik seçimi yapabilmek için bu etiketleri dikkatle incelemesi çok önemli; doğru lastik seçimi ortak trafik bilincimizin bir parçasıdır.’’



• Yeni etiketlerde tedarikçi ismi, ebat bilgisi, lastik tipi ile ilgili belirlenmiş numerik kod, lastik türü gibi bilgiler etiketin üst kısmına eklendi.

• Lastik etiketinde yer alan kare kod (QR kod) vasıtasıyla lastik bilgilerine erişim veriliyor.

• Yakıt Verimliliği ve Islak Yol Tutuş Sınıfları A'dan (En yüksek) E'ye (En düşük) 5 seviyeye indirildi ve seviyelerin aralıkları değiştirildi.

• Dış Yuvarlanma Gürültüsü sınıfları sembolü değişti. Yeni şekliyle alt sol köşede, dB cinsinden ölçülen değer olarak yer alıyor ve ses seviyesi (A-C aralığında) sınıflandırıldı.

• Lastiğin zor kış koşullarında kullanılan bir lastik olup olmadığını gösteren “Kış Lastiği” (içinde kar tanesi deseni olan üç zirveli dağ) Sembolü veya lastiğin buzda yol tutuş lastiği olup olmadığını gösteren sembol eklendi.

• C1 (Otomobil) ve C2 (Hafif Ticari Araç) kategorilerine ilave olarak C3 (otobüs, kamyon, tır) kategorisindeki lastikler için de etiketleme zorunlu hale getirildi.

Türkiye'de ikinci elde tüketiciler tarafından en çok talep gören otomobil modellerinin güncel listesi yayınlandı.

Cardata, ikinci elde tüketiciler tarafından en çok talep gören otomobil modellerinin güncel listesini paylaştı. 2021 yılı istatistiklerine göre oluşturulan listenin ilk sırasında Renault Megane yer aldı. Bu dönemde, tüketiciler tarafından en çok tercih edilen ikinci araç Fiat Egea olurken, üçüncü araç modeli Fiat Linea oldu. Bu modelleri sırasıyla Renault Symbol, Volkswagen Polo, Ford Fiesta ve Renault Clio takip etti. Cardata araştırmasında tüketicilerin özellikle ikinci el araçlarda dizel otomatik versiyonlu modelleri tercih etmeye devam ettiği de öne çıkan detaylar arasında yer aldı.

Çip krizinin büyümesi

İkinci el araca olan talebin Kasım 2020 itibariyle düşüşe geçtiğini hatırlatan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Talepteki düşüş neticesinde ikinci el araç fiyatları ortalama yüzde 20 azalmıştı. Açıklanan yeni kısıtlama tedbirleriyle birlikte ikinci elde pazarın bir süre daha bu şekilde devam edeceğini öngörebiliriz. Diğer taraftan, önümüzdeki dönemde ikinci el araç fiyatlarını yukarı yönlü etkileyecek iki önemli konu var. Bunlardan ilki çip krizi. Çip kaynaklı tedarik sorununun, geçen sene pandemi nedeniyle sıfır araç tedarikinde yaşanan kriz kadar büyümeyeceğini tahmin ediyoruz. Ancak, kriz yayılır ve tedarik zincirinde global aksamalar olup da araç üretilemezse, talep geçen yıl olduğu gibi yine ikinci el araca kayacaktır. Bu da tıpkı geçen sene olduğu gibi ikinci el araçların yükselmesine neden olabilir” değerlendirmesinde bulundu.

“Bayram sonrası ikinci el pazarı canlanabilir”

Duyurulan yeni kısıtlamaların şu an için Ramazan Bayramı sonrasını işaret ettiğini belirten Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Havaların ısınmasıyla birlikte insanların daha fazla dışarıda mobilite ile hareket edip, araçlarına binip veya yeni araç satın alıp seyahat edecekleri bir döneme doğru gidiyoruz. Bu reaksiyon elbette şu an için yeni pandemi tedbirleri neticesinde bir süre daha ertelenecektir. Vaka sayılarının yeniden normale dönmesiyle de söz konusu hareketlilik başlayacaktır. Özellikle Temmuz sonuna kadar iki ayrı bayramın olması, bugünlerin de yaz aylarına denk gelmesi sebebiyle insanlar daha fazla seyahat edeceklerdir diye düşünüyoruz. Bunun sonucunda daha fazla sıfır ve ikinci el araç satın almaya yönelme olacak. Tüm bu gelişmeler doğrultusunda, ikinci ele olan talebin artmasını ve ikinci el araç fiyatlarının yükselmesini bekliyoruz” dedi.

İşte ikinci elde tüketiciler tarafından en çok talep edilen 10 otomobil:

1. Renault Megane 1.5 DCI Touch Dizel Otomatik

2. Fiat Egea 1.3 MultiJet Easy Dizel Manuel

3. Fiat Linea 1.3 MultiJet Pop Dizel Manuel

4. Renault Symbol 1.5 DCI Joy Dizel Manuel

5. VW Polo 1.4 TDI Comfortline Dizel Otomatik

6. Ford Fiesta 1.4 TDCI Trend Dizel Manuel

7. Renault Clio 1.5 DCI Touch Dizel Otomatik

8. Ford Focus 1.5 TDCI Trend X Dizel Otomatik

9. Seat Leon 1.6 TDI Style Dizel Otomatik

10. VW Golf 1.6 TDI Comfortline Dizel Otomatik

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2021 yılının ilk çeyrek verilerini açıkladı. Bu kapsamda Ocak-Mart döneminde toplam üretim, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artarak 345 bin 619 adet, otomobil üretimi ise yüzde 10 azalarak 211 bin 877 adet oldu.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2021 yılı Ocak-Mart dönemine ait üretim, ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. Bu kapsamda ilk çeyrekte toplam taşıt araçları üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artarak 345 bin 691 adet, otomobil üretimi ise yüzde 10 azalarak 211 bin 877 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 360 bin 766 adet olarak gerçekleşti. Ocak-Mart döneminde otomotiv sanayisinin toplam kapasite kullanım oranı yüzde 70 oldu. Araç grubu bazında ise; hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 70, ağır ticari araçlarda yüzde 56, traktörde yüzde 80 seviyesinde kapasite kullanımı gerçekleşti. Aylık bazda verilere bakıldığında, otomotiv sanayisinin Mart ayı üretimi geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 19,4 artarak 123 bin 457 adet olurken, aynı dönemde otomobil üretimi yüzde 4 artarak 74 bin 995 adede çıktı.

Ticari araç üretimindeki artış dikkat çekti

Toplam üretimin bir önceki yıla göre artış gösterdiği ilk 3 aylık süreçte, ticari araç grubunun önemli pozitif katkısının olduğu görüldü. 2021 yılı Ocak-Mart döneminde ticari araç üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26 seviyesinde arttı. Bu artış, ağır ticari araç grubunda yüzde 46, hafif ticari araç grubunda yüzde 25 olarak kayıtlara geçti. Ticari faaliyetlerdeki hareketliliğin lojistik ihtiyacını artırması ile birlikte özellikle yük taşımacılığına yönelik araçlar içerisinde, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 105 oranında üretimi artan kamyon segmenti dikkat çekti. Bu dönemde, toplam ticari araç pazarı ise yüzde 73, hafif ticari araç pazarı yüzde 70 ve ağır ticari araç pazarı da yüzde 88 arttı.

Toplam pazar 206 bin 597 adede çıktı

Türkiye otomotiv pazarı, 2021 yılının ilk çeyreğinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 61 artış kaydetti ve pazar 206 bin 597 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil pazarı ise yüzde 57 arttı ve 156 bin 464 adet seviyesine ulaştı. Son 10 yıllık ortalamalar dikkate alındığında, Ocak-Mart döneminde toplam pazar yüzde 35, hafif ticari araç pazarı yüzde 14, ağır ticari araç pazarı yüzde 3, otomobil pazarı ise yüzde 44 oranlarında artış gösterdi. İç pazarda ithal araç paylarına bakıldığında; 2021 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre otomobil pazarında ithal araç payı yüzde 62 olarak gerçekleşirken, hafif ticari araç pazarında ithal araç payı yüzde 45 oldu. Sadece Mart ayındaki toplam pazar ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 94’lük artışla 99 bin 964 olarak gerçekleşti.

Ticari araç hareketli

2021 yılının ilk çeyreğinde, toplam taşıt araçları ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 6 azalarak, 261 bin 109 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil ihracatı yüzde 19 oranında azalarak 155 bin 457 adet olurken, ticari araç ihracatı ise yüzde 25 oranında arttı. Traktör ihracatı ise, 2020 yılının aynı dönemine göre kabaca paralel seviyede 3 bin 626 adet olarak gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatı, 2021 yılı Ocak-Mart döneminde toplam Türkiye ihracatından aldığı yüzde 17 pay ile ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korudu.

7,8 milyar dolarlık ihracat

2021 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 10, euro bazında ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4 oranında artış gösterdi. Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 7,8 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 8 azalarak 2,7 milyar dolar oldu. Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 16 azaldı ve 2,2 milyar euro seviyesinde gerçekleşti.

2021 yılı Ocak-Mart döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 59,7 oranında arttı. Mart ayında Türkiye’de son yıllların en büyük rakamı olan 96.4 bin satışa ulaşıldı.

Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2021 yılı Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %59,7 artarak 198.660 adet olarak gerçekleşti. ODD verilerine göre otomobil satışları, 2021 yılı Ocak- Mart döneminde geçen yıla göre %57,0 oranında artarak 156.464 adet olurken, hafif ticari araç pazarı da %70,3 artarak 42.196 adede ulaştı.

Hibrit ve dizel artıyor

Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021 Mart ayında %92,8, otomobil pazarı %91,4 ve hafif ticari araç pazarı %98,3 oranında arttı. 2021 yılı Mart ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2020 yılı Mart ayına göre %92,8 artarak 96.428 adet oldu. Martta hafif ticari araç pazarı %98,3 artarak 20.071 adet oldu. Pazarın %86,5’ini vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi yine Sedan otomobiller (%40,7 pay, 63.636 adet) oldu. 53.780 adet SUV satıldı. Benzinli otomobil satışları 99.235 adetle %63,4 pay, dizel otomobil satışları 37.726 adetle %24,1 pay, hibrit otomobil satışları 12.402 adetle %7,9 pay, Otogazlı otomobil satışları 6.789 adetle %4,3 pay aldı.

312 elektrikli araç satıldı

312 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti. Otomobil pazarı motor hacmine göre 1600cc altındaki otomobil satışları %50 artarak %90,4 pay, 1600-2000cc aralığındaki otomobil satışları %17,8 artarak %1,2 pay, • 2000cc üstü otomobil satışları %182,3 artarak %0,3 pay aldı. Otomatik şanzımanlı otomobiller; 119.772 adetle %76,5 pay alırken, manuel şanzımanlı otomobiller 36.692 adetle %23,5 pay aldı.

Gündemde ÖTV yok

Otomotiv Distribütörleri Derneği Başkanı Ali Bilaloğlu hükümetin gündeminde ÖTV değişikliği olmadığını belirterek ,”Eğer ÖTV değişimi yapılacaksa önceden haber verilmesinde fayda var. Tüketiciler mağdur oluyor.” dedi. ÖTV dilim matrahlarının güncellenmesi için talepte bulunduklarını belirten Bilaloğlu yedek parça ithalatında da bazı sorunlar olduğunu, esneklik getirilmesi gerektiğini söyledi. Bilaloğlu elektrikli araçlara kaza durumunda müdahale edecek ilkyardım , itfaiye gibi gruplara özel eğitim verilmesi gerektiğini, bu araçların konvansiyonel araçlardan farklı olduğunu ifade etti. İlk 3 aylık satış rakamlarına bakıldığında araç pazarının yıl sonunda 850 bin adetlerde oluşmasının öngörüldüğünü bildiren Bilaloğlu, “Ancak çip eksikliğinden dolayı üretim kayıpları var. Haziran’dan önce de biteceği öngörülmüyor. Türkiye’deki ekonomik göstergelerin de nasıl olacağı henüz belli değil. Bu öngörüler değişebilir” dedi.

Ağır hasar sebebiyle onarılamaz duruma gelmiş araçlar pert araç olarak adlandırılıyor. Pert araç alım ve satımında alıcıların bilmesi gereken detaylar bulunuyor. TÜV SÜD D-Expert yetkilileri tüketicilere şu bilgileri verdiler:“Geçmiş dönemde herhangi bir sigorta şirketi tarafından, geçirmiş olduğu kaza sebebiyle pert durumuna ayrılmış araçların bir şekilde onarımları sonrasında tekrar kasko poliçesi taleplerine istinaden yapılması pert araç kontrolü olarak tanımlanıyor. Pert Araç Kontrolünde esas alınan durumlar, 2. el araç ekspertizinden ayrı olarak, aracın geçmiş durumunu kapsamadan sadece mevcut durumunu kontrol etmek ve aracın geçmiş dönemde almış olduğu hasar sonrası yapılan onarımın standartlara uygun yapılıp yapılmadığını, araç donanımlarının, fren sistemlerinin ve yürür aksamlarının faal durumda olup olmadığını tespit etmek amacıyla yapılıyor.”

Riskler detaylı belirtiliyor

Yetkililer yapılan kontrol sonucunda ilgili araca kasko poliçesi yapıldığı taktirde aracın mevcut durumuyla hangi riskleri barındırdığı bilgisinin detaylı olarak ortaya konduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor:

“ Pert araç kontrolü içerisinde diagnostik test cihazıyla yapılan genel arıza sorgulaması, fren test cihazı üzerinde ön, arka ve el fren testleri, lift üzerinde mekanik, yürür ve alt aksam kontrolleri, araç iç aksam ve donanım fonksiyonellik kontrolleri, torpido, AirBag ve emniyet kemer kontrolleri, karoseri aksamının genel kondisyon değerlendirmesi ve araç lastik genel kontrolleri gerçekleştirilmekte.”