Bahar aylarının yaklaşması ile beraber 2.el araç ticaretinde canlanma bekleniyor. Geçtiğimiz kasım ayından beri durgun giden 2.el araç pazarı fiyatların da düşmesiyle tekrar canlanmaya başladı. Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Karakaş pazarı şöyle değerlendi:

“2. el araç pazarı, içinde bulunduğumuz Mart ayında, yaz aylarının yaklaşması, kısıtlamaların gevşetilmesi, fiyatların anlaşılabilir seviyelerde dengelenmesiyle beraber geçtiğimiz aya göre nispeten yüzde 30-40 daha hareketli geçecek. Tüketiciye önemle ifade etmek isteriz ki, fiyatlar hali hazırda "dip" yapmış vaziyette. Oldukça fazla panik ve uygun fiyatlı satışlar var.”

Sıfır kampanyaları etkili

Sıfır araçlardaki kampanyaların 2. elin yeniden fiyatlanmasına sebebiyet verdiğini belirten Karakaş, “Şu aşamada yakın gelecekte, araç fiyatlarında radikal bir değişiklik olacağını öngörmüyoruz.Önce uygun fiyatlı araç stokunun eritilmesi gerekiyor. Bir kısım tüketici bu dönemi fırsat olarak görüp, değerlendirmek isteyecektir. Arz fazlası oldukça, vatandaşlar "otomobil bulamam" korkusu ve çekincesi yaşamasın. Şu anda yaklaşık 600 bin satılık, 100 bin de acil satılık araç var” dedi.

Talep ekspertize yaradı

TÜV SÜD D-Expert CEO'su Emre Büyükkalfa, tüketicilere oto ekspertiz raporu alırken mutlaka kurumsal firmaları tercih etmeleri önerisinde bulunarak, şunları söyledi:

“Pandemi döneminde birçok otomotiv üreticisinin üretime ara vermesi ve sıfır araçta yaşanan stok yetersizliğiyle birlikte ikinci el araçlara olan talep arttı. 2020'de 2 milyonu online olmak üzere toplamda 11 milyonun üzerinde ikinci el binek ve hafif ticari araç satıldı. İkinci el otomobillere olan ilgi ve 1 Eylül 2020 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yönetmelikle, ticari satışlarda oto ekspertiz raporunun zorunlu kılınması oto ekspertiz sektörünü olumlu yönde etkiledi. “Belirli standartlara ulaşma konusunda bugüne kadar ciddi problemlerin yaşandığı oto ekspertiz sektöründe kurumsal şirketlerin bu işe girmesiyle önümüzdeki yıllarda bir eliminasyon sürecine girilecektir.”

Geçtiğimiz Aralık ayına göre bazı modellerde fiyat değişimi şu şekilde:

2. el ilan platformlarında geçmişte 1000 adetleri geçmeyen sıfır kilometre araç ilanı sayısı 10 binli rakamlara çıkıyor.

Ekspertizi yapılan bazı 0 km araçlarda ise 4 kapının birden sök-tak işlemi yapıldığı, bu durumun araç modeline bağlı olarak 30-40 Bin TL'ye varacak değer kaybı oluşturduğu belirtiliyor. Önde gelen ekspertiz firmalarından biri sıfır kilometre araçlarda son birkaç aydır yaşanan ve gündemden düşmeyen problemlerle ilgili önemli notlar paylaştı. Sektör temsilcilerinden Pilot Garage Genel Koordinatörü Cihan Emre "Sıfır kilometre bu araçların nakliyesi amatör bir şekilde yapılıyor. Çekiciden düşebiliyor, park esnasında diğer araçlar çarpabiliyor, dolu yağışına ve birçok fiziki etkene maruz kalabiliyor.

Daha dikkat çekici olan konuysa şu; ÖTV oranı düşük seviyede kaldığı için daha uygun fiyat etiketiyle satılan donanımsız araçların albenisini artırmak adına deri döşeme ya da Alkantara uygulaması yapılıyor. Ekspertize gelen bazı sıfır km araçların 4 kapısının da sökülüp tekrar takıldığını tespit ettik; sonradan deri döşemeye çevirmek için koltukları çıkarmak suretiyle kapıların söküldüğü ortaya çıktı.

Aynı şekilde body kit ve benzeri eklentilere sahip araçlarda da boyalı parçalara şahit oluyoruz. Tüm bunlar araç başına 30-40 bin TL'ye kadar değer kaybı yaşamanıza neden olur. Gelecekte mağdur olmamak için ikinci ele düşmüş sıfır kilometre her otomobili tarafsız ve kurumsal bir ekspertiz noktasında kontrol ettirmekte ısrarcı olun. Satıcılar bu gibi konularda yeterince şeffaf yaklaşmıyor." diye konuştu. .

2021 Ocak ayında toplam aracı üretimi 106 bin 176 adet, otomobil üretimi ise 68 bin 777 adet düzeyinde gerçekleşti. 2021 yılı Ocak ayında toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61 artarak 45 bin 230 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 61 oranında arttı ve 35 bin 358 adet olarak gerçekleşti. Ticari araç grubunda, 2021 yılı Ocak ayında üretim yüzde 8,8 seviyesinde artarken, ağır ticari araç grubunda yüzde 107, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 5 seviyesinde arttı.

İhracatta da azalma var

2020 yılı Ocak ayına göre ticari araç pazarı yüzde 62, hafif ticari araç pazarı yüzde 52 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 77 arttı. 2021 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 14 oranında azalırken, otomobil ihracatı yüzde 21 oranında azaldı. Bu dönemde, toplam ihracat 77 bin 569 adet, otomobil ihracatı ise 48 bin 50 adet düzeyinde gerçekleşti. 2021 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, toplam otomotiv ihracatı Dolar bazında yüzde 6 azalırken, Euro bazında ise yüzde 15 azaldı. Bu dönemde toplam otomotiv ihracatı 2,3 Milyar $ olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 22 azalarak 802 Milyon $ seviyesinde gerçekleşti

2 Şubat 2021 tarihinde İzmir'de yaşanan sel afetinin bilançosu ortaya çıkmaya başladı. TÜSED Türkiye Sigorta Eksperleri Derneği sel afetinde oto ve oto dışı branşlarda yaklaşık 3 bin hasar dosyasının açıldığını belirtti. TÜSED farkı olmaksızın hasarın ortaya çıktığı an itibariyle sigortalı vatandaşların 5 gün içinde sigorta şirketine ihbarda bulunması ve dosya açtırması gerektiğinin altını çiziyor. Sel gibi afetlerle ilk kez karşılaşan vatandaşların, olayın vahameti ile ne yapması gerektiğini bilmediği ve istemeden hasarda artışa meydan verebildiklerini ifade eden TÜSED Genel Sekreteri Selim Kesici, vatandaşların poliçeden kaynaklanan haklarının zarar görmemesi amacıyla hasar dosyasını ivedilikle açması ve sigorta eksperlerinin yönlendirmelerine uyması konusunda uyarılarda bulunuyor. Özellikle emtia, eşya, demirbaş, makine gibi taşınabilir kıymet sigortalarında zarar oluştuğunda, gerek hasar tespiti gerekse sovtaj imkan olup olmadığının tespiti için, zarar gören kıymetlerin atılmaması, sağlam kıymetlerin ayrıştırılması ve gerekirse ayrı bir alanda depolanması gerektiğine dikkat çekiliyor.

Sel afetleri sonrasında ne yapmalı?

Doğal afetler sebebiyle ortaya çıkan hasarlarda devlet mercilerinin ve idari kurumların belli kriterler ile mağdur vatandaşlara destek olduğunu söyleyen TÜSED Genel Sekreteri Selim Kesici "Sigorta poliçesi olmaması durumunda vatandaşlarımız mahallin yerel idari amirliklerinden destek talebinde bulunabilir. Bazı hallerde hasarda direkt doğa olayının etkisi yüksek olsa da altyapı yetersizlikleri ya da kusurları sebebiyle Belediyeler, Karayolları, altyapıyı inşa eden taşeronlar v.b. hasarlardan sorumlu tutulabilmektedir. Bu gibi durumlarda kanunen bağımsız ve tarafsızlığı bulunan sigorta eksperinin ekspertiz raporu delil niteliği taşımakta olup sigorta poliçesi olmayan vatandaşlar da özellikle hasarının rücu imkanı olabileceği olaylarda sigorta eksperlerinden hasar tespiti talebinde bulunma hakkına sahiptir." dedi.

Zorunlu Trafik Sigortası sel hasarını karşılıyor mu?

Konutlarda zorunlu olan DASK poliçesi, "Doğal Afetler Sigortası" adını taşısa da, günümüzde sadece depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları kapsıyor. Deprem sonucu dışındaki sel, kendiliğinden gelişen tsunami, fırtına, hortum gibi doğal afetleri kapsamıyor. Aynı şekilde kara taşıtlarında Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (Trafik Sigortası) da sel dahil doğal afetlere ilişkin zararları ve sel sebebiyle taşıtın harici bir kıymete vereceği zararı karşılamıyor. Kara taşıtlarında sel hasarlarının tazmini kasko poliçeleri kapsamında yapılıyor.

Yakın zamanda gerçek anlamda bir normalleşme beklentisi olduğunu hatırlatan VavaCars Kurucu Ortağı ve CEO’su Lawrence Merritt, “İkinci el pazarına ilgi yine yüksek olacaktır, global ve yerelde aşılama arttıkça insan hareketliliği dolayısıyla piyasaların hareketliliği de artacaktır ve özellikle baskılanmış talep daha teşvik edici para politikalarıyla birleşirse sektörümüz yine ciddi bir büyüme gerçekleştirecektir.” dedi. 2021’de fiyatları artacak olan modellerin bir üst dilim ÖTV oranına çıkacağını belirten Merritt, “Sıfır araç üretimindeki daralma sebebi ile bu araçlara olan talebin ikinci el modellere kaymasını bekleyebiliriz. Üretime baktığımızda ise İspanya, Fransa, Almanya İtalya gibi üretici ülkelerdeki üretim programlarının kısıtlı olduğunu görüyoruz buna ek olarak çip üreticilerinin yaşadığı sorun otomotiv üretimini de negatif etkiledi, üretici ülkelerin yılın ikinci yarısında ancak araç teslim edebilme durumları var. Dolayısıyla yine talebin görece arzın üzerinde olacağı bir dönem göreceğimizi düşünüyoruz.” diyerek 2021 için sektörel değerlendirmelerde bulundu.

Ekonomik modellere talep arttı

Otomobil satışlarında yaşa baktığımızda ise 2010 altı modellerin payı Temmuz-Eylül ayları arasında % 49,57 iken Ekim-Aralık döneminde %52,18’e yükselerek ekonomik modellere talep arttı. İlan platformu Arabam’ın verilere göre önceki aylara nazaran 50.000 TL – 100.000 TL aralığındaki ve kilometresi yüksek olan araç ilan sayılarındaki artış, tüketicinin bütçesine uygun araç arayışında olduğunu destekliyor. 2020 boyunca 300.000 km. ve üzerinde araç ilanı bulunmazken, 2021 Ocak ayında 300.000 km. ve üzerindeki ilanların oranı %7’lik dilimi oluşturuyor. İlanlar içinde en yüksek payı %3,6 oranında yükselişle Ocak ayında da 50-100 bin TL aralığındaki araçlar alıyor. 150 bin TL – 250 bin TL fiyat aralığındaki ilanların yüzdesel oranında Aralık ayına nazaran %2’lik bir düşüş gözlemleniyor. İkinci el ilan piyasasında 100.000 km üzerindeki araçlar Ocak ayında da daha çok görülüyor. 2020 yılının sonuna doğru her ne kadar indirim kampanyaları yapılsa da daha uygun fiyatlı, yüksek kilometreli araçlara talep devam ediyor. Ocak 2020’den beri 300.000 km. ve üzerinde araç ilanı görünmezken, 2021 Ocak ayında 300.000 km. ve üzerindeki ilanların oranı

%7’lik dilimi oluşturuyor.

2.el araç satışları geçtiğimiz yıl geneli itibarıyla dengesiz ve düzensiz bir seyir izledi. Pandeminin etkisini göstermeye başlamasıyla oluşan durgunluk, Haziran ayında açıklanan ekonomi paketiyle yerini, bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 93 seviyesinde büyümeye bıraktı. Yılın son 2 ayında ise 2. El ticareti durgunlaştı.2020 yılı Ocak-Aralık döneminde TÜİK verilerine göre 6 milyon 477 bin 155 adet otomobil el değiştirdi. 2019 yılına oranla yüzde 4 seviyesine bir büyüme gerçekleşmiş oldu.

7 yaş ve üzerine rağbet

DOD Satış Müdürü Erol Gündoğan özellikle 2020 yılında yaşanan fiyat artışlarının, yılın ilk günlerinde düşme trendine geçtiğini, orta vadede araçların gerçek değerini bulacağını belirtti. 2020 yılında ikinci el pazarına ilişkin TÜİK verileri incelendiğinde, pazarın yüzde 69’unun 7 yaş ve üzeri araçlardan oluştuğunu söyleyen Gündoğan, “Sıfır araç markalarında yaşanan tedarik sorunu araçların 2. el pazarına dönmesine neden oldu. Pazarda en yüksek artış yüzde 34 ile 0-1 yaş arası araçlarda yaşandı. Aynı zamanda pazarın yüzde 51 gibi bir seviyeyle C segmentinde konumlandığını da görüyoruz.” diye konuştu.

2021, fiyatlarda düşüşle başladı

2020 yılı içinde yüzde 35 seviyelerine çıkan fiyat artışlarının 2021 itibarıyla düşüşe geçtiğine vurgu yapan Gündoğan, “Şu an yüzde 10-12 bandında bir düşüş olduğunu söyleyebiliriz. Fiyatlar pandemi etkisinin azalması ve 2021 model araçların pazardaki yerini alması ile birlikte gerçek değerini bulacaktır ancak bu noktadan sonra major fiyat değişiklikleri öngörmüyoruz” dedi. Şubat 2018’de yayınlanan, ikinci el araç pazarını ve ticari faaliyetleri düzenlemeye yönelik yönetmeliğin artık tam anlamıyla yürürlüğe girdiğini ifade eden Erol Gündoğan, “Bu düzenleme, ikinci el araç alım-satımı ile ilgili hizmet kalitesini artırmaya yönelik ciddi bir adım. Yönetmelikle getirilen ekspertiz ve garanti gibi zorunluluklar bizim yıllardır müşterilerimize sunduğumuz hizmetlerden bazıları. Sektördeki hizmeti aynı noktaya taşımayı amaçlayan yönetmelik ile müşteri faydasına olan hizmetlerin sektörün geneline yayılması hem sektördeki rekabeti hem de sağlayacağı güven ortamı ile ikinci el araçlara olan ilgiyi daha da artıracaktır” dedi.

Yatırıma devam

DOD 28 şehirde bulunan 59 satış noktasıyla hizmet vermeye devam ediyor. İkinci el araç alımında müşteri tarafındaki en büyük beklenti, araç hakkında doğru bilgiyi alabiliyor ve satış sonrasında muhatap bulabiliyor olmanın önemine dikkat çeken Gündoğan, “101 Nokta Kontrolü, DOD Garanti gibi hizmetlerle, müşterilerimize şeffaf ve güvenilir bir hizmet veriyoruz. Tüketicilerin ikinci el otomobil alım-satımıyla ilgili karar süreçlerini kolaylaştırmaya ve güven ortamını sağlamaya yönelik yatırımlarımıza devam edeceğiz.” dedi.

Veri ve ikinci el fiyatlandırma şirketi Cardata, ikinci el araç sektörüne yönelik yeni bir akıllı fiyatlandırma modülü geliştirdi. Buna göre, 2.el araç alım satımı yapan tüm işletmeler artık internet siteleri üzerinden tüketicilere araçlarının değerini ücretsiz olarak gösterebilecek ve satın alma yapabilecek. Uygulamayla işletmelerin internet sitelerine “Aracınızı hemen satın alıyoruz” linkini adapte eden firma bu sayede ikinci el tedarikini güçlendirmeyi ve sektörün araç kaynağını artırmayı hedefliyor. Firmanın geliştirdiği akıllı araç fiyatlandırma modülü tüketicileri “Hemen Sat” sayfasına yönlendiriyor. Bu bölümde aracın markası ve modeli girilerek aracın değeri saniyeler içerisinde tamamen ücretsiz şekilde öğrenilebiliyor. Araca ait hasar bilgileri de girilerek isabetli bir değer ölçümü yapılıyor.

3 adımda fiyatı verecek

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Otomotiv sektöründe yaşanan son gelişmeler sektörde ikinci el araca ulaşmayı oldukça zorlaştırdı. İkinci el ticareti yapan distribütörler, bayiler, galeri ve diğer özel işletmeler yalnızca sınırlı kanallar üzerinden ikinci el araçları satın alabiliyordu. Biz, geliştirdiğimiz akıllı fiyatlandırma ve yönlendirme modülü sayesinde tüketicilerle ikinci el araç arayan işletmeleri saniyeler içerisinde bir araya getirebiliyoruz.”dedi,