Panama sızıntılarından ne öğrendik?
.
Dünya geçen hafta sızan Panama belgelerini konuşuyor. Tüm dünyayı kasıp kavuran WikiLeaks’in 100 katı büyüklüğünde bu sızıntı! Peki, bu süreç bize neler öğretti?
Bu dünyada kocana güvenme
Boşanma davaları zaten zordur. Hele işin içine bir de para girerse... Bu süreçle birlikte öğrendik ki zenginler sadece devletten değil, eşlerinden de para saklamış. Mesela Monaco Futbol Kulübü‘nün sahibi Rus milyarder Dmitriy Ribolovlev... 2014 yılındaki boşanma davası sırasında tüm mal varlığını yurt dışına kaçırmış. Bu sayede eşine 4.5 milyar dolar tazminat ödeyeceği yerde, rakamı 600 milyon dolara indirmiş.
“Yatakta bile yakalansan inkâr et”
Panama belgelerinde adı geçen firma Mossack Fonseca inatla yaptıkları her şeyin yasal olduğunu savunuyor. Hatta yaşananı Panama’nın sık sık karşı karşıya kaldığı tropik bir fırtınaya benzetiyorlar. “Bir süre sonra hepsi geçecek ve güneş tekrar kendini gösterecek” diyorlar. Firmanın ortaklarından Ramon Fonseca salı günü hacklendikleri gerekçesiyle suç duyurusunda bile bulundu. Zeytinyağı gibi üste çıkmak dedikleri... Rusya da inkâr edenlerden. Eşinin adı da belgelerde geçen Putin’in sözcüsü Dimitry Peskov “Belgeler özellikle Putin’i hedef alıyor, CIA işi” diyor.
Binlerce zenginin az vergi ödemek için 'offshore' hesapları varmış.
Koltuk bir günde gidebilir!
Belgeler geçen pazar gecesi çıktı ortaya. Mesela İzlanda Başbakanı David Gunnlaugsson’ı ele alalım... Cumartesi günü tüm bunlardan habersiz, koltuğunu koruyan bir isimdi. Ama bir günde her şey değişti.
Protestolar ve baskılar nedeniyle belgelerin ortaya çıkmasından 48 saat sonra istifa etmek zorunda kaldı. Yani aslında şu hayatta hiçbir şeyin garantisi yok.
Para her şeyi satın almaz
Para mutluluğu satın alamaz’ derler ya aynen öyle... Panama belgelerini Alman gazetesi Süddeutsche Zeitung’a sızdıran kişinin kimliği açıklanmadı. Onunla ilgili tek bilinen tüm bu bilgileri sızdırması karşılığında para talep etmediği... Ancak onun parasız yaptığı bu eylem, parasını verip bu sızıntıyı durdurmayı seçecek binlerce kişinin ‘şanına’ (!) mal oldu. Hayat acımasız... Milyarlarca doların da olsa rezil olman an meselesi...
Ekonomik krizler yoksulları vurur
Ülkelerde bankalar çöker, vergiler artar ama olan zenginlere değil, yoksullara ve orta sınıfa olur. Panama belgeleri de bir kez daha ortaya koydu bunu. Ama zenginlerin parası zaten kendi ülkelerinde değilmiş... İzlanda’da 2008 ekonomik krizi sırasında bankalar çöktü. Birçok kişinin parası gitti. Ama başbakanlıktan istifa etmek zorunda kalan Gunnlaugsson’un parası o dönem yurt dışındaki bankalardaymış. O kurtarmış...
Offshore şirketlerin arkasına 21 trilyon dolar saklanmış
Daha iyi hayatlar yaşanabilir
Bu sızıntıda yurt dışında offshore şirketlerin arkasına saklanmış 21 trilyon Dolarlık servetten bahsediyoruz. Bu rakam Çin’in de ABD’nin de milli gelirinden fazla. Kaba hesapla 186 ülkenin milli gelirlerinin toplamı 75.7 trilyon Dolar. Bu para kaçırılmayıp vergisi ödenmiş olsaydı, hepimiz çok daha iyi hizmetler aldığımız hayatlar yaşıyor olabilirdik. Her ülkeye ortalama 16 milyar Dolar vergi düşecekti diye hesap yapıyor uzmanlar. Mesela Nijerya gibi bir ülkede 16 milyar Dolar ile neler yapılabileceğini bir düşünsenize...