Tutucu sınıfların yenilgisi

30 Mart sandığından çok kuvvetli ve açık bir toplumsal sınıf pozisyonları tablosu çıktı.

Tutucu üst ve orta sınıf bütün gücünü CHP’de, asıl partilerinde birleştirdi. Değişimci orta ve alt sınıf ile, alt sınıfın en mütecanis unsuru olan Kürtler de aynı pozisyonda yan yana geldi.

Tutucu üst ve orta sınıf, adı bazen ulusalcı olur, bazen Kemalist, bazen laikçi, orta ve alt sınıfın seçimle kazandığı iktidardan tabii ki hiçbir zaman hazzetmedi. Ama darbe ile alt sınıfları püskürtmek bu kez mümkün olamadı, aşağıdan gelen değişim ve barış iradesi yollarını tıkadı.

Bunun getirdiği yeni durumda, talep “birlikte yönetmek” oldu. Üst sınıf ve muhafazakâr orta sınıf, solu ve sosyalizmi kendi “aguşunda” tutmakta başarılı olduğu için daha kolay “birlikte yönetme” hamleleri yaptı.

‘Yüzde üç-beş’in anlamı

“Birlikte yönetmek” talebi, belli bir demokrasi çizgisi ve denetim altında bir barış süreci içeriyordu. Üst sınıfın sözcüleri, temsilcileri barış sürecinin ana aktörü olmayı talep ettiler, yine ret cevabı aldılar.

Onların çizdiği demokrasi çizgisiyle orta ve alt sınıfın çizdiği demokrasi çizgisi uyuşmuyordu, üst sınıfın kontrolündeki demokratikleşme aşağıdakilerde kuşku yaratıyordu.

Cumhuriyet boyunca üst sınıfın, muhafazakâr orta sınıfın, müesses nizamın asıl partisi olan CHP’de bir araya gelme mecburiyeti bu noktada ortaya çıktı.

Üst sınıf solu, sosyalizmi, elli yıllık bir çabayla içinde ve kendi boyutunda tutmayı başarmıştı. Sağ Kemalizm-sol Kemalizm karartmasından başlayarak solun kontrolünde ilk başarısızlık da bu dönemde geldi.

Sol da müesses nizamdan koparak, orta ve alt sınıfla, Kürtlerle aynı dalga boyuna girdi. Bugünün yüzde üç-beşi, elli yıl öncesinin yüzde beş sosyalist oyu kadar önemli bir gelişmeyi ifade ediyor.

Üst sınıf ve muhafazakâr orta sınıf, Gezi olaylarının ve sonrasının siyasi çatışmasında orta ve alt sınıflara savaş ilan etti. Birlikte yönetmeyi kabul etmeyen “paryalar”ı sandığa gömme hedefi bütün muhafazakâr kesimleri bir araya getirdi, CHP’nin yanında topladı.

Ve bu yenilgiyi aldı.