İnsanlığın ortak akılla, düşünen insanların çalışmalarıyla ulaştığı noktaların tartışması olmaz.
Adalet ve hukuk kavramlarını insanların kaç bin yıldır tartıştıklarını bilmesek de birlikte yaşamanın başından beri olduğunu tahmin edebiliriz.
Adalet ve hukuk anlayışı, efendinin, kralın, imparatorun, Tanrı’nın vekillerinin ve devletlerin korunması anlayışından “insanın korunması”na kadar gelmiştir.
Bu gelişme içinde de idam cezası, hırsızın kolunun kesilmesi gibi cezalarla birlikte adalet ve hukuk anlayışının dışına çıkmıştır.
Ortak akıl bunların medeniyette yerinin olmadığı kararına çoktan varmış ve idam cezası geriliğin sembollerinden biri haline gelmiştir.
Yirmi yıl kadar önce gündemimizden çıkan idam cezası, 15 Temmuz sabahı darbe girişimini protesto eden bir grup tarafından gündeme getirildi.
Bu grubun “idam isteriz” diye bağırırken, bütün cumhuriyet tarihindeki idam uygulamalarını ve bunların sıkıntılarını, yaralarını bilmediklerini tahmin etmek zor değil.
İdam konusu gündeme tekrar girince, 15 Temmuz tepkilerini canlı tutma, heyecan katma malzemelerinden biri olarak kullanıldı.
Son olarak da Avrupa ile yaşanan çatışmalarda meydan okuma unsuru olarak kullanılıyor.
“Sana gününü göstermek için daha geri bir duruma geçeriz” diye bir meydan okumanın manasını isteyen tartışır. Ama bu tarz bir meydan okumanın Avrupa’da sadece Ankara karşıtlarına yarayacağı da ortadadır. Bu da demokrasiden uzaklaşma, gelişmiş toplum değerlerinden uzaklaşma işareti olarak görülür.
Doğrusu bizim de bu idam meselesini o şekilde görmemiz ve bu kelimeyi kesin olarak gündemden çıkarmamızdır.
Tartışmasız bir geriliği hayatımıza geri getirmeyi kimse çocuklarına açıklayamaz.
Bugün idamı savunanlar Adnan Menderes ve iki bakanının idamını da, elinde kan olmayan Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının “üçe üç” diye idamını da, 12 Eylül’de “5 soldan 5 sağdan” diyerek talimatla on kişinin asılmasını da savunabiliyorlarsa buradan başlasınlar.
Bütün bu idamların hukuk mantığını, adalet mantığını önce kendi vicdanlarına açıklasınlar.
En iyisi kimse buna kalkışmasın ve idam meselesi tam anlamıyla tarihe gömülsün.
