Anayasa teklifleri

Geniş katılımlı bir medeni anayasanın Meclis’ten gelmesine ilişkin iyimser beklentiler iyice aşağılara indi. Bu dönemde, iki seçim öncesinde bir medeni anayasanın yazılması umutları da azalıyor.

Meclis Uzlaşma Komisyonu’nda kırk dolayında madde üzerinde anlaşma sağlamış olması, bu dönem için yeni bir teklif yarattı. Teklife göre dört partinin üzerinde anlaştığı maddeler ile üç partinin anlaştığı maddeler mevcut anayasaya monte edilerek bir “karma” metin ortaya çıkarılacak.

Bu karma metne MHP dışındaki partiler oy verecek, MHP kendi kabul ettiklerine oy verecek ve birinci aşama olarak bununla yetinilecek. Bu iki aşamalı yöntem teklif edildi ama siyasi partiler henüz bir görüş ortaya koymadı.

Tek başına AKP

Anayasanın bu dönemde yapılması için daha önce gündeme getirilmiş teklif de canlanmış görünüyor. O teklife göre AKP, tek başına bir metin hazırlayacak, metni diğer partilere götürüp destek isteyecek ve CHP ile MHP’den destek alamayacak. Devamında da bu metnin Meclis’in ve halkın önüne konulması geliyor. Tabii BDP ile CHP’nin bir kısmının desteği “umularak” hareket edilecek.

Teklifte başkanlık sistemi ve yüksek yargı düzenlemelerinin yer almaması bu teklifin mantığının tartışmasız koşulları olarak görünüyor. Eğer metinde başkanlık yer alırsa “partili” ve “partici” direnç alanlarının tırmanacağını teklifi yapanlar da söylüyor.

Seçimlerin sonrasına

Geriye kalıyor, anayasa çalışmasının tümüyle yerel seçim ve cumhurbaşkanı seçimi ertesine taşınması. Erteleme, AKP açısından bir siyasi başarısızlık olarak görülebilir, öyle sunulabilir, siyasetin temel mantığında kaybedilmesi ihtimali olan mücadeleleri ertelemek vardır.

Erteme tekliflerinin bazıları, gerekirse bir sonraki genel seçimlerin sonrasının bile beklenebileceğini, çünkü barış sürecinin iyice ilerlediği bir siyasi ortamda yeni anayasanın çok daha büyük katılımla ortaya çıkabileceğini de belirtiyor.

Bunların hepsi, medeni bir anayasa isteyenlerin alabilecekleri siyasi pozisyonlardır, “Medeni anayasa istemiyoruz” diyenlerin tek bir pozisyonu vardır, ulusalcı-milliyetçi ittifak, devletçi geleneklerin desteğiyle aynı noktadan kımıldamamaktadır.