1 Mayıs gerilimi

1977 yılının 1 Mayıs’ında olanlar toplumsal hafızamıza kazınmış korkunç görüntülerden biridir. Kim o büyük gösteriyi bir ölüm alanına çevirmek için düğmeye bastı, hâlâ tartışması sürüyor.

O dönemde toplumun askeri göreve çağırması için büyük operasyonlar başlıyordu, 1 Mayıs 1977’nin de bunlardan biri olduğuna ilişkin kuşku yaratan birçok ayrıntı var.

Askeri yönetim 1 Mayıs işçi bayramını kaldırdı, iş ve sendika kanunları ağır tırpanlar yedi.

Yakın dönemde 1 Mayıs tekrar işçi bayramı ve resmi tatil oldu, Taksim’de ve başka alanlarda gerilimsiz, şenlikli, büyük katılımlı 1 Mayıs kutlamaları yapıldı.

Sonra yine bir anda geliverdik gerilimli 1 Mayıs’lara... Gerilimi yine Taksim meydanı üzerinden yaşıyoruz. Kim ne yaptıysa yaptı, 1 Mayıs’ı şenlikli emekçi bayramı kutlaması olmaktan tekrar çıkardı, Taksim gerilimi hâline getirdi.

Şimdi yine Hükümet Taksim’i vermiyor, devrimci işçi hareketinin mirasçısı DİSK ve onu destekleyenler Taksim için ısrar ediyor.

‘İşçi hareketi’ ve Taksim

Taksim’de olaysız gerilimsiz kutlamalar daha önce yapıldığına göre, tekrar yapılabilir, bunun için sadece kararlılık gerekiyor. Taksim’in insanlar için sembolik ve siyasi bir anlamı olduğuna göre 1 Mayıs Taksim’de kutlanır, gerilim yaşanmaması için de herkes tedbirini alır.

Meselenin diğer tarafında ise bugün, Gezi olaylarının sıcaklığı var ve Hükümet tarafı 1 Mayıs kutlamasının Gezi’nin tekrarına dönüşmesinden çekiniyor.

Bir diğer tarafta da, işçi hareketinin sadece ‘Taksim savaşı’na inmesi hâli var. Sendikaların sadece 1 Mayıs öncesinde ve Taksim kavgasıyla ortaya çıkmaları da işçi hareketinin, sendikal hareketin durumuyla ilgili sorulara yol açıyor.

İmrendiğimiz dünyadaki sendikaların gücü ve çalışan haklarıyla ilgili bulunduğumuz geri düzey epeydir gündemimizde değil. Çalışanların birinci kâbusunun işsiz kalmak olduğu bir ortamda sendikaların demokratik sistemde taşıması gereken ağırlıklarının çok gerisinde olmalarını herkes kabullenmiş gibi görünüyor.

Bu durumda da 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlamak neredeyse varlığını kanıtlamakla eş anlamlı hâle geliyor.