Teknoloji ve internetin gelişmesiyle birlikte siber güvenlik tehditleri de hızla artıyor. Son yıllarda dolandırıcıların en çok başvurduğu yöntemlerden biri dijital kimlik hırsızlığı oldu.
Siber korsanlar, şifreler, kimlik numaraları, kredi kartı bilgileri ve sosyal güvenlik numaraları gibi kişisel verileri ele geçirerek bu bilgileri kurbanlarının adına hileli şekilde kullanıyor. Özellikle ABD'de son iki yılda kimlik hırsızlığı vakaları korkutucu boyutlara ulaştı.
15 MİLYONDAN FAZLA KİŞİNİN KİMLİĞİ ÇALINDI
Yakın zamanda siber güvenlik şirketi Javelin tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2023'te ABD’de 15 milyondan fazla kişi kimliğinin çalındığını bildirdi. Javelin’in dolandırıcılık ve güvenlik alanındaki kıdemli analisti olan Suzanne Sando, Daily Mail’e yaptığı açıklamada “Bu oldukça büyük bir artış. Elde ettiğimiz verilere göre, kimlik dolandırıcılığı geçen yıl Amerikalılara 43 milyar dolarlık bir mali yük çıkardı” ifadelerini kullandı.
‘TÜRKİYE'DE DE KİMLİK HIRSIZLIĞI VE KİMLİK DOLANDIRICILIĞI CİDDİ BİR SORUN’
Bu sorun sadece ABD’de artmıyor. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, Türkiye'de de kimlik hırsızlığı ve kimlik dolandırıcılığının ciddi bir sorun olduğunun altını çizerek, “Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türkiye Bankalar Birliği gibi kurumların raporlarına bakıldığında internet bankacılığı ve çevrimiçi alışverişlerde kimlik hırsızlığı vakalarının arttığı görülüyor” dedi ve ekledi:
“Bu artışın temel nedenleri arasında, internet ve mobil cihaz kullanımının yaygınlaşmasıyla kişisel bilgilerin daha fazla çevrimiçi ortamda paylaşılması, siber güvenlik farkındalığının düşük olması ve kullanıcıların güçlü şifreler kullanmama gibi basit önlemleri almamalarını söyleyebilirim. Ayrıca, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeterli siber güvenlik önlemleri almaması da bu tür saldırılara karşı savunmasız kalmalarına yol açıyor.”
Analist Suzanne Sando, bu noktada biraz uyanık olunması gerektiğine vurgu yaparak “Siber korsanların insanların kişisel bilgilerine erişmeye çalışıp çalışmadığını belirleyen bazı işaretler var. Hangi işaretlere dikkat etmeniz gerektiğini anlayarak, düzeltilmesi aylar veya yıllar sürebilecek kimliğinizi nasıl koruyacağınızı öğrenebilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Peki bu uyarılar neler? Nasıl önlemler almak gerekiyor?
MESAJ OLARAK GELEN DOĞRULAMA KODU UYARILARINA DİKKAT EDİN!
İlk dikkat edilmesi gereken, tanınmayan 2FA girişleri… Bu durum iki faktörlü kimlik doğrulama girişleri olarak biliniyor. Kimlik hırsızlığına karşı dikkat edilmesi gereken önemli uyarıların başında geliyor. Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “İki faktörlü kimlik doğrulama, bir kullanıcının kimliğini doğrulamak için şifre ve telefonunuza gönderilen doğrulama kodu gibi iki farklı yöntemi kullanır. Tanınmayan 2FA girişleri, sizin başlatmadığınız halde telefonunuza veya e-postanıza gelen doğrulama kodu uyarılarıdır. Bu durum, bir başkasının şifrenizi ele geçirdiğini ve hesabınıza girmeye çalıştığını gösterebilir” dedi.
“Bu tür uyarılar, hesaplarınızın güvenliğinin tehlikede olduğunu işaret eder” diyen Prof. Dr. Kırık, “Eğer bu doğrulama kodu beklemediğiniz bir anda gelirse, hemen şifrenizi değiştirmeniz, güvenlik ayarlarını gözden geçirmeniz ve yetkisiz erişimi bildirmeniz gerekir. Ayrıca, aynı şifreyi kullandığınız diğer hesapların şifrelerini de değiştirmeniz önemlidir” ifadelerini kullandı.
SOSYAL MEDYA HESAPLARINIZDAKİ DEĞİŞİKLİKLER KİMLİĞİNİZİN ELE GEÇİRİLDİĞİNE DAİR BİR İŞARET
Bir diğer işaret de yayın hesaplarınızdaki aksaklıklar. Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Yayın hesaplarınızdaki aksaklıklar, kimliğinizin çalındığını gösterebilecek önemli işaretlerden biri. Eğer sosyal medya, streaming hizmetleri veya diğer çevrimiçi yayın platformlarınızda beklenmedik değişiklikler, açıklanamayan içerik paylaşımları veya tanımadığınız cihazlardan giriş yapılmışsa, bu durum hesabınızın ele geçirildiğini gösterebilir” ifadelerini kullandı.
Hesap ayarlarında yapılan izinsiz değişiklikler, e-posta ve şifrelerin değiştirilmesi gibi durumların da kimlik hırsızlığına dair güçlü işaretler olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kırık, “Bu tür aksaklıklar fark ettiğinizde, derhal hesaplarınızın güvenliğini sağlamak için şifrelerinizi değiştirmeniz ve platformun müşteri hizmetlerine durumu bildirmeniz önemlidir” dedi.
‘OTOMATİK ÖDEME VE ABONELİK HİZMETLERİNE DİKKAT’
Kredi kartı ekstrelerini düzenli olarak kontrol etmenin de kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılığını erken tespit etmenin en etkili yollarından biri olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Kimlik hırsızları, kredi kartı bilgilerinizi ele geçirerek kartınızı izniniz olmadan kullanabilirler. Bu, küçük meblağlarla başlayan ve fark edilmediğinde büyük kayıplara yol açabilecek harcamalarla kendini gösterebilir” dedi. Prof. Dr. Kırık, şöyle devam etti:
-- Dolandırıcılar genellikle kredi kartınızın geçerliliğini test etmek için küçük miktarlarda harcama yapar, bu harcamalar genellikle gözden kaçabilecek kadar düşük tutarlarda olur. Ancak, bu küçük test harcamaları fark edilmezse, dolandırıcılar daha büyük ve tanımadığınız harcamalar yaparak ciddi mali kayıplara neden olabilirler.
-- Bu tür sorunlarla karşılaşmamak için kredi kartı ekstrelerinizi düzenli olarak incelemeniz ve tanımadığınız ya da beklenmedik harcamaları hemen bankanıza bildirmeniz önemlidir. Ayrıca, bankaların sunduğu anlık bildirim hizmetlerini kullanarak her harcamadan haberdar olabilirsiniz. Otomatik ödeme ve abonelik hizmetlerine dikkat etmek de önemlidir; zira dolandırıcılar kart bilgilerinizi kullanarak düzenli para çekebilecek otomatik ödeme sistemlerine kaydolabilirler.
‘KREDİ NOTUNDAKİ BÜYÜK DALGALANMALARA ÇOK DİKKAT EDİN
Prof. Dr. Ali Murat Kırık, “Kredi notundaki büyük dalgalanmalar, kimlik hırsızlığının önemli bir işareti olabilir” dedi ve şu önemli bilgilerin altını çizdi:
“Kredi notunuz, kredi kartı kullanımı, ödemeler ve kredi başvuruları gibi finansal aktivitelerinizin bir yansımasıdır. Eğer kimliğiniz çalındıysa, dolandırıcılar adınıza sahte kredi başvuruları yapabilir, kredi kartlarınızı kullanabilir veya mevcut kredilerinizi kötüye kullanabilirler. Bu tür aktiviteler, kredi notunuzda ani ve büyük değişimlere yol açar. Eğer kredi notunuzda beklenmedik dalgalanmalar fark ederseniz, derhal kredi raporlarınızı incelemeli ve şüpheli aktiviteleri kredi bürolarına ve bankanıza bildirmelisiniz. Bu, kimlik hırsızlığını erken tespit etmenize ve finansal zararları en aza indirmenize yardımcı olabilir.”
‘ÖNEMSİZ POSTALAR ALIYORSANIZ KİMLİK HIRSIZLIĞI RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA OLABİLİRSİNİZ’
Önemsiz postalar almanın kimlik hırsızlığına işaret edebilecek belirtilerden biri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kırık, “Kimlik hırsızları, adresinizi değiştirebilir ve adınıza açılan sahte hesaplara gelen postaları ele geçirebilirler. Bu, banka veya finansal kuruluşlardan gelen hesap özeti, kredi kartı teklifleri veya fatura bildirimleri gibi önemsiz gibi görünen postaları içerebilir. Eğer beklenmedik veya tanımadığınız bu tür postalar alıyorsanız, kimlik hırsızlığı riskiyle karşı karşıya olabilirsiniz” dedi.
