Her geçen yıl, dünyada 100 yaşını aşan insanların sayısı artarken, Naomi Whitehead gibi örnekler, uzun ömrün ardındaki sırların sadece genetikle değil, aynı zamanda yaşam biçimiyle de doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor.
2023'te New Castle News gazetesine verdiği röportajda, hayatı boyunca sağlıklı kalmanın önemli bir parçası olarak, basit ama etkili alışkanlıklar benimsediğini belirten Whitehead, “Uzun yaşamın sadece şans meselesi olmadığını düşünüyorum. Doğru seçimler ve tutumlarla daha sağlıklı bir yaşam sürmek oldukça mümkün” ifadelerini kullandı.
UZUN YAŞAMAYI HEDEFLEYEN BİYOHACKERLAR BUNUN İÇİN MİLYON DOLARLAR HARCIYOR
Amerika Birleşik Devletleri merkezli, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir araştırma kuruluşu olan Pew Araştırma Merkezi’nin verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla ABD nüfusunun yalnızca yüzde 0,03'ü 100 yaşını geçmiş durumda. Bu oran düşük olsa da ortalama yaşam beklentisinin artması, uzun yaşamanın nasıl mümkün olabileceği konusunda artan bir ilgiyi beraberinde getiriyor.
Yaşlanmayı geciktirmek veya uzun yaşamayı hedefleyen biyohackerlar ve sağlık meraklıları, bunun için milyonlarca dolar harcıyor. Öne çıkan isimlerden biri de Bryan Johnson… Biyoteknoloji ve yapay zeka alanında projeler geliştiren bir girişimci olarak, yaşlanmayı geciktirmek ve daha sağlıklı yaşamak amacıyla vücudunun her yönünü bilimsel olarak iyileştirmeye çalışıyor.
Naomi Whitehead ise sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesinin, her şeyden önce yaşamın basit zevklerinde ve doğru alışkanlıklarda saklı olduğunu düşünüyor. Genetik faktörlerin de elbette önemli bir rolü olsa da sağlıklı bir yaşam sürmenin yolunun büyük ölçüde kişinin yaşam tarzına bağlı olduğunun altını çiziyor.
114 yaşındaki Whitehead, ailesinin de desteğiyle, yaşadığı yılları sağlıklı ve aktif bir şekilde geçirebilmiş. Özellikle torunlarından biri olan Dan Whitehead, büyükannesinin sağlıklı yaşam alışkanlıklarını paylaşarak, uzun yaşamın sırlarını açıkladı.
ÇOK ÇALIŞMAK VE FİZİKSEL AKTİVİTE
Naomi Whitehead’in uzun ömrüne en büyük katkı sağlayan etmenlerden biri, yıllarca süren fiziksel aktivite. Whitehead, gençliğinde bir çiftlikte çalışarak tarlaları sürdü, pamuk ve tütün topladı. Sürekli olarak fiziksel bir iş yapmanın sağlığına iyi geldiğini ve bu sayede uzun yaşadığını belirtiyor.
YouTuber Jack Gordon’a verdiği röportajda, ona verilen en önemli tavsiyenin “çok çalışmak” olduğunu vurgulayan Whitehead, bu tavsiyeyi yaşamında her zaman öncelik haline getirmiş. Whitehead, “Sürekli hareket halinde olmak, kasları daha güçlü yapıyor. Ayrıca kalp sağlığını da olumlu etkiliyor. Bunu doktorum da söylüyor” dedi.
Bu görüş, birçok diğer 100 yaşını aşmış kişi tarafından da dile getiriliyor. Business Insider’ın haberine göre, 100 yaşını geçmiş birçok kişi uzun yaşamlarını aktif bir yaşam tarzına borçlu olduklarını ifade ediyor. Örneğin, 101 yaşındaki Toronto’lu William, 85 yaşında emekli olduktan sonra daha az aktif bir yaşam tarzı benimsediğini, ancak gençlik yıllarındaki çok çalışmanın ve fiziksel aktivitelerinin sağlığını koruduğunu söylüyor.
2023'te British Journal of Sports Medicine dergisinde yayımlanan bir araştırma ise hareketsiz kalan kişilerin daha erken ölüm riski taşıdığını ortaya koydu. Gün boyu hareketsiz kalanların, düzenli egzersiz yapanlara göre ortalama daha kısa yaşadığı belirtiliyor.
SİGARA VE ALKOL KULLANIMINDAN KAÇINMAK
Naomi Whitehead, sigara içmediğini ve alkol kullanmadığını da belirtiyor. Sigara ve alkolün sağlığa zararları artık herkes tarafından biliniyor, ancak Whitehead gibi süper yaşlılar için bu alışkanlıklardan kaçınmak oldukça önemli.
Dünya Sağlık Örgütü, hiçbir düzeyde alkol tüketiminin sağlık açısından güvenli olmadığını belirtiyor. 2021'de European Journal of Public Health’ta yayımlanan bir araştırma, 2017 yılında Avrupa’da alkol kaynaklı 3.7 milyon kanser vakasının yüzde 13,3’üne yol açtığını ortaya koydu.
Sigara, dünya genelinde her yıl sekiz milyon ölümle ilişkilendiriliyor. Amerikan Kanser Derneği’ne göre, sigara içmeyen kişiler, içenlere göre ortalama 10 yıl daha uzun yaşıyor. Whitehead’ın torunu Dan Whitehead, büyükannesinin hayatı boyunca sigara ve alkol kullanmamasının, sağlığını korumasına büyük katkı sağladığını belirtiyor. Bu alışkanlıklar, Whitehead’ın uzun yaşamasında önemli bir rol oynamış gibi görünüyor.
İNANÇLI OLMAK
Whitehead'in uzun yaşamının bir diğer sırrı ise dini inançlarında yatıyor. Birçok süper yaşlı insan gibi, Whitehead de hayatında dini inancın önemli bir yer tuttuğunu belirtiyor. Araştırmalar, dini inancın uzun ömürle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Düzenli dini ritüellere katılmak, bir topluluk duygusu yaratmanın yanı sıra, insanların daha fazla iyimserlik ve anlam duygusu geliştirmesine yardımcı olabilir.
2016 yılında yapılan bir araştırma, haftada birden fazla dini törene katılan kadınların, hiç katılmayanlara göre yüzde 33 daha az erken ölüm riski taşıdığını ortaya koymuştu. Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu’nda yapılan başka bir çalışma, dini toplulukların sağladığı sosyal destek ve psikolojik iyimserliğin, insanların daha uzun yaşamalarına katkı sağladığını gösteriyor.
