AB’de domino etkisi bekleniyor

Yunanistan’da sandıktan aşırı solcu Syriza Partisi’nin çıkması, Avrupa Birliği’nde domino etkisi yaratacak yaprak dökümünün ilk halkası. Çünkü birçok Avrupa ülkesi, Brüksel ve Frankfurt’un siyasi/ekonomik reçetelerinden bunalmış halde. AB’nin bütünlüğüne olan desteğin yedi yılda yüzde 51’lerden yüzde 23’e gerilediği Yunanistan komada. En büyük korku ise Yunan bankacılık sisteminin çökmesi...

Avrupa şu an tam da sisteme baş kaldıran partilerin iktidara gelme öncesini yaşıyor. 2007 yılında yapılan anketlerde “AB’nin geleceğine güven” kıta genelinde yüzde 52 iken, şu anda yüzde 30’a düşmüş durumda. Fransa, İtalya ve İspanya’da seçmen, Brüksel’in peşine takılıp kendi insanını unutan ana akım partilere oy vermekten kaçıyor. İngiltere, Hollanda, İsveç ve Danimarka’da, göçmenlik konuları üzerinden AB politikaları sert dille eleştiriliyor. Birliğin dinamosu Almanya’da bile insanlar, birliği sorguluyor. İtalya’da ise erken seçim yolda...

İspanya: AB’ye güven %31’e indi, 2007’de ise güven %64’tü

İspanya bir dönem Avrupa Birliği ve euro projesinin başarıyla uygulandığı laboratuvar ülkeydi. Şu an ülkede işsizlik oranı yüzde 24. Genç işsizlerde bu oran yüzde 54. Her yıl 250 bin İspanyol ülkeyi terkedip, başka ülkerde gelecek arıyor. Kırsal alanlar neredeyse terkedilmiş halde. 2014’te kurulan aşrı solcu Podemos Partisi’ne olan halk desteği bir yıl gibi kısa sürede iktidardaki Popular Parti’ninkini yakaladı. Katalonya da bağımsızlık için olağanca gücüyle bastırıyor. Kritik seçimler Eylül’de.

Fransa: AB’ye güven %41’e indi 2007’de %50’ydi

AB’ye nefret hızla büyüyor. Zaten 2005’te Fransızlar’ın yüzde 54’ü AB Anayasası’na ‘Hayır’ demişti. Fransızlar, sağ ve soldaki ana akım partileri, Berlin güdümlü politika izlemekle suçluyor. Fransa’nın kamu harcamalarını kısan, ülkenin sosyal yapısını bozan politikalardan bıkmış haldeler. AB serbest dolaşımına şiddetle karşı çıkan, euro bölgesinin kendilerine fakirlik getirdiğini savunan aşırı sağcı milliyetçi Marine Le Pen, bugün Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılsa yüzde 31 oyla yarışı ilk sırada tamamlayacak. Şu anki Cumhurbaşkanı Sosyalist lider Hollande ise ancak yüzde 21 alabiliyor. Mart’taki yerel seçimler Fransa’nın birlik içindeki yönünü tayin edecek.

İrlanda: AB’ye güven %53’e indi 2007’de bu rakam %68’di

İrlanda yakaladığı büyük ekonomik büyüme ile Celtik Kaplanı olarak anılıyordu. Krize girdi. 2010’da AB-IMF mali yapılandırma programına boyun eğmek zorunda kaldı. Acı reçete ve parasal bağımlılık ülkenin kurucu babası ve en önemli istikrar unsuru olan merkez soldaki Fianna Fail Partisi’nin sonunu getirdi. 2013’te İngilizler’in desteğiyle, AB-IMF boyunduruğundan kurtuldu. Ama halk, sürekli kemer sıkma isteyen AB’den nefret eder hale geldi. Aşırı milliyetçi solcu Sinn Fein Partisi’nin oyu 6.5’ken geçen yılki seçimlerde yüzde 19.5’e kadar çıktı. Nisan ayındaki seçimlerde Sinn Fein’in sandıktan ikinci çıkması bekleniyor. Şu an iktidardaki merkez sağ partinin oyu ise yüzde 24.

İtalya: AB’ye güven %34’e indi 2007’de ise bu oran %58’di

AB’nin kurucusu babası İtalya neredeyse en çok AB karşıtının olduğu ülke. Şu an halkın yüzde 70’i AB’ye güvenmiyor. Belusconi’nin iktidardan gönderilmesinin ardından, teknokratlar hükümeti devraldı ancak Frankfurt’un “tüm euro bölgesine tek tip mali politika” mantığı İtalyanlara uymadı. Sahneye ünlü bir komedyen çıktı. Marjinal Beppe Grillo’nun başlattığı çevreci, doğrudan demokrasiyi savunan Beş Yıldızlı Hareket son parlamento seçimlerinde yüzde 25.5 oy alarak ülkenin en büyük partisi konumuna yükseldi. Ama hükümeti o değil parlamentodaki çoğunluk bloğu kurdu. Şu anki Başbakan Matteo Renzi, iktidarda kalmak için tamamen Brüksel karşıtı politikalar izliyor.

İsveç’te destek %40’a Danimarka’da 39’a indi

Son AB parlamento seçimlerinde sağcı Danimarka Halk Partisi, %27 oy alarak birinci çıktı. Ülkede genel seçimler Eylül’de. Muhtemeldir ki, parlamentoda “devrim” olacak, sağcılar yönetime geçecek. İsveç’te ise seçimlerde aşırı sağcı parti yüzde 13 oy alarak, 49 sandalye kaptı.

Hollanda: AB’ye destek %37’ye indi, 2007’de %46 idi

Hollandalılar her zaman AB politikalarının yanında yer aldı. Ancak son yıllarda ciddi bir İslam karşıtlığı ülkede egemen. Sağcı Özgürlükçü Parti’nin oyu %31’e çıkarken, euro Liberal Parti’nin oyu yüzde 17’ye ulaştı. Milliyetçi Sosyalist Parti’nin oy arınını da yüzde 18’lere taşıdı. Ülke siyaseti, geleceği belirsiz bir dönemden geçiyor.

Almanya: AB’ye güven %38’e indi 2007’de ise oran %52 idi

AB’ye güven yedi yılda 14 puan düştü. Euro karşıtı muhafazakar sağcı Almanya İçin Alternatif Hareketi federal seçimlerde yüzde 7 alarak parlamentoya girdi. Partinin Doğu Almanya’daki oyu yüzde 12. Müslüman ve göçmen karşıtı Pegida Hareketi, kimse ciddiye almazken, protestolarıyla ülke geneline yayıldı. Her 8 Alman’dan 1’i protestoları haklı buluyor. Almanlar’ın %34’ü toplumun İslamileştiğini düşünüyor.