Uçak koltukları gibi sinema koltuklarını da doldururuz dedik ve AFM’yi aldık

Pegasus, Electro World, Medline gibi markalarına geçen yılın son aylarında AFM Sinemaları’nı ekleyen Esas Holding’in CEO’su Çağatay Özdoğru, sinema salonlarını etkin hale getireceklerini söyledi. Özüdoğru, “Sinema diğer işlerimizden farklı değil. Ürün var, dükkanlar var. Satış da yapıyorsunuz. Koltuklar var Pegasus gibi. Biz sinema salonlarını etkin hale getireceğiz. Seminerler de, salon kiralama da yapacağız. Çocuk doğumgünleri, partiler gibi çok keyifli organizasyonlar yapılabilir. Bunun için de çalışıyoruz” dedi.

Esas Holding, Şevket Sabancı tarafından 2000 yılında kuruldu. Ali Sabancı ve Emine Kamışlı Sabancı’nın yönetiminde olduğu şirket Pegasus Havayolları’nı alarak atağa geçti. Gıda, sağlık, eğlence-perakende ve havacılık alanında kendini ispatlayan Electro World, Medline, Pegasus, AFM sinemaları gibi markaları olan Esas Holding’in CEO’su Çağatay Özdoğru. Sabancı Holding’te Ali Sabancı ile birlikte çalışan Özdoğru, Sabancı’nın 2005’te Esas Holding’e geçmesiyle buraya transfer oldu. Holdingin 2011 hedeflerini Çağatay Özdoğru’dan dinledik.

Siz farklı şirketlerde çalıştıktan sonra Sabancı Holding’e geçmişsiniz, oradan da Esas Holding’e. Ali Sabancı ile yolunuz nasıl kesişti?

Ali Bey’le Sabancı Holding’te tanıştım. O dönemde holdingin telekom sektörüne girme niyeti vardı. 2005’in ortasında Ali Bey Esas Holding’e geçti. Ali Sabancı’nın telekom vizyonu vardı. Teknolojide holdingi büyütmek istiyordu. Beni de o yüzden çağırmışlardı.

Müşteri değil misafir!

Siz o alanda deneyimlisiniz...

Evet. Fransız Telekom’da Bölge Başkanı’ydım. Koç Holding, IBM ve Fransız Telekom Grubu’nda çalıştım. Sabancı Holding’e de bu deneyimlerimle çağrıldım. 3.5 yıl Sabancı’da çalıştım. Bunun 3 yılı Ali Sabancı’yla birlikteydi. Ali Bey’in ayrılışıyla holdingin teknoloji vizyonu bitti. Holding bu alanı stratejik alan olarak görmediğine karar verdi. Ben de ayrıldım.

Hemen Esas Holding’e mi geçtiniz?

Şevket Sabancı aradı, ‘Ne yapmak istiyorsun?’ diye sordu. Bana ‘Telekomünikasyon alanına girmeyi düşünmüyoruz ama başka alanlar var, biz seni yönetici kafan için istiyoruz’ dedi. Değişime ihtiyaç duyuyordum, kabul ettim.

Size ‘Bize ortak olun, bizi alın’ diye gelen şirketler çok oluyordur...

Çok oluyor... Büyüdükçe, daha doğrusu büyüklük hedefi büyüyünce gelenler azaldı. Bir dönem çok daha fazla başvuru gelirdi. ‘300 bin lira ciro yapan şirketim var, siz ortak olun ikiye katlayalım’ şeklinde başvuranlar oluyordu. Artık o işlere hiç bakamıyoruz. Eforumuzu büyük işlere vermek istiyoruz.

Lokomotifiniz havacılık sektörü değil mi?

Şu anda cirodaki ağırlığı 2 yılda yüzde 65’ten yüzde 50’te düştü. Evet havacılık büyüyor ama bizim portföy de çeşitlenip büyüyor. ElectroWorld de hızla büyüdü.

Ambulans hizmeti, havayolu şirketi, elektronik... Hepsi direkt müşteriyle temas kuran sektörler. Hep böyle mi olacak?

Biz müşteri demiyoruz misafir diyoruz. Biz girdiğimiz iş alanlarında öncelikle misafire odaklıyız ve misafir sayısına bakıyoruz.

Kaç misafiriniz var diye sorayım o zaman?

Misafir sayımız Pegasus’ta 2010’da 13 milyondu. Electro World’te 15 milyona yaklaştı.

Electro World’ün kaç mağazası oldu?

6 ilde 16 mağaza var. 8 mağaza İstanbul’da. Yakında da 20 mağaza olacağız. Misafir sayısı bu yıl artacak. Sinemalarda 10 milyona yakın kişi bekliyoruz.

AFM’leri de aldınız. Sinema salonu işi diğer işlerinize benzemiyor.

Bizce benziyor. Ürün var, dükkanlar var satış yapıyorsunuz. Koltuklar var Pegasus gibi.

Uçak koltuğu satmak mı daha kolay, sinema koltuğu satmak mı?

Uçaklar sanki daha kolay. Misafir karar veriyor. ‘Ben Amerika’ya gideyim’ deyip hangi havayolu şirketi iyiyse, hesaplıysa onu tercih ediyorsunuz. Filmcilik de başka şeyler var. Filme bağlısınız. Film iyiyse izleyici geliyor.

Uçak artık lüks değil

Peki siz saha çok misafir için ne yapmayı planlıyorsunuz?

Biz sinema salonlarını etkin hale getireceğiz. Seminerler de yapacağız. Salon kiralama da yapacağız. Fransa’da çok yapılıyor. Çocuk doğumgünleri, partiler yapılıyor. Çok keyifli organizasyonlar yapılabilir. Bunun için de çalışıyoruz. Türkiye’de Türk filmleri izleniyor. İzleyicilerin yarısı Türk filmlerine geliyor. Bu yıl 40 milyon kişi gelecekmiş sinemalara. Ayrıca farklı modeller de izliyoruz şirketlerimiz arasında?

Ne gibi?

AFM yönetimiyle Pegasus yönetimi biraraya geliyor, konuşuyor. Yapılan işler anlatılıyor. Benzerlikler de çok var farklılıklar da var. Ancak bu gibi toplantılarda yeni fikirler ortaya çıkıyor. Birbirlerinden tavsiyeler alıyorlar...

Pegasus’un rakibi THY... Çok güçlü bir rakip. Bunun hem avantajları var hem de zorlukları... Siz zorlukları nasıl aşıyorsunuz?

Büyük bir rakip THY. Ama dünyada da bütçe havayolları diye bir konsept var. Bunu devreye sokmak için girdik. Başarılıyız bu konuda. Rakamlar bunu gösteriyor.

Pegasus ‘ucuz bilet’ ya da ‘hesaplı bilet’ imkanı getirdi...

Esas Holding’in finansman gücü yüksek. Pegasus sayesinde hayatında hiç uçağa binmemiş kişiler de uçağa bindi. Pegasus’un fiyat politikası sayesinde Türkiye’de uçak lüks olmaktan çıktı.

Farklı alanlardasınız... Sizin misafirler hangi kesimden daha çok? Medline ile Pegasus misafirleri farklı kesimlerden mi?

Misafirler karışık aslında. Pegasus’ta da karışık Electro World’te de. Her yaş ve kesimden misafirimiz var bizim. Türkiye’de nüfusun neredeyse yarısı genç olduğu için biz de gençlere çok hitap ediyoruz.

Krizde tuvalet kağıdından kıstık pazarlama ve satıştan kısmadık

2008’e kadar yapılanmanızın sürdüğünü ifade ettiniz. Kriz döneminde neler yaşadınız?

Krizde hiç küçülmedik. Panik olmadık. 2009’da bir strateji izledik. Biz evimizi yani şirketimizi temizledik. Müthiş bir verimlilik çalışması yaptık. Şevket Bey, ‘Her şeyi kısın, gerekiyorsa tuvalet kağıdını kısın ama satış ve pazarlamayı asla kısmayın’ dedi. Biz de her alanda maliyetleri kıstık ama pazarlama ve satıştan vazgeçmedik. Reklama ağırlık verdik. Satış ve pazarlama bütçelerini krizde artırdık. Çalışan sayımız krizde arttı.

Cironuz?

Ciromuz da arttı. Detay veremiyorum. Pegasus’un halka arz sürecinde detay konuşmamız yasak. 2007’de 700 milyon liraydı, 2010 yılında 2 milyar dolar, bu yıl inşallah 3 milyar lira olacak.

Kaç kişi çalışıyor toplam?

2007’de 2 bin kişi vardı, 2010’da 5 bin 500, 2011’de de 7 bin kişi olacak.

Her hafta en az 5 şirket geliyor

Yeni girmeyi düşündüğünüz sektörler var mı? Asla girmeyecekleriniz var mı? Bir banka alabilir misiniz?

Her alana girebiliriz. Çok girişimci hissedarlarımız var. Bir yatırımcı grubumuz var, yönetimden kimse yok, onlar bize her hafta en az 5 şirket ve farklı sektörler getiriyor. Mobilyacı da var, su şirketi de var, enerji sektörü de var.

Nasıl belirliyorsunuz sektörleri?

Marka ve misafir bizim için önemli. Marka ve misafir sayısı, misafire yapacağımız katkı bizim önceliğimiz. Ara mal işlerine asla bakmıyoruz.

Tüketiciye yakın holding diyebiliriz size... Birçok holding böyle diyor...

Çok söyleniyor. Onu söylemek istemem. Dediğim gibi değer yaratma önemli bizim için, bu da şu; insanlar sizi bildikçe değeriniz artıyor.

Esas Holding çok yeni, markaları daha çok biliniyor. Sabancı Ailesi kurucuları. Sabancı Ailesi uluslararası alanda bilinen bir aile. Esas Holding de bu soyadının avantajlarını yaşıyor mu? Esas’ın önünde mi Sabancı soyadı?

Soyadı çok kolaylık sağlıyor. Güven oluşturuyor. Aynı şey Anadolu için de geçerli. Biz Peyman’ın da yüzde 30 ortağıyız. Peyman’ın yatırımcıları Eskişehirli. Onlar bizle ortaklık kurmak istedi. Sabancı Ailesi’ne güveniyorlar. Anadolu’dan çıkmış bir aile olmanın avantajları da var. Yurtdışında da çok bilinen bir soyadı. Ama Esas Holding’in yeri ayrı. Çünkü Esas Holding tüm işlerinde mantığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Bizim bakış açımız kazan kazan.

Esas Holding yurtdışında ortaklıklar kuracak mı? Kurdu mu?

Var ortaklıklarımız. Biz Almanya’nın en büyük ikinci havacılık şirketi Air Berlin’in ortağıyız. Air Berlin Avrupa’nın da 4’üncü ya da 5’inci şirketi. Ali Bey de yönetim kurulu üyesi. İkincisi de Amerika’da da bir uçak kiralama şirketinin ortağıyız.

GOLFLE STRESİMİ ATIYORUM

Siz hep Pegasus’la mı uçuyorsunuz?

Evet. Electro World’ten de tüm alışveriş yapıyoruz.

Kendinize zaman ayırdığınızda ne yaparsınız?

Eski basketbolcuyum ama artık oynayamıyorum. Hafta sonları golf oynuyorum. Neredeyse 10 yıldır golf oynuyorum. İki oğlum var. Onlar basketbolcu. Basketbol gündemini çok yakından takip ediyorlar.