General Electric Türkiye CEO’su Canan Özsoy, “3 yılda 900 milyon $ yatırım kararı almıştık ve yatırımlara devam ediyoruz. Havacılık, enerji ve sağlık Türkiye’nin büyüyeceği alanlar” dedi.
Canan Özsoy, dünyanın önde gelen köklü şirketi General Electric’in (GE) Türkiye CEO’su. Enerji, sağlık, ulaşım, finans alanlarında dünyada 160 ülkede faaliyet gösteren GE Türkiye’yi yatırım için öncelikli ülkelerden biri olarak görüyor. Öncelikle Canan Özsoy’dan söz etmek isterim. Türkiye’nin en başarılı kadınlarından biri. Çok ön planda olmayı tercih etmediği, mütevazı bir kişiliği olduğu için basında çok görmüyoruz kendisini.
Aslında diş hekimi, uzun yıllar ilaç sektöründe çalışmış. Türkiye’nin kadınlarına, genç mühendislerine inancı müthiş. Yıllık cirosu 200 milyar dolara yaklaşan GE’nin Healthcare biriminin tepe yöneticiliğini de yapan Canan Özsoy, bu görevindeki başarılarından sonra Türkiye CEO’su oldu.
Bir dönem GE’de Dünya Mamografi’nin başındaydı. GE’nin Türkiye yatırımlarını konuştuk Canan Özsoy’la. Gündemin gerginliklerini unutturan, geleceğe dair umutlandıran bir röportaj oldu.
25 milyar ciroyu yönetti
- GE’den teklif aldığınızda sağlık alanından kopacağım diye düşünmediniz mi? 
İlaç sektöründe çalışırken çok iyi deneyimler elde edindim. Stratejik pazarlama, satış, satış ekiplerinin verimliliği üzerine çalışmıştım.GE’nin Sağlık Bölümü’nden teklif geldi. Aslında teklifi aldığımda reddettim. ‘İlaç sektörünü seviyorum’ dedim. GE’nin de tıbbi ekipman çalışmalarını çok da iyi bilmiyordum. Onlar bana ‘Kadın çalışanlara bizim için önemli. Türksünüz, kadınsınız, doktorsunuz. Bizim şirketimiz teknoloji ağırlıklı, erkek ağırlıklı ve mühendis ağırlıklı bir şirket bizim sizin gibi birine ihtiyacımız var’ dediler. GE’ye geldim. Söyledikleri her şey oldu. Bu göreve gelen ilk kadın oldum. Stratejik Pazarlama üzerine görevlendirildim.
Dünye için üreten ekip
- Kaç ülke size bağlıydı? Sorumluluğunuz tam olarak neleri kapsıyordu?
İngiltere’den Japonya’ya kadar geniş bir alanda görevlendirildim. Aslında Amerika ve Japonya hariç her yeri kapsıyordu görevim. GE içinde sağlığın payı yüzde 8. 25 milyar dolarlık bir küresel cirosu var. Daha sonra Amerika’ya çağırdılar. 700 kişilik bir ekip kurduk. 3 yıl orada görev yaptım. Yeni şeyler yapmama imkan sağlandı. Neredeyse her memleketten birilerinin çalıştığı dünya için üreten bir ekip olduk. Lokalize edilmiş yenilikçilik ilkesini ortaya çıkardık.
- Benim de yakından takip ettiğim, hepimizi çok ilgilendiren bir alanda yenilikçi çalışmalar yaptınız GE’de. Meme kanseri... Neler yaptınız bu alanda?
Benim için de çok güzel bir sorumluluk oldu. Dünya Mamografinin başına geldim. GE’de ARGE bütçesi çok yüksek. Biz GE’de meme kanserinde şuna odaklandık. Kadının ilk tanı konması için merkeze gelmesinden tanı konana kadar geçen süreyi kısaltmak. Bugün Amerika’da yapılan araştırmalarda bu süre 60 gün olarak çıkıyor.
Yüzde 5 Ar-Ge’ye
- GE’nin Ar-Ge’ye ayırdığı bütçe ne kadar?
Yüzde 5’ini ayırıyor. 5 ana merkezi var, ayrıca üretim yerlerinin içinde Ar-Ge yerleri var.
- GE dünya devi. Türkiye bu şemsiye altında hangi noktada?
GE dünyada yeni bir organizasyona gitti. Gelişen pazarlardaki büyümeyi sürdürülebilir kılmak için ülkelerdeki operasyonlarımızda bir de çatı yapı ekledik. Ben de Türkiye’ye gelip bu yapının başına geçtim. Benim yaptığım görevin 2 amacı var. Biri Türkiye’nin GE’e daha iyi daha net anlatılması. İkinci görevim de GE’yi Türkiye’ye tercüme etmek. Türkiye’ye ne katkısı olabilir? GE dünyada 160 ülkede faaliyet gösteriyor. Türkiye öncelikli pazarlar arasında. Dünyada büyümek için sürdürülebilir yatırımlar yapmayı hedeflediğimiz ilk 10 ülke arasında Türkiye var.
- Hâlâ öyle mi?
Türkiye potansiyeliyle, gelişmiş alt yapısıyla, genç nüfusuyla, iyi eğitilmiş insan gücüyle, özellikle bulunduğumuz coğrafyada çok önemli. Türkiye’nin merkezine bir pergel koysak ve daire içine alsak o dairenin içinde 4 saatte THY ile erişilebilecek 1.5 milyar nüfus yaşıyor. Bu nüfus içinde Türkiye fosil yer altı zenginlikleri açısından fakir ancak eğitilmiş iş gücü, sistemlerinin gelişmişliği, bankacılık sisteminin oturmuşluğuyla gelişen pazar göstergeleriyle önemli bir üs merkez rolü üstleniyor. Türkiye’yi biz 81 ülke içinde sağlık alanında merkez yaptık. Yavaş yavaş ulaşımda merkezileştirmeye başlıyoruz.
- 2012’de Türkiye’de 3 yıl içinde 900 milyon dolarlık yatırım yapacağız demişsiniz. Şu anda nedir durum?
Şu ana kadar 515 milyon dolarını yaptık. Harcandı, harcanmak üzere planlandı diyebiliriz. 3 ana başlıkta topladık bunları. Biri Türkiye’nin alt yapı eksikliklerini desteklemek. Enerji alanı bunlardan biri. Şehir hastaneleri de bunun altında. İkincisi Türkiye’de inovasyonu desteklemek. Diğeri de yerelleştirme. Çeşitli ürünlerde Türkiye’yi ve Türkiye’nin civarındaki ülkelere ihracat için bazı hizmetlerin yerelleştirilmesi.
Kadın sayısı artıyor
- Kadın çalışan oranınız nedir?
Türkiye ortalaması üzerindeyiz. Yüzde 25 Türkiye ortalaması. Bizde yüzde 34. 2011 yılında yüzde 30’du kadın çalışan oranımız. Her sene artış sağlıyoruz.
TEKNOPARKTA İNOVASYON MERKEZİ AÇACAĞIZ
- Havacılık alanında çalışmalarınız var. Bu konuda çalışan bir teknoloji merkezinin var. Bu merkezleri hangi noktaya taşıyacaksınız?
Gebze’de jet motoru geliştirme bölümümüz var. 230 mühendisimiz çalışıyor. Başında da bir kadın uçak mühendisimiz var. Aybilge Molbay. Geçen yıl 5 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Servis teknolojileri laboratuarı açtık. TUSAŞ ve GE ortak girişimiyle uçak ve gaz tirbün motorlarıyla çalışmalar yapılıyor.
- Bu yıl yeni yatırımlarınız olacak mı?
Bu yıl bu merkeze 75 yeni kişi alıyoruz. 1.5 milyon dolar ek yatırım yapılacak. Ayrıca İstanbul’daki Teknopark’ta Türkiye GE Inovasyon Merkezi açacağız.
İlk yatırımı 1948’de ampul fabrikası oldu
- 1948 yılında GE ilk yatırımını yapıyor Türkiye’de ve ampul fabrikası kuruyor. O günden bugüne sürüyor yatırımları.
- GE’nin Türkiye’de devam eden yatırımları şöyle: Kırıkkale’de GAMA Holding ortak girişimiyle ileri teknolojili gaz türbinleri yapılıyor. GE bu proje için gaz türbini, buhar türbini ve jeneratörler yapıyor. 2016’da bu iş tamamlandıında Türkiye’nin son yıllardaki en büyük enerji yatırımlarından biri olacak.
- Manisa’da rüzgar enerjisine yatırım yapıyor. GÖK 2 Rüzgar Santrali bittiğinde 115 bin ailenin elektrik ihtiyacı karşılanacak
- Türkiye’de ürettiği jet motorlarını dünyaya satıyor. LEAP jet motorları havacılık sanayi için parça üretimi yapıyor.
- Eskişehir’de de lokomotif üretiyor. Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerine GE’nin yaptığı ihracatın üretimi Eskişehir’de gerçekleşiyor.
- Türkiye’den dünyaya rüzgar türbinleri üretmek için ortaklıklar kurdu. Kanat ve kule üretimi yapılıyor Türkiye’de. İzmir ve Bandırma’da GE’nin yatırımları var.
- Türkiye’de doğalgazdan elde edilen elektriğin yüzde 50’sinden fazlasını üretiyor. Türkiye’deki uçakların yüzde 60’ı GE teknolojileriyle uçuyor.
- Türkiye’de hastanelerde her gün 15 bin civarında GE Sağlık ürünü kullanılıyor.
Dünyanın en modern lokomotiflerini yapıyoruz
- Ulaşım alanında nelere imza attı General Electric Türkiye?
Lokomotif üretimi yapılıyor. Powerhaul lokomotif üretiyoruz. Teknolojisini GE geliştirdi. Tasarruflu ve çevresi lokomotifler bunlar. Bu yıl Türkiye’de üretilen lokomotiflerin 5’i Avrupa içindi. Önümüzdeki yıl da 10 lokomotif Türkiye için üretilecek. General Electric bütün bunları TÜLOMSAŞ’la birlikte yapıyor.
- Son yıllarda çok gündemde olan yenilenebilir enerji alanındneler yapıyorsunuz?
Rüzgar türbünleri için kanatlar ve kuleleri yapıyoruz Türkiye’de.
ZEYTİNYAĞLI YEMEKTE USTAYIM
- Yoğun iş temponuz var. Bu iş temposundan uzaklaştığınızda ne yaparsınız?
Eşim doktor. Düzenli bir aile hayatımız var. 25 yaşında oğlumuz var. Oğlumuz Paris’te yaşıyor. Sık sık onun yanına gidiyoruz. Eşimle kitap okumayı ve seyahat etmeyi çok severiz. Ve yemek yapmayı çok severiz. Eşim kuzu eti yemekleri üzerine ustalaştı, ben de zeytinyağlı yemeklerde. Çok iyi enginar, fava, humus yaparım.
