Kuru üzümlerin Fransa yolculuğu

Adıyaman'ın acı biberi, salçası ve fıstığıyla ünlü Suvarlı Köyü bir ay önce bir Fransız centilmeni misafir etti. İşadamı Nicolas Mounard, bir süre Adıyaman ve Gaziantep arasındaki köyleri tek tek gezdi. Bir tek amacı vardı: Kaliteli kuru üzüme ulaşmak.

Üreticilerin neler ürettiğine ve ürünlerin fiyatlarına baktı. Dağ taş demeden gezdi. Köy kahvelerinde bol şekerli çay içti, köylülerle sohbet etti. Sonuçta Fransız centilmen, aradığı lezzetteki kuru üzümü Suvarlı Köyü'nde buldu.

Nicolas Mounard, Alter-Eco Commerce Equitable adlı şirketin temsilcisi. Alter-Eco, Suvarlılı köylülerin Besni türü kurutulmuş üzümleri için diğer alıcılardan daha yüksek bir fiyat ödemeyi kabul etti ve doğrudan köylülerle anlaştı.

İlk partide 4 ton üzüm
Suvarlılı köylüler ilk partide 4 ton olmak üzere 3 yıllık bir anlaşma yaptı Fransız şirketle. Peki bu anlaşma nasıl yapıldı ve bu şirket neden köylülere diğer alıcılardan daha fazla para ödeyecek?

Alter-Eco "adil ticaret" yapıyor. Bu ticaretin belli ilkeleri var. Aslına bakarsanız "adil ticaret" in temeli 1950'li yıllarda atılmış, o zamanlar dini unsurlar içeren bu anlayış zaman içinde değişmiş ve 1990'lardan sonra yoksul üreticiyi koruyan bir nitelik kazanmış. Adil fiyat, üretimin maliyetini kapsayan bir fiyat demek. Bu yüzden üreticiyle doğrudan bağlantı kuruyor şirketler. Kriterlerden biri de üreticilerin çevreye saygılı üretim yapılması.

30 ülkeden ürün alıyor
Alter-Eco "adil ticaret" ilkelerini benimseyerek 1998'de Paris'te bir dernek olarak kurulmuş, daha sonra 2000 yılında şirkete dönüşmüş. Şu anda 30 ülkede 37 kooperatiften ürün ithal ediyor ve kendi markasıyla satış yapıyor. Cirosunun yüzde 50'si Brezilya, Peru, Bolivya ve Ekvator'dan geliyor. Filipinler, Tayland, Hindistan ve Sri Lanka gibi Asya ülkelerinden de ürün alıyorlar.

Bu ürünleri nasıl bulduklarına gelince...

"Fair Trade Labelling Organization" (FLO-Adil Ticaret Sınıflandırma Örgütü) adlı bir birlik var. Merkezi Almanya'nın Bonn şehrinde. Bu birlik üreticilerle doğrudan temas kuruyor. Birçok ülkede temsilcilikleri var. Alter-Eco genelde FLO'nun işaret ettiği noktalardaki üreticilerle buluşuyor ancak bunun istisnaları da var. Örneğin Filistin. Alter-Eco, Filistin'den zeytinyağı alıyor. Orada da direkt üreticilerle temasa geçilmiş.

FLO'nun Türkiye'de de temsilciliği yok. Bu yüzden de Alter-Eco Türkiye'de Suvarlılı üreticilere UNDP'nin (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) aracılığıyla ulaştı.

Markette satılacak
UNDP'nin Türkiye Ofisi Alter-Eco'ya Türkiye'deki üreticilerle iş birliği fırsatları yarattı. Sonuçta Fransız iş adamı belli bölgeleri gezdikten sonra tam da aradığı kuru üzümü buldu.

Ve Eylül'de, hasat döneminden sonra Adıyaman'ın kuru üzümleri Fransız süpermarket zincirlerinde satışa sunulacak. Ayrıntılı bilgiler UNDP'nin Yeni Ufuklar Dergisi'nde, meraklılarına duyrulur.