İstanbul’a 2 yeni şehir, 8-10 milyon nüfus eklenecekse doğru olmaz

‘Urak İllerarası Rekabetçilik Endeksi’ni açıklayan Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu URAK’ın Başkanı Ali Koç, “Henüz tam netleşmemiş olan projeyle eğer İstanbul’un güneyindeki nüfus yoğunluğunu kuzeye taşıma amacı güdülüyorsa son derece olumlu bir proje. Ancak güneydeki nüfus sabit kalıp, kuzeye iki yeni şehir eklenmesi planlanıyorsa yani 8-10 milyon kişilik ek nüfus artışı planlanıyorsa bu uygun bir çözüm olmayacaktır” dedi

Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu URAK, ‘Urak İllerarası Rekabetçilik Endeksi’ni dün açıkladı. 3 yıldır illerarası gelişmişlik düzeyini ortaya koyan URAK, bu yıl da endeks sonuçlarına göre şehirlerin rekabet gücünü artırabilecekleri reçeteleri de ortaya koydu. URAK Başkanı Ali Koç tarafından açıklanan endekse göre; İstanbul rekabet gücü en yüksek şehir, rekabet gücü en düşük şehir ise Hakkari. Kuşkusuz bu şaşırtıcı bir veri değil, ancak rekabetçilik endeksinin 2009-2010 sonuçlarına baktığımızda altını çizmemiz gereken çok önemli tespitler var. Özellikle de geçtiğimiz hafta Başbakan Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni İstanbul projeleriyle ilgili URAK’ın farklı tespitleri var.
Endeks sonuçlarına göre neredeyse Türkiye’nin tüm yükünü İstanbul çekiyor ama bir yandan da Antalya, Kayseri gibi iller sürekli gelişiyor, rekabet güçlerini artırıyorlar. 2012’de Şanlıurfa’nın da GAP’ın sulu tarıma açılacak arazileri sayesinde büyük gelişme göstereceği ve 1.5 milyon kişiye istihdam yaratacağı da öngörülüyor. Toplantıda dikkat çekici noktalardan biri İstanbul’la ilgili verilerdi. Rekabetçilik endeksinde açık ara önde olan İstanbul ‘Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi’nde geçmiş yıllara göre başarı sağlayamamış. Yani İstanbul’da suç oranları artıyor, hastane, okul sayısı yeterli değil, trafik sorunu yaşanıyor. URAK Başkanı Ali Koç, verileri paylaşırken şu değerlendirmelerde bulundu:
“İstanbul’da yaşam kalitesinin göreceli olarak düşük olmasının nedeni göç yüzünden yaşanan nüfus artışıdır. Bu göçü durduracak çözümlere ihtiyaç var. Daha önce önerilen vize uygulaması adil bir çözüm değil” derken, Başbakan Erdoğan’ın açıkladığı yeni İstanbul projesiyle ilgili “Yeni projeyle İstanbul’un iki kuzey ucuna yeni şehirler kurulması planlanıyor. Henüz netleşmemiş olan proje ile İstanbul’un güneyindeki nüfus yoğunluğunu kuzeye taşıma amacı güdülüyorsa son derece olumlu bir proje. Ancak güneydeki nüfus sabit kalıp, kuzeye iki yeni şehir eklenmesi planlanıyorsa, yani 8-10 milyon kişilik ek nüfus artışı planlanıyorsa bu uygun bir çözüm olmayacaktır” yorumunu yaptı.

Ali Koç geçtiğimiz günlerde Amerikalı bir fon yöneticisiyle yaptığı bir görüşmeyi de aktardı. Amerikalı fon yöneticisinin Çin’den henüz geldiğini ve Çin’de 1.5 milyon nüfusun yaşayacağı anahtar teslim proje için el sıkıştıklarını paylaştığını aktardı. “Tüm altyapı hizmetleriyle beraber anahtar teslim böylesine büyük projeler yapılıyor, neden bunlar Türkiye’de de yapılmasın” diyen Koç, İstanbul’un nüfus doygunluğuna ulaştığını, yeni göç alanları oluşturulmaması gerektiğini söyledi. Koç’un endeksle ilgili değerlendirmeleri ise şöyle;
-Türkiye, hükümetin doğru ekonomik politika ve teşvikleriyle beraber rekabet gücü kuvvetli sektörlerin performansı sayesinde krizden en az etkilenen ülke oldu.
-1 milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayısı geçen yıl 12’ydi, bu yıl 14. İstanbul 81 il arasında rekabetçilik gücüyle açık ara önde. Durum böyle devam ederse İstanbul’a göç önlenemez. Rekabet sıralamasında başı çeken illere coğrafi olarak yakın olan illerde gözle görülür ekonomik hareketlilik var.
-Ankara-Eskişehir arasındaki tren hattı bilgi bazlı etkinliği de artırdı.
-GAP projesinin tamamlanmasıyla 2012 sonunda sulu tarıma açılacak yeni alanlarla birlikte Urfa’da 1.5 milyona yakın istihdam imkanı doğacak. Urfa’da bu talebi karşılayacak hastane ve okul yatırımları da başladı. Urfa’ya bu gelişmelerle birlikte geri göçün de yaşanabileceği öngörülüyor.
-Çankırı, Siirt, Sakarya, Sivas, Uşak ve Yalova gibi iller rekabet güçlerini düzenli olarak kaybediyor.
-Orta büyüklükteki şehirler mutlaka bir ya da iki sektörde rekabet avantajı yakalamaya çalışmalı. En güzel örnek de Kayseri. Mobilya sektöründe sağladığı başarıyla çıkış yakaladı. Aynı şekilde Antalya da turizm sektöründe yakaladığı başarıyla gelişti. Turist sayısı yılda 10 milyona ulaştı.

Yaşam kalitesinde Eskişehir İzmir’i geçti

URAK Genel Koordinatörü Melih Bulu’nun verdiği bilgilere göre, illerarası rekabetçilik endeksinin beşeri sermaye ve yaşam kalitesi sıralamasına göre sonuçları şöyle: İstanbul hâlâ cazibe merkezi. Ama Ankara’nın yaşam kalitesi daha yüksek. Yaşam kalitesi açısından, Eskişehir İzmir’i geride bırakmış görünüyor. Sıralama şöyle Ankara, İstanbul, Eskişehir, İzmir, Isparta...
Türkiye’de markalaşma becerisi ve küresel anlamda rekabetçilikte İstanbul açık ara önde. Sıralamada İstanbul’u Ankara, Bursa, Kayseri, Gaziantep, İzmir ve Manisa izliyor...
Endekse göre Diyarbakır’da çıkışta. Özellikle kamu yatırımlarında son yıllarda büyük atılım yaşayan Diyarbakır, son bir yılda aldığı kamu yatırım oranıyla 4’üncü sıraya yükselmiş durumda.