İzmir Ticaret Odası (İTO) Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir’in Anadolu ile değil Avrupa şehirleriyle yarıştığını belirterek, şehrin başta tarım ürünleri olmak üzere hemen her sektörde avantajları olduğunu vurguluyor. İzmirli işadamlarının Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın tüm yurtdışı hamlelerine katıldığını söyleyen Demirtaş, “Dünya kazan, Bakan Çağlayan kepçe, sayesinde İzmir’in ihracatını 5’e katlayacağız” diyor.
İZMİR Ticaret Odası (İTO) Başkanı Ekrem Demirtaş’ın çok şapkası var. Ve çok işi var... Enerji, içecek, inşaat şirketleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi... Demirtaş, sivil toplum kuruluşlarında da yoğun çalışan bir isim. Demirtaş’la, İzmir’le ilgili yorumları ve İzmir’in ekonomisini konuştuk.
2008 krizinden sonra yeni ekonomik kriz beklentisi konuşuluyor. ABD’deki gelişmelerin yansıması konusunda bakanların ve Başbakan’ın açıklamaları oldu. Siz karamsar mısınız, iyimser misiniz?
Türkiye dünyanın yükselen yıldızı. Amerika’nın temerrüte düşmekten son anda kurtulması, dünyanın en gelişmiş ülkelerinin ekonomik sorunlarla boğuşması, birçok ülkenin kredi notunun düşmesi söz konusu oldu. Kriz yaşamaz denilen ülkelerde kriz var. Türkiye ve Çin’i farklı değerlendirmek lazım. Türkiye ve Çin gelişiyor. Türkiye 2008 krizinde yeni pazarlara yöneldi. Yönünü Avrupa’dan farklı ülkelere çevirdi. Türkiye’nin bugününden de yarınından da endişeli değiliz. Karamsar ve kötümser değilim.
İşsizlik, cari açık sorunu... Hiç mi sorun yok?
Riskler tabii ki var. Çari açık sorunu var. İthalatın, ihracatı karşılama oranı sürekli düşüyor, bu sorunlar da ekonomimizin önemli sorunları. Bunları göz ardı edemeyiz, ancak diğer ülkelere baktığımızda iyi durumdayız. Bir zamanlar borç batağındaki Türkiye bugün kendini sıksa IMF’ye borcunu öder. Ekonomimizin geçmişteki sıkıntıları dolayısıyla vergi sorunu yaşanmıştı. 6111 sayılı yasayla elde edilen artı gelirle 2010’a göre 2011 bütçesi fazla verdi. Özelleştirmenin devamı gelecek, 2 -B konusu var, yeni yerler değerlenecek. Kayıtdışı ekonominin üzerine gidilmesi konusunda kararlı bir tavır var. Bütçe disiplini uygulanabilirse Türkiye sorun yaşamayacak. Türkiye bölgesel değil, küresel güç olacak.
Başbakan’ın koyduğu 2023 hedeflerinin gerçekleşeceğini düşünüyorsunuz diyebiliriz o zaman. İzmir ve çevresinin rolü ne olacak? Bazı iller atakta, İzmir atağa kalkacak mı?
2023 yılı hedefleri önemli. İzmir’in iş dünyası ‘Yıl 2023 Türkiye küresel güç’ sloganını bir arama konferansında 2008’de söyledi. Biz hükümetin hedefini daha önceden koymuştuk. Hükümetin 500 milyar dolar ihracat hedefi varsa, biz İzmir olarak bunun yüzde 20’sini gerçekleştirmeliyiz. Çünkü Türkiye ekonomisinin her dönemde yüzde 20’si İzmir kaynaklıdır.
Bu hedef için İzmir’in ihracatını katlaması gerekiyor. Neler yapılıyor?
Bu hedef İzmir için ulaşılmaz değil. 100 milyar dolar ihracat yapmalıyız. Bunun için dünyanın her pazarına küçük ya da büyük girmeliyiz. Hangi ülke olursa olsun bütün ülkelerle ticaretimizi katlamalıyız.
İhtiyatlı olalım
Başbakan israfa kaçmayın vurgusunu yaptı, siz ne diyorsunuz?
Biz üyelerimize hep ihtiyatlı olalım diyoruz. Başbakan’ın dediği gibi israfa kaçmadan, bütçene göre harcayacaksın. Ürettiğini satmadan sanayi yaşayamaz, ürettiğini satın alan olmazsa fabrikalar durur, işçiler çıkarılır. Bu, kriz ortamıdır. Biz hep durmayı değil, ihtiyatlı olmayı öneririz.
İhracatı artırmak için neler yapıyorsunuz?
Dış fuarlara katılım ve ihracata yönelik toplantılara destek için bütçemizi oda olarak 4 kat artırdık. Üyelerimizin uçak biletlerini alıyoruz, otellerde yer ayırtıyoruz, standlarını kiralıyoruz.
Kaç üyeniz var?
70 bin. Yeter ki ürettiklerini en iyi şekilde pazarlasınlar.
İzmir tarımda avantajlı
Avantajlı olduğunuz sektörler var mı?
İzmir’in her sektörde avantajı var. Son yıllarda dünyanın da çok önemsediği konu tarım ve tarım ürünleri. İzmir bu konuda çok avantajlı. Ayrıca oto sanayi, konfeksiyon, mobilya sektörleri çok gelişmiş durumda. İzmir’de eğitim sektörü de çok gelişti. İzmirli işadamları olarak Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın tüm yurtdışı hamlelerine katılıyoruz. Her uçakta İzmirli işamları var. Dünya kazan Bakan Zafer Çağlayan kepçe, sayesinde İzmir’in ihracatını 5’e katlayacağız.
Siz yıllardır EXPO için çaba sarfediyorsunuz. İzmir’in kurtuluşu EXPO mu?
Bu abartılı bir yorum olur ancak EXPO çok önemli. Yıllarca hükümetler bunu anlamadı.
Şimdi son seçimdeki duruma bakınca farklı bir tablo var. Binali Yıldırım ve Ertuğrul Günay, İzmir’den seçildi. ‘İzmir’deki oy oranını artırmak için Başbakan düğmeye bastı’ deniliyor. Bu yoruma katılıyor musunuz?
Üç yıl önce Başbakan’dan yatırımcı ve yaptırımcı bakanları İzmir’den aday göstermesini istemiş, hatta Binali Yıldırım’ın adını da vermiştik. EXPO için yatırımların yüzde 70’i Binali Yıldırım’a bağlı. Turizm de İzmir için çok önemli.
AK Parti seçim öncesinde 35 proje açıkladı. Bunların kaçı başladı?
Yola çıkan 5 proje var. Bizim için öncelikli olan EXPO ve kruvaziyer limanı. EXPO sayesinde İzmir’e sihirli değnek değecek.
Geri kaldı diyenlere katılmıyorum, İzmir’e vurmak moda oldu...
İzmir için emekli şehri deniliyor.... Gençler İzmir’de iş bulamıyor.
Eskiden Metaş vardı kapandı deniliyor. Türkiye demir çelik üretiminin üçte biri İzmir’de. Aynı şekilde kimya sektörünün de üçte biri İzmir’de.
İzmir geri kaldı diyenlere kesinlikle hayır mı diyorsunuz?
İzmir Anadolu kentleriyle yarışmıyor, İzmir Avrupa kentleriyle yarışıyor. Türkiye topyekün kalkınmalı. İzmir olarak biz Hazine’den bir lira alabilmek için 4 lira 22 kuruş vergi ödüyoruz. bunun için de üzülmüyoruz. Keşke ülkemiz topyekün kalkınsa. İzmir’de 18 sanayi bölgesi var. Anadolu illerinde 3-4 sanayi bölgesi olsa haber oluyor.
Peki neden böyle deniliyor?
İzmir’e vurmak moda oldu da ondan. İzmir yaşanılacak şehir. İzmir’de yaşayıp da keyif almayan yok. Bu şehrin ruhu var, herhalde ondan...
Hedefimiz, dünyanın en çok turist çeken ilk 20 kentinden biri olmak
Turizm kenti denilen İzmir’e turist de gelmiyor...
2006’dan önce İzmir’de turist yoktu. Artık var, sayı artıyor. Bu yıl kruvaziyer turizmiyle 650 bin turist gelecek toplamda. Bu rakam geçen yılın iki katı. İzmir Limanı yenilenecek. Çandarlı Limanı yapılacak. İzmir olarak dünyanın en çok turist gelen ilk 20 kentinden biri olmayı hedefliyoruz. Bakan Günay da buna inanıyor.
Turizm sizce neden gelişmedi bunca yıldır?
Alanların çoğu SİT alanı ve arkeolojik SİT. Turizm tesisimiz eksik. Bu da değişiyor, 2-B çıkıyor.
Bu korkutuyor da... Ya her yer elden giderse?
İzmir yıllardır Çeşme bölgesini koruyor. Çok katlı yapılaşma yok o bölgede. Herşey dahil sistem de yok. Koruyarak kullanma anlayışı gelmeli. Bunu yapabilecek bir bilinç var İzmir bölgesinde.
İzmir CHP’nin kalesi değil
İzmir CHP’nin kalesi oldu, bu yüzden de geri bırakıldı diyenlere ne dersiniz?
İzmir CHP kalesi değil, Burhan Özfatura’nın 2 dönem bu şehirde belediye başkanlığı yaptığını unutuyor bu yorumu yapanlar. Bir zamanlar Adnan Menderes’in de kalesiydi. İzmir hiçbir konuda tutucu değildir. Halk tutum değiştirir. Aziz Kocaoğlu’nu sevdi halk ve oy verdi.
İzmir yeterli gelişmeyi gösterdi diyebilir misiniz?
İzmir potansiyelini doğru kullanamıyor diyenlere ‘evet doğru’ derim. Mesela İzmir’in termal kaynakları var. Bunları Afyon kadar iyi kullanamıyor. Yıllarca İzmir’e direkt uçuş azdı. İzmirli işadamları olarak 111 kişi havayolu şirketi kurduk, bu şirket işadamlarını memmun etmedi ama İzmir’i uçurdu. Adnan Menderes Havalimanı Türkiye’nin ikinci büyük havalimanı. Hani İzmir geri kalmıştı?
Evet ama yetmez!
Haklısınız artık çok sayıda proje var. Binali Yıldırım çok kararlı. İzmir başaracak, önümüzdeki dönemde çok öne çıkacak.
En büyük zevkim bahçemdeki ürünleri toplayıp yemek yapmak
Güne kaçta başlarsınız?
Çok erken, 05.30’da kalkarım. Önce kendi şirketlerimle ilgilenirim.
Oğlunuz Egemen’e bırakmadınız mı işleri?
Olur mu öyle şey? Hala başındayım. Geçen hafta enerji işleri için Finlandiya’daydım.Hep çok yoğunum ama çok programlıyımdır. Çok da iyibir ekibim var.
Nasıl dinlenirsiniz?
Hafta sonları benimdir. İş seyahati yoksa mutlaka yelken yaparım. Urla’da oturuyorum. En büyük zevkim de bahçemde yetişen ürünleri toplayıp yemek yapmak. Kendi tuttuğum balığı yerim, çok da güzel yemek yaparım. Dışarıda hep az yerim.
'Dünya kazan Çağlayan kepçe, sayesinde İzmir’in ihracatını 5’e katlayacağız'
Haberin Devamı