Doğa Grubu, Erbil’de 200 milyon dolara demir çelik fabrikası kurdu

Doğa Grubu’nun Erbil’de 200 milyon dolara kurduğu tesis Irak’ın toplam çelik ihtiyacının yüzde 20’sini karşılayacak.

Kuzey Irak Bölgesel Kürt yönetiminin başkenti Erbil, yeniden inşa ediliyor. Dünyanın ham petrol rezervlerinin yüzde 8’i bu bölgede. 2006’dan bu yana Kuzey Irak bölgesine toplam 32 milyar dolarlık yatırım yapıldı.

Eğitim sektöründen tanıdığımız Doğa Grubu da Erbil’e eğitimle değil demir-çelik fabrikası yatırımıyla girdi. Türkiye Başkonsolosluğu ve Doğa Grubu’nun davetiyle hafta başında Erbil’e gittik. Kuzay Irak hükümet sözcüsü Sefin Dizayi, Sanayi ve Ticaret Bakanı Sinan Çelebi ile de görüştük. Sinan Çelebi hükümette Türkmenleri temsil eden bir siyasetçi. Doğa Grubu CEO’suyla birlikte Erbil’de henüz üretime başlayan F&F Steel’i gezdik. Erbil Başkonsolosu Mehmet Akif İnam’la Türkiye’den bölgeye gelen yatırımlarla ilgili bilgi aldık. Erbil Valisi Nevzat Hadi’yi ziyaret ettik. Şehir hızlı bir değişim ve büyüme içinde. Türkiye, İran gibi komşu ülkelerin dışında Amerikalı, Avrupalı dev şirketler de Erbil’de. Erbil’de yaşam da hızlı bir dönüşüm içinde. Kredi kartı kullanımı yoktu. Büyük otel yoktu. Şimdilerde ise büyük otel zincirleri Erbil’e geliyor. Refah seviyesi Irak petrollerini kullanma hakkına sahip olduğundan beri artıyor. Eksik çok ve bu yüzden de şirketler ve girişimciler için çok cazip.

4.5 milyonluk şehir çok hareketli. Araç sahipliği oranları her geçen gün artıyor. Ve Erbil’de benzin sudan ucuz. 1.5 litrelik su fiyatına araçlarının depolarının dolduğunu söylüyorlar.

Doğa Grubu CEO’su Yusuf Gökmen de, “Erbil çok hızlı büyüyor. Yıllarca mağduriyet yaşadıkları için de her şeye ihtiyaç var. Erbil bölgenin en güvenli yeri. Biz de Erbil’deki inşaat sektörünün en büyük ihtiyacı olan demir çeliki sağlamak için bu yatırımı yaptık” diyor. F&F Steel Erbil’in sanayi yatırımlarına ayrılan bölgesinde. Yatırım için Kürdistan Bölgesel yönetiminin her türlü desteği var. Ayrıca bölge hurda zengini. Savaş nedeniyle yıllarca yatırım yapılmadığı gibi mevcut işletmeler de kaderine terk edilmiş. F&F Steel, bu hurdaları da değerlendiriyor. Erbil’deki 16 bin şirketten 2 bin 600’ü yabancı. Bunların da yüzde 20’si inşaat şirketleri. Erbil’de 2014 yılında 500 yeni köprü, 4 bin 500 km yeni yol ve 2 bin 500 konut yapılacak.

Irak’ın ihtiyacının % 20’sini üretecek

F&F Steel 42 bin metrakareye kuruldu. 600 kişiye istihdam sağlıyor. Bir buçuk aydır üretimde. Çalışanların 380’i Türk, gerisi İranlı. Fabrikanın kütük üretim kapasitesi yılda 600 bin ton, inşaat demiri üretim kapasitesi ise 580 bin ton olacak.

Doğa Grubu’nun bu yatırımı 200 milyon dolara ulaştı. 200 milyon dolarlık yatırımın 40 milyon dolarının işletme maliyetleri olduğunu öğreniyoruz. 160 milyon dolarlık yatırımın yüzde 70’i de Türkiye’den sağlandı. Türkiye’den yatırım için yapılan ihracatın dışında Çin’den oksijen tesisi, İtalya’dan da trafo alındı. F&F Steel Irak’taki çelik kapasitesinin yüzde 20’sini karşılayacak.

Erbil, Bağdat’tan hızlı değişiyor

Başkonsolos Mehmet Akif İnam, Kuzey Irak’taki 2600 yabancı şirketten 1256’sının Türk şirketleri olduğunu söylüyor. Bu şirketler arasında Türkiye’nin en büyük inşaat şirketlerinden Rönesans, ENKA gibi şirkerler de var. Biz de Erbil’de gezerken sık sık Türk şirketlerinin yatırımlarını görüyoruz. Sabri Özer’in, İLCİ İnşaat’ın, Yenigün İnşaat’ın projeleri dikkatimizi çekiyor. Başkonsolos küçük ve orta ölçekli girişimlerin de fazlalığına dikkat çekiyor. Malum bölgeye gelen yabancılar her geçen gün artıyor ve rekabette de artıyor. Exxon gibi dünya devlerinin de olduğu Kuzey Irak’a Çin’li şirketlerin de girmesi an meselesi. Bu yüzden de Başkonsolos Kuzey Irak’ta şu anda güçlü olan Türk şirketlerinin daha iyi yapılanması gerektiğinin altını çiziyor. ‘Burayı Ortadoğu’nun İsviçte’si yapmak istiyorlar’ diyen Başkonsolos, Erbil’in Bağdat’tan çok daha iyi geliştiğinin altını çiziyor.

2012’de Türkiye - Irak arasındaki ihracat rakamı 12 milyar dolar. Bunun yüzde 70’i Türkiye’den Irak Kürdistan Bölgesel yönetimine yapıldı. Erbil, Süleymaniye, Dohuk’ta oturma izni alan toplam 30 bin Türk var.