Çağdaş sanat sermaye meselesi oldu

Geçen hafta Contemporary İstanbul’un mimarı Ali Güreli’nin daveti üzerine Sofa Otel’e gitmeden önce işlerimi halletmek için bir süre Nişantaşı ve civarında yürüdüm. Yolumun üzerindeki sanat galerilerini saymaya başladım, Sofa Otel’e vardığımda 10’u geçmiştim.

Ne kadar çok galeri oldu İstanbul’da... İstanbul’da artık galeriler ve sanat etkinlikleri birbiriyle yarışıyor... Yakında Koç Grubu’nun desteklediği İstanbul Bienali ve ArtBeat başlıyor. ArtBeat’ı da Ülker destekliyor. Geçen yıl müzayedelerde eserlerin yeni sahiplerini takip etmekten yorulmuştuk!

‘Hangi koleksiyoner kaça hangi eseri aldı’, bunu ortaya çıkarmak mesele olmuştu.

Ezcümle İstanbul’un sanat hayatı son 10 yılda hatta son 5 yılda çok değişti, gelişti...

Kasım ayının 25-28’inde modern ve güncel sanat etkinliği Contemporary İstanbul başlayacak.

Contemporary’in mimarı Ali Güreli ve koordinatörü Hasan Bülent Kahraman’la sohbetimiz de tam bu noktadan başladı.

Hasan Bülent Kahraman, ‘Çağdaş Sanat estetik mesele olmanın dışında son 5 yılda sermaye meselesi oldu’ diye başladı anlatmaya.

Gerçekten de öyle. ünlü işadamlarının ilgisi her geçen gün arttı çağdaş sanata. Artık iş dünyası sanat etkinliklerinin birebir içinde, destekçisi...

Peki her şey yolunda gidiyor mu?

Müzayede kuralları belli mi? Kimler katlıyor bu müzayedelere? Koleksiyonerler nasıl hareket ediyor? Sanatçılar ne kadar kazanıyor?

Hepimiz biliyoruz, sanatta görünmeyen bir ekonomi var.

Ve sanatın bu yönüyle ilgili düzenlemelerin yapılması şart.

Ali Güreli ve Hasan Bülent Kahraman’la sohbetimizde öğreniyorum. Türkiye bu alanda 1930’ların modellerinde kalmış. Ali Güreli sanatın bu anlamda düzenlenmesi için çaba sarfedenlerden biri. Geçen sene yaptıkları girişimlerle galeriler KOBİ olmuş. KOBi olunca da yurtdışında tanıtım desteği alabilir hale gelmişler.

Ali Güreli geçen sene de gündeme getirmişti, yine tekrarladı. Sanat eserlerinden alınan KDV oranı çok yüksek. Yüzde 18. AB ülkelerinde bu oran yüzde 5-6 kadar. Ali Güreli bu konuda Maliye Bakanlığı’nın yeni düzenleme yapması gerektiğini vurguluyor.

İşin farklı bir boyutu da var. Yurtdışından gelen eserlerin hepsi Gümrük’ten geçiyor. Satılmayan eserler geri giderken, satılanlar da gidiyor. Çünkü geçici gümrük geçişi aldıkları için yeniden Gümrük’ten geçiyorlar. Bu arada yabancı bir sanatçının eserini alan alıcı eseri sahiplenebilmek için bekliyor. Bu arada eser sigortalanıyor ama biliyorsunuz sanat eserinin sigortalanması ve biçilen değer de ayrı bir yazı konusu olur.

Bu çok önemli bir konu. Çünkü İstanbul’daki sanat yaşamı hareketlendikçe gelen yabancı sanatçı sayısı da artıyor. Uluslararası sanatçılar artık yalnızca Bienaller de gelmiyor Türkiye’ye... Sanattaki bu hareketliliği yakalamak için başta Maliye Bakanlığı olmak üzere ilgili kurumların hızla hareket etmesi gerekiyor.

Gelelim Contemporary İstanbul’a... Bu yıl 6’ıncısı yapılıyor. Ali Güreli hedeflerinin önümüzdeki 3 yıl içinde dünya sanat fuarları arasında ilk 10 içinde , 2015’ten sonra da ilk 5’te yer almak olduğunu söylüyor. Bunun için yaptıkları tanıtım çalışmalarını anlatıyor. Dubai ve Katar’a özel tanıtımlar da yapılmış. Bu yıl 20 ülkeden 300 sanatçı 1500 eseriyle katılacak etkinliğe.

Bu arada yazmakta yarar var. Contemporary İstanbul yalnızca Kasım ayına, 4 güne sıkışmış bir etkinlik değil. 12 ay boyunca Çağdaş Sanat Buluşmaları devam ediyor. Anadolu kentlerinde konferanslar yapılıyor. 19 Eylül’de Kent ve Kültür konferansı yapılacak. Esma Sultan Yalısı’nda yapılacak konferansa dünyanın önde gelen mimarları katılıyor. Bakalım kent yaşamı ve kültür konusunda İstanbul’da neler konuşulacak?