2012’de yeni pist açılacak dünyanın en büyük uçağı Sabiha Gökçen’e inebilecek

Atatürk Havalimanı, son dönemde rötarlarla gündemden düşmezken Sabiha Gökçen Havalimanı hızla büyüyor. Atatürk Havalimanı’nda bir pist Temmuz’a kadar kapatıldığı için bazı uçuşlar Sabiha Gökçen’e kaydırıldı. Bu yılın ilk aylarında yolcu sayısını yüzde 95 artıran Sabiha Gökçen’in CEO’su Gökhan Buğday, 2012 yılının kendileri için milat olacağını söyledi. Buğday, ikinci pistlerini 2012 yılında açacaklarını ve bu pistin dünyanın en büyük uçağı Airbus A380’in inebileceği tek pist olacağını kaydetti

İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. (İSG) CEO’su Gökhan Buğday’la Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki yolcu trafiği hakkında gelişmeleri konuştuk. Malum, Atatürk Havalimanı’ndaki yoğunluk Sabiha Gökçen’e yaradı. Bu yılın ilk aylarında Sabiha Gökçen’in yolcu sayısı hızla arttı. Atatürk Havalimanı’nda bir pistin onarım sürecine girmesiyle başta THY olmak üzere, havayolu şirketini bazı uçuşlarını Sabiha Gökçen’e kaydırdı. Ayrıca Atatürk Havalimanı’nda yaşanan rötarlar da yolcuların tercihlerinin değişmesine neden oldu. Özellikle iç hat uçuşlarında Sabiha Gökçen’i tercih edenlerin sayısı artıyor. Buğday, havacılık sektöründen başka bir sektörde çalışmamış. Çocukluğunda pilotluğu hayal eden, pilot olamayınca da sektöre küsmeyip, sektörün en can alıcı noktalarında çalışan biri.


* 2010’un ilk aylarında yolcu sayınız yüzde 95 arttı. Atatürk Havalimanı’nda 1 Temmuz’a kadar bir pist kapalı ve bazı uçuşlar Sabiha Gökçen’den yapılıyor...

Sabiha Gökçen’in yolcu sayısı son dönemde hep hızla arttı. Sabiha Gökçen Havalimanı’nın işletmesini 1 Mayıs 2008 itibarıyla devraldık, yeni yatırımlarla mevcut terminalin kapasitesini artırdık, burayı kullanan havayolu şirketi sayısı da arttı.

* Kaç havayolu kullanıyor Sabiha Gökçen’i?

Şu anda 68 havayolu şirketi kullanıyor. Buradan yurtdışına 61 hat var. Yaz tarifesinde yeni hatlar olacak. Aktif olan, yani düzenli uçuş yapan 68 havayolu var. 130-140 havayolu da düzensiz uçuyor.

* Siz aldığınızda işletmeyi durum nasıldı?

Biz devralmadan önce 12 havayolu vardı. 2008’de 17 destinasyon vardı. Şu anda yalnızca iç hatta 21 destinasyon var.

* Nasıl büyümeyi planlıyorsunuz?

Doğu-Batı hattını güçlendireceğiz. Ortadoğu’ya yönelik talep var. Hub oluşturmak istiyoruz.

* Pegasus için Sabiha Gökçen hub havalimanı diyebiliz...

Evet. Yüzde 40’ın üzerinde burayı kullanıyorlar. Bu da bizim için çok sevindirici. THY de Atatürk Havalimanı’nı kullanıyor. Biz Doğu-Batı bağlantısını kuvvetlendirmek, transit yolcu sayısını hızla artırmak istiyoruz. Kahire ve Kazablanka’ya uçuyoruz, Kuzey Afrika’yı da bağlarsak, bunlar bize transit yolcu getirecek. Nokta uçuşlarla bir havalimanının büyümesi mümkün değil. Bir havalimanının büyümesi için mutlaka transit yolcusu belli oranda olmalı. Bunu gerçekleştirdikten sonraki hedefimiz Uzakdoğu ve Amerika uçuşları başlatmak.

* Ne zaman olur bu?

2012’de gerçekleştireceğiz.

* 2012’de yeni pistiniz de bitecek.

Evet. Bu pist bizim için çok önemli. Airbus A380’i de indirebileceğimiz Türkiye’deki tek havalimanı Sabiha Gökçen olacak. 60 metre genişlikte ve 3 bin 500 metre uzunlukta bir pist olacak.

* Atatürk Havalimanı Airbus A380 için uygun değil...

Atatürk Havalimanı’nda pistlerin genişliği 45 metre. Operasyon yapılsa bile biraz zor. Biz şu andaki piste paralel bir pist yapıyoruz. 2012’de ikinci pistin uygun olması için paralel olması lazım ve aralarında da 1.070 metre olmalı. Teknik açıdan Atatürk Havalimanı bunu yapamıyor. İnen büyük kütlenin arkasında yarattığı girdaptan etkilenmemesi için 2 pistin merkez hatlarının 1.070 metre mesafede olması lazım. Böyle olursa biri inerken biri de uçabilecek. Atatürk Havalimanı şu anda tek pistte 40 trafik yapıyorsa bu çarpı iki oluyor, en azından 70 uçak trafiğini yapabiliyorsunuz. Biz burası için master plan yaptırdık. Uçakların yerde geçirdikleri süre uzamasın diye master planda ikinci terminal planlandı. Bu terminalin olmasıyla birlikte her şey çok daha pratik olacak. İki pistten terminale girişler kolay olacak. Uçak park yerleri için de bu önemli. Bir uçak giderken diğer uçak gelebilir.

* Atatürk Havalimanı’nda da bu açıdan sıkıntı var değil mi?

Evet. Orada tek yön olarak kullanılabiliyor. Biri gelirken biri gidemiyor. Bu da zaman kaybı yaratıyor.

* Rötarların nedenlerinden biri de bu...

Evet. Biz şanslıyız, yeniyiz ve her şeyi planlı yapıyoruz. 2008’de ihaleden sonra yaptırdığımız master planda her şey düşünüldü. Bundan sonraki büyümeler bu plana göre yapılacak. Önümüzdeki 20 yılın yapılaşması hazır. Atatürk Havalimanı’ndaki bir durum söz konusu değil.

* Yani burasının yolcusu Atatürk Havalimanı kadar olsa burada rötar yaşanmaz...

70-80 milyon kapasiteye kadar yolcuya göre plan yapıldı. Bu yıl 11 milyon yolcu bekleniyor. Geçen yıl 6.6 milyon yolcu yaptık. Bu master planla 70 milyona çıkarız. Bu master planla iki bağımsız pist, ortaya terminal ve uçak park yeri genişleterek yenileneceğiz. Ama sizin sorunuzun yanıtı şu değil, ’Burası hâlâ çok rahat bir havalimanı olamaz. Sıkıntı ortaya çıkar...’

* Silivri’nin şu anda İstanbul’da havalimanı yapılabilecek tek adres olduğu doğru mu?

Evet. Orada arazi tutuluyor. Çünkü İstanbul’da arazi kalmadı. Tekirdağ’da olsa, havalimanı orada işe yaramaz. Silivri tarafı olabilir. 10 sene sonra İstanbul’da hiç yer kalmayabilir, bu yüzden de devlet orayı tutuyor.

Smart rahatlatacak

* Şu anda İstanbul’da iki havalimanı da aynı hava sahasını kullanıyor, yoğun günlerde bu da sorun oluyor deniliyor. Doğru mu?

Kontrol edilebilirlik düşüyor. Her iki meydanın da ayrı ayrı bu kontrolleri yapmaları lazım. Aslında Doğu-Batı diye ayrılabilir ama bunu için de teknik alt yapı sorunu var.

* THY Başkanı Hamdi Topçu da rötarların tek bir nedeninin olmadığını, kule personelinin eğitimi konusunda da yeni hedefler belirlediklerini söyledi...

Kendisine katılıyorum. Buna da ihtiyaç var. Bunun için de yeni bir radar yatırımı yapılmalı. Radar ve eleman eksikliği var. Hava Trafik Yönetimi Sistemlerinin Sistematik Modernizasyonu-Smart Projesi var, 2010 sonunda tamamlanacak. 14 bin fit üzerinde Türkiye’nin üzerinden geçecek uçaklar için de bu çok önemli. Şu anda Ankara’da Esenboğa’da ve Atatürk Havalimanı’nda bu sistem var. Smart tamamlandığında tek bir yerden Ankara’dan uçuşlar ve havayolları izlenecek. Bulgaristan’dan ya da Yunanistan’dan girecek uçaklar doğudan sınırdan çıkana kadar Ankara’dan takip edilecek. Şu anda uçağın yaklaşması da gönderilişi de aynı yerden kontrol ediliyor. Bu da ayrılacak. O zaman daha iyi kontrol edilecek. Gelen yol farklı giden yol farklı olacak. Gelene gidene bakmadıkları için işe fokus olma şansı daha çok olacak personelin de.

* Uçakların yerde geçirdikleri süre de maliyetleri artırıyor...

Yerdeki her dakikanın işletme maliyeti, yakıt dahil 60 dolara maloluyor. Her uçağın 30 dakika geçirdiğini düşünün, bu çok fazla. Sabiha Gökçen’de yerde geçirilen süre 7-8 dakikadır. Park alanları müsait bizde. Burası da 25-30 milyon yolcuya gelince yoğunluk olur ama hiçbir zaman uçak 20-30 dakika yerde gezmez Atatürk Havalimanındaki gibi...

ROMA VE NEW YORK’TA ÇALIŞTI

* Siz nasıl bu sektöre girdiniz?

Uçağın kuyruğunu çocuklukta yakaladık. Liseyi bitirince Hava Harp Okulu sınavlarına girdim, kazanmama rağmen gidemedim, kısmet daha sonra yerde geldi. THY eleman alıyordu, ’Yukarı çıkamıyoruz ama yerde başlayalım’ dedim. 1983’te Esenboğa Havalimanı’nda başladım. Ve 2003’e kadar THY’deydim. Yolcu hizmetleri servisinden başladım, birçok bölümde çalıştım. Roma, Chicago, New York’ta istasyon müdürlüğü yaptım. 9 yıl yurtdışı deneyimim var. 7 yılı Amerika’da geçti. Çok tecrübe kattı oradaki deneyimler. 1992-2000 arasında yurtdışındaydım.

Airbus A380 indiren ilk havalimanı olacağız

* Airbus A380 yeni pistimize inebilir dediniz.

Evet, bu konuda da çok hevesliyim. 480-500 yolcusu oluyor bu uçakların. Ben gelecekte buraya Airbus’ı indirmeyi planlıyorum. Hem Türkiye’de hem de çevremizdeki ülkeler arasında Airbus A 380’i ilk indiren havalimanı olacağız. Ben A380’i ilk 1996 senesinde JFK’de çalışırken duydum. Airbus firması geldi ve havalimanına 3 gün brifing verdi, ’Taksi yollarınız, kapılarınız böyle olacak’ dedi. 1996’dan sonra biz Türkiye’de birçok havalimanı yaptık, bunu dikkate almadık. Biz de burada bir kapı yaptık, fazladan 150 bin euro harcadık, Airbus gelince yolcuları bu kapıdan alacağız.

İç hattan gelen ivmeyi dış hatta taşıyoruz

* Havayolu şirketleri buradan dış uçuşlarını artırdılar. Yabancı yolcu sayısı ne oranda?

Dış hat yolcu sayısı artıyor, ama ağırlıklı Türk dış hat yolcusu var bizde. Alman, İngiliz ve Rus, daha sonra da Hollandalı yolcular geliyor. Almanya seferlerimiz çok yoğun. Bizde oran yüzde 34 dış, yüzde 66 iç hat. Yüzde 50 yüzde 50’ye getirmeyi hedefliyoruz. Şu anda iç hattan yolcu getirip dış hata götürüyoruz. İç hattan gelen ivmeyi dış hatta taşıyoruz. Buradan kalkıp Frankfurt’a yolcu taşırsanız yüzde 60 doldurabilirsiniz uçağı. Şu anda dış hattan dış hata yolcu sağlayamadığımız için, iç hattan yoğun yolcu taşıyoruz.