Buna göre, teklifin yasalaşması halinde Cumhurbaşkanı kısa çalışma uygulamasını “sektör bazında ya da bir bütün olarak” 31.12.2020 tarihine kadar uzatabilecektir.
Tasarıda ekonominin normalleşmesiyle birlikte işyerlerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesini teşvik edici düzenlemeler de yer almaktadır. Buna göre, yeni koronavirüs (Covid-19) salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör işyerlerinde kısa çalışmadan yararlananlar ile nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları işyerinde normal çalışma sürelerine dönülmesi halinde işçi ve işveren paylarının tamamı, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden ve 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere üç ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. Bu kapsamda her bir ay için sağlanacak destek süresi; kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı ortalama gün sayısını, nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için ise nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecektir.
Tasasıyla getirilen başka bir düzenleme de fesih yasağına ilişkindir. Buna göre, yeni koronavirüs (Covid-19) salgını gerekçesiyle işçilerin iş akitlerinin feshedilmesinin önüne geçilmek amacıyla fesih yasağı üçer aylık sürelerle 30.06.2021 tarihine kadar uzatılabilecektir. Ayrıca belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesinin, işyerinin herhangi bir sebeple kapanmasının ve faaliyetinin sona ermesinin, her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesinin fesih yasağının kapsamı dışında olduğu tasarının bu maddesine eklenerek bu konudaki belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmıştır.
Tasarıya ilişkin bu genel değerlendirmelerimizden sonra bugünkü asıl konumuza gelelim. Tasarıyla elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma yükümlülüğünün süresi ertelenmektedir. Böylece iş dünyasının uzun süredir sabırsızlıkla beklediği düzenleme de nihayet tasarıda yerini almıştır.
Bu düzenleme yapılmasaydı 01.07.2020 tarihinden itibaren birkaç çalışanı olan esnaf dahi bir Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimiyle (OSGB) sözleşme imzalayarak her ay belirli sürelerle iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi hizmeti almak zorunda kalacaktı.
Esasen bu ilk erteleme değildir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30.06.2012 tarihinde yürürlüğe girdiğinde işyerlerinin tehlike sınıflarına göre kanun kapsamına alınmaları bir takvime bağlanmıştı. Buna göre, elliden az çalışanı olup az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri 01.07.2014 tarihinde yasanın kapsamına alınacaktı. Ancak, kanunun bu maddesinin yürürlük tarihi 02.08.2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanun ile 01.07.2016 tarihine, 20.08.2016 tarih ve 6745 sayılı Kanun ile de 01.07.2020 tarihine ertelenmişti.
Tasarıyla getirilen düzenlemeye göre elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma yükümlülüğü 31.12.2023 tarihine ötelenecektir.
Görüleceği üzere, toplumun gerçeklerinden uzak, masa başında yapılan yasal düzenlemelerin uygulamasında sorunlar yaşanmaktadır. Tarih bunun örnekleriyle doludur. Bu gün yapılacak üçüncü bir erteleme de soruna geçici bir çözüm olacak, ancak yine amacına ulaşamayacaktır. Bize göre, az tehlikeli sınıfta yer alıp on kişinin altında çalışanı olan işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik” kapsamında işveren veya işveren vekillerince yerine getirilmelidir. Bu amaçla, tasarının görüşülmesi sırasında bir önergeyle bu konuda bir düzenleme yapılmalıdır. Mezkûr yönetmelikle işveren ve işveren vekiline getirilecek zorunlu eğitimlerle çok daha etkili sonuçlar alınabileceği kanısındayım. Belirli periyodlarla zorunlu olacak bu eğitimin OSGB’ler tarafından verilmesi değerlendirilebilir.
