Sungurzade Hacı Abdülkadir Efendi (1)
.
Bugün eski bir Harput şairini tanıtmak istiyorum. Ancak bu konuyu, merhum hocam Rahmi Bey’in oğlu Naci Onur’un araştırmasından yararlanarak hazırladığımı belirtir, Naci Bey’e teşekkürlerimi sunarım. Saygıdeğer dostum Prof. Dr. Kerim Sunguroğlu’nun dedesi olan şairimiz Hacı Abdülkerim Efendi’nin (1854-1923) soyu, Selçuklu hükümdarı Alpaslan’ın komutanlarından Saltuk Bey ailesinden Baysungur’a dayanır. Aileye soyadını veren Baysungur, Elazığ yakınındaki Pertek ilçesinin (o zamanlar sancak) yöneticisi olmuş ve yaklaşık 1598-1600 yıllarında ölmüştür. İşte bu soydan gelen tüccar Hacı Ahmet Efendi’nin oğlu Abdülkerim Efendi, 1854 yılında Harput’ta doğdu. İlk tahsilini mahalle mektebinde tamamladıktan sonra kaydolduğu Kâmil Paşa Medresesi’nde 8 yıl okuyabildi. Ünlü âlim Hacı Abdülhamit Efendi ile Farsça hocası Hafız Mahmud’dan ders aldı. Şair Hacı Hayri Bey, Hacı Raşid Efendi ve Mustafa Naci Efendi medrese arkadaşlarındandı. Babasının hastalığı üzerine ailesinin geçimini sağlamak amacıyla medreseyi bırakıp 1874’te henüz 20 yaşındayken memurluğu seçti. Harput’un ünlü bilginlerinden dayısı Pekmezzade Hafız Mustafa Efendi’nin kızı Nafia Hanım ile evlendi.
Belediye meclisi üyesi oldu
Memur olarak çeşitli yerleri dolaştıktan sonra 1884 yılında Elazığ Vilayet Matbaası’na müdür oldu. Daha sonra atıldığı ticaret hayatında yaptığı başarılı işler sonucu zengin olan Abdülkerim Efendi, 1888’de belediye meclisi üyesi oldu. 1902’de hacca giden Abdülkerim Efendi, Mekke’de beraberinde götürdüğü annesi Hacı Hamide Hanım’ı veba hastalığından kaybetti. 1907’de Maarif (Milli Eğitim) Komisyonu üyeliği yapıyordu. Çeşitli resmi kuruluşlarda yöneticiliğe getirilmesi, yönetimdeki becerisini ve bilgideki maharetini gösterir. 1913 yılında tekrar hacca gitti. Birinci Dünya Savaşı sıralarında Mustafa Kemal Paşa’nın 2. Ordu Komutanı’yken ordu merkeziyle yöre vilayetlerinin geçimini sağlamak amacıyla düzenlediği toplantıya Genel Meclis üyesi olarak, Elaziz Valisi Mithat Bey’in beraberliğinde 30 Nisan Pazartesi günü Diyarbakır’a gitti.
* DEVAM EDECEK