Seçim sizden güç Allah’tandır

SORU: Bu dünyada kul olarak yapacağımız şeyler önceden belirlenmiş midir? Yakında evleneceğim. Rızkımızı Allah verecek değil mi?

CEVAP: Eğer sana takdir edilen rızkın peşinde koşar, onu ararsan bulursun. Ama rızkının ardında koşmaz da evinde oturur, rızkını beklersen Allah’ın sana rızık yağdıracağını sanma. Hz. Ömer bir grup görmüş. Tembel tembel oturup hep ibadet ediyorlarmış. “Siz ne yapıyorsunuz, nasıl geçiniyorsunuz” diye sormuş. “Biz Allah’a tevekkül ediyoruz” demişler. “Siz” demiş “Allah’a tevekkül edenler değil, halktan teekkül edenlersiniz, yani insanların sırtından geçinmeye çalışan tufeylilersiniz, yiyicilersiniz. Bilirsiniz ki Allah gökten ne altın yağdırır, ne de gümüş. Haydi, çalışın da rızkınızı elde edin. Peygamberimiz de bize kuşlardan ibret almamızı öğütlüyor. Diyor ki: Onlar sabahleyin yuvalarından aç çıkar, akşamleyin tok dönerler. Öyle ise siz de rızkınızı güzel arayınız.” İslâm’da sizin yazdığınız gibi bir kader anlayışı yoktur. İnsan kendi iradesiyle yaptıklarından sorumludur. Siz seçiminizi yaparsınız, Allah seçiminize göre size eylemi yapma gücü verir. Seçim sizden, güç Allah’tandır. Çok insan var ki seçim yapar ama eylemi yapamaz. Demek ki Allah ona istediğini yapma gücü vermemiştir. Felçli adam yazmak veya yürümek ister ama yapamaz. Allah ona o gücü vermediği, kendisinde o gücü yaratmadığı için yapamaz.

Kaderin iki yönü vardır. Biri kulun seçimine bağlı yönüdür. Kul seçer, Allah yaratır. Kul bu eylemlerinden sorumludur. Bir de Allah’a bağlı yönü vardır. Kulun seçiminin bunda bir rolü yoktur. Kişinin anne babasını, doğacağı yeri ve içinde yetişeceği toplumu seçme imkânı yoktur. Bu tür işlerden ötürü kul sorumlu değildir. Bir kişinin, eşkıyanın veya peygamberin çocuğu olması kendi iradesine bağlı olmadığı için bu durumdan kendisi ne sevap alır, ne de günah. Siz elinizden geldiğince iyiliğe çalışın. Evlenecekseniz evlenin. Siz çaba gösterdikten sonra Allah taala rızkınızı verir. Çünkü O buyurur ki: “Kim Allah(ın yasakların)dan sakınırsa (Allah) ona bir çıkış (yolu) yaratır. Ve onu ummadığı yerden rızıklandırır” (Talak: 2-3). Hz. Peygamber bir seferde terkisine aldığı amcası oğlu Abdullah’a şöyle buyurmuş: “Oğul, sana birkaç kelime öğreteyim: Allah’ın buyruğunu koru ki Allah da seni korusun. Allah’ın buyruklarını tut, O’nu yanında bulursun. İsteyeceğin zaman Allah’tan iste, yardım dileyeceğin zaman Allah’tan dile ve iyi bil ki bütün millet sana fayda vermek için birleşse Allah’ın sana takdir ettiğinden fazlasını veremez. Sana zarar vermek için birleşse Allah’ın sana yazdığından fazla bir zarar veremez.