Sağlığı elverişli olmayana hac farz değildir
.
SORU: 1- Hastalık hac ibadetini yapmaya engel mi? Bu nedenle sorumluluk kalkar mı? 2- Hac ibadetine niyet ederek şevval-zilkade-zilhicce aylarından herhangi birinde ifa edilebilir mi? 3- Bir başkasına hac ibadeti için vekalet vermek dinimizce uygun mu? Böylece farz ifa edilmiş olur mu? (B. Toros Kirişçioğlu)
CEVAP: 1- Yüce Allah, Âli İmran Suresi 97’nci ayetinde, “Yoluna gücü yeten herkesin, o eve gi(dip haccet)mesi, insanlar üzerinde Allah’ın bir hakkıdır. Kim nankörlük ederse şüphesiz Allah, bütün âlemlerden zengindir” buyurmaktadır. Ayet, hac yoluna gitmeye gücü olanlara haccı farz kılmaktadır. Yola gitmek için gerekli parası bulunmayana ve sağlığı elverişli olmayana hac farz değildir. Keza yol güvenliği olmayınca da hac farz olmaz. Böyle bir engelleri bulunmayan Müslümana hac farzdır.
2- Şevval-zilkade-zilhicce ayları hac mevsimidir. Hac mevsimi hac zamanı değil, hacca gitme zamanıdır. Bu aylardan itibaren insanlar dünyanın çeşitli yerlerinden hac makamına (Mekke’ye) gelirler. Ama asıl haccın iki rüknü vardır: Arafat’ta durmak ve ertesi gün Kabe’yi tavaftır. Arafat’ta durma zamanı da zilhicce ayının 9’uncu günüdür. Çünkü Kur’ân, “İnsanların akın ettiği yerden siz de akın edip Mina’ya gelin” buyurmaktadır. Yani Arafat’ta durduktan sonra akın akın Müzdelife’ye, oradan da Mina’ya gelineceği belirtilmektedir.
Tek kişinin gidip de herhangi bir zamanda Arafat’ta durmasıyla haccın rüknü olan vakfe yapılmış olmaz. Vakfenin hep birlikte yapılması gerekir. Bu vakfe ibadeti, İslâm birliğinin ve mahşer durumunun da simgesidir. Kendi kendine gidip Arafat’ta duran kişi nasıl bu birliğe tanık olacak ve nasıl bu mahşeri kalabalığı görecek, bu hazzı duyacak? Hacca gitmek isteyen, zamanında gider. Hiç kimse Kur’ân ile ve tevatürle sabit olan bu ibadetin yerini değiştiremez. Hayalle uğraşmak kimseye yarar sağlamaz. Senenin her zamanında yapılan ve yarı hac sayılan bir ibadet vardır zaten. O da Umre’dir. Umre’nin zamanı yoktur, yılın her zamanında yapılabilir.
* Okurumun 3’üncü sorusunu yarınki yazımda cevaplayacağım.