Ruh, Yüce Allah’ın latif bir yaratığıdır (1)
.
SORU: Bakara Suresi 156’ncı ayetin Elmalılı tefsirini okurken kafamı karıştıran bir açıklamayla karşılaştım: “Allah’a dönüş meselesinde ruhun ebediliğinden başka bir mana vardır. Bunda, bir zaman olup ruhun da faniliğe gideceğine dair bir itiraf yok değildir. Bedenimizin yok oluşundan sonra uzun zaman ruhumuzla kalabileceğimiz kabul edilmiş olmakla beraber büyük kıyamet gibi bir gün gelip ruhlarımızın da yok olacağı, ‘Allah’ın zatından başka her şey yok olacaktır’ (Kasas, 28/88) ayeti gereğince zatımızın yok oluşu her yönüyle gerçekleşecektir. Ancak Allah katında bilinen gerçek varlığımız hiçbir şekilde kaybolmayıp işin aslında her türlü hükme tabi olabileceğimiz ve sonunda ebedi bir varlığa kavuşmayla Allah’ın cemalini görebileceğimiz de anlaşılıyor.” Dönüş bu şekilde anlaşıldığına göre cehennemliklerin durumu ne olacak? Onlar da Allah’ın varlığında olmaya devam mı edecekler? Cennet ve cehennem ebedi değil mi? Ruh da mı ebedi değil? Aslında ruhun sonsuzluğu denirken Eflatun’un ideası (düşüncesi) mi kastediliyor? (Mustafa Fotumacı)
Nefsin ana elemanıdır
CEVAP: Ruhlar da yaratılmıştır ama ebedilik üzere yaratılmıştır. Ruhun öncesi vardır, sonu yoktur. Ruh şekil değiştirip olgunlaşır, yok olmaz. Bu konuda Sokrates’in görüşlerini bu köşemde 10 gün boyunca yazdım. Şimdi de Kur’ân Ansiklopedisi’nde yazdıklarımın bir kısmını buraya aktarayım: Ruh basit (yalın) bir cevherdir. “Ol” emriyle yaratılmıştır. Suyun, ağacın zerrelerine geçtiği gibi bedene geçip ona hayat veren, hava gibi latif bir varlıktır. Aynı kökten gelen rih de yel, rüzgar demektir. Fizik beden içinde nefes almayı sağlayan ruh olduğundan hayat soluğu anlamındaki ruh, nefsin ana elemanıdır. Ruhun bedenle birleşip medh veya zemm (övülüp yerilme) ile nitelenmesi haline nefs denilir. Ruh bir bakımdan nefs ise de bir bakımdan değildir (Mefatihul-gayb: 21/38; İbn Kesir, Tefsir: 3/62). Şimdiye kadar ruhun ne olduğu anlaşılmamıştır. Ancak ruhun kendisi değil, eserleri (yaptığı işler) üzerinde ciddi araştırmalar yapılmaktadır.
* DEVAM EDECEK