Kabir sorusu ve azabı (1)
.
Sahih hadis mecmualarında kabir sorusundan ve azabından söz edilir. Fakat Kur’ân-ı Kerîm’den ve hadislerden, bu soru ve azabın cesede değil ruha olacağı anlaşılmaktadır. Buhari, Müslim, Nesai ve İbn Hanbel’in rivayet ettikleri hadiste, kabre konulan ölüye, iki meleğin gelip Rabbi’nin ve peygamberinin kim olduğu hakkında soru soracakları anlatılır fakat meleklerin adından söz edilmez (Buhari, Cenaiz, Bab, ma ca’e fî azabil-kabr). Yalnız Tirmizi’nin rivayet ettiği ve garip olarak nitelediği hadiste bu meleklerin birinin Münker diğerinin Nekir adlı iki siyah, erzak (gökgözlü) melek oldukları belirtilmiştir (Tirmizi, Cenaiz, 70). Mutezilenin çoğunluğu, Allah’ın meleklerine Münker ve Nekir adının verilemeyeceğini söylemiştir. Yani sorgu meleklerinin Münker ve Nekir adını taşıdıkları hususu, üzerinde birleşilmiş bir konu değildir. Mutezileye göre Münker sorgu sırasında ölünün tereddüdü, Nekir de meleklerin onu azarlayıp rezil etmesidir (Kitabur-ruh, s. 70-71).
Kuruyan ağaç canlanmaz
Ebu Davud’un rivayetinde, kabirde ölünün ruhunun cesedine döndürüleceği kaydı vardır ki bu hadis de Tirmizi’nin hadisi gibi gariptir. Ölünün ruhunun, kabirde cesedine döneceği kaydı, “Kütüb-i sitte” içinde yalnız Ebu Davud’un “Sünen”inde yer almıştır ve bu hadis sağlam gözükmemektedir. Demek ki kabir sorusu ve azabı vardır fakat bu soru ve azap, bedene değil ruhadır. Ölmüş insanın ruhu, kıyamete kadar bir daha bedene dönmez. Öldükten sonra yakılan yahut hayvanlar tarafından parçalanıp yenen, yanıp kül olan, zerre zerre parçalanıp hiç cesedi kalmayan insanlar da vardır. Olmayan cesede ruhun gelip girmesi mümkün değildir. Kuruyan ağaç nasıl canlanmazsa, ölen insan da dünyada bir an için dahi olsa canlanmaz. Nitekim bedenine girip tekrar dünyaya döndürülmek istenen ruhlara yüce Allah, bunun olmayacağını bildirmiştir: “Onlardan birine ölüm geldiği zaman ‘Rabbim der, beni (dünyaya) geri döndürünüz ki terk ettiğim dünyada yararlı bir iş yapayım.’ Hayır, bu onun söylediği (olmayacak) bir laftır. Önlerinde, ta dirilecekleri (kıyamet) gün(ün)’e kadar, (geriye dönmelerine engel olan) bir berzah (geçit) vardır” (Müminun: 99).
* DEVAM EDECEK