Bütün evren Allah’ı zikreder

SORU: Hocalarımızdan biri televizyonda, “Ağaçlar zikrediyor, kuşlar oruç tutuyor” dedi. Ağacın aklı fikri mi var ki, Cenabı Allah ondan zikir beklesin? (Hidayet Koçak)

CEVAP: Yalnız ağaçlar değil, bütün evren Allah’ı zikir ve tesbih eder. Ancak onların zikri ve tesbihi kendilerine özgüdür. Bizim anladığımız manada yükümlülük tesbihi ve zikri değildir. Sorumlu olanlar, görünmez varlıklar olan cinlerle fiziksel varlıklar olan akıllı insanlardır. “Yedi gök, arz ve bunların içinde bulunanlar, O’nu tesbih ederler. O’nu övgüyle tesbih etmeyen hiçbir şey yoktur ama siz onların tesbihlerini anlamazsınız. O, halimdir, çok bağışlayandır” (İsra: 44). buyurulmaktadır. Cansız sanılan her şeyde, insanların fark edemedikleri bir canlılık vardır. Bütün eşya atomlardan oluşur. Atomun çekirdeği çevresindeki elektronlar, akla şaşkınlık verecek bir hızla dönmektedir. Mesela bir Hidrojen atomundaki elektron, çekirdeği çevresinde saniyede 2000 kilometre hızla döner. Sanki bir zerre, koca bir güneş sistemini temsil etmektedir. Maddenin en küçük parçası, bu hareketleriyle Allah’ı tesbih etmektedir. Tesbih, yaratıcının şanının yüceliğini söylemektir. Bir atomdaki bu düzen, O’nun kemalini haykırmıyor mu?

“Bu ne harika bir olay”

Doğa olaylarına bakın, çiçeklere bakın. Dikkat ederseniz baktıkça yapanına, yaratanına hayran kalırsınız. Sizin derin bakışınız sizde, yaratana karşı bir hayranlık uyandırır. “Subhanallah bu ne sanat, bu ne harika olay” dersiniz. İşte onların tesbihi, bakanlarında yaratana karşı bir hayranlık uyanmasına vesile olmasıdır. Bir de onların tesbihi ve zikri bizim gibi sorumluluk zikri değil, kendilerine özgü bitkisel bilinçle yaratanı anmalarıdır. İnsanda şu baş gözünden ayrı olarak gönül gözü vardır. Gönül gözü açık olanlar eşya zerrelerinden zikir sesi işitmişlerdir. Sağlam kaynaklarda Peygamberimizin tabiat varlıklarından, ağaçlardan, taşlardan zikir ve tesbih sesi duyduğuna dair çeşitli rivayetler vardır.

İnce işlet mekteb-i dünyada daim fikrini

Dinle eşya cüzlerinden Halikın sen zikrini.

Bunda akla mantığa aykırı olan ne var? Kur’ân dininde akla aykırı bir şey yok ama akla değil, sağ duyuya aykırı bir şey yok. Fakat kuşların oruç tutması ancak yüzeysel kişilerin ağzından çıkacak bir sözdür. Hayvanlar sorumlu değiller ki bizim anladığımız anlamda oruç tutsunlar veya biçimli ibadet yapsınlar.