Üniversite seçimi en önemli kararlardan biri. Seçeceğiniz üniversite veya bölüm, yaşamın şekillenmesinde büyük önem taşıyor. Ülke ekonomisi, toplumun ortalama eğitim düzeyi ile yakından ilişkili. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde halkın önemli bir bölümü üniversite veya yüksekokul mezunu. Üniversite mezunlarının yaşam standardı, üniversite mezunu olmayanlardan daha yüksektir. İş kurup istihdam yaratanlar arasında üniversite mezunlarının başarı oranı yüksektir. OECD’nin 2012 Eğitim Raporu’nda, üniversite eğitimi görenlerin oranına göre Türkiye 39 ülke arasında 36’ncı sırada bulunuyor. Yükseköğrenim görenlerin oranı yükseldikçe, kişinin ve ülkenin refah düzeyi artacaktır. Gençler, kendilerine en uygun bölüm ve üniversiteyi seçerek iş yaşamındaki başarı şansını arttırıp ülke ekonomisine önemli katkılar yapabilirler.
ODTÜ önceki Rektörü ve URAP Koordinatörü Prof. Dr. Ural Akbulut, üniversite sıralamalarının, tercih aşamasındaki adayların üniversite ve bölüm seçmesine yardımcı olacağını, ancak karar vermek için yeterli olmadığını belirtiyor. Adayın aldığı puan veya başarı sırası belirleyici bir faktör olsa da, her adaya karar vermeden önce, okurken mutlu olacağı bölümlerin listesini hazırlamasını tavsiye eden Prof. Akbulut, tavsiyelerini şöyle sıralıyor:
“Adayların, aile, arkadaş, danışman ve öğretmenlerinin görüşlerini alıp onların tecrübelerinden yararlanması da yarar sağlar. Adaylar, kendilerine en uygun olan bölümler hakkındaki son kararı mutlaka kendileri vermelidir. Puanı yüksek adayların, puanım ziyan olmasın diye kendilerine uygun olmayan yüksek puanlı bölümleri yazması hata olur. Puanı düşük olan adaylar ise okumaktan mutlu olacakları düşük puanlı bölümleri seçmekten çekinmemelidir. Düşük puanlı bölümlerde, iyi bir eğitim alıp iş yaşamında başarılı olma şanslarını artırabilirler.”
Üniversite sıralaması ABD’de başladı
ABD, dünyada en fazla üniversitesi olan ülke. ABD’de 4 bin 500 yükseköğretim kurumu var. Yaklaşık 20 milyon öğrenci yükseköğrenim görüyor. Bunun yansıması olarak da ABD’nin milli geliri 15 trilyon dolardır. ABD, dünyada en fazla üniversiteye sahip ülke olduğu için, orada da üniversite seçimi zordur. Tercih aşamasında bulunan adaylara ve ailelerine yardımcı olmak için, 1983’te US News and World Report dergisi ABD üniversitelerini sıraladı. Dünyanın ilk üniversite sıralaması sayılan bu sıralama diğer ülkelere de örnek oldu. Çok sayıda ülkede, öğrenciler bölüm ve üniversite tercihi sırasında üniversite sıralamalarından yararlanıyor. Ülke içi sıralamalar dışında 2003’te ilk kez dünyanın en iyi 500 üniversitesi sıralandı. Ardından Times, QS, Leiden, Webometrics, Scimago, HEEACT gibi kurumlar dünya üniversite sıralamalarını yayınlamaya başladı. ODTÜ’de 2009’da kurulan URAP (University Ranking by Academic Performance) laboratuvarı, dünya üniversitelerinin genel ve alan bazlı sıralamasını her yıl yayınlıyor. URAP ayrıca Türk üniversiteleri için geliştirilen özel bir sıralama da yapıyor. Adaylar, son karardan önce bu sıralamaları inceleyerek seçim yaparsa hayattaki ve üniversite hayatındaki başarı şanslarını o derece artırırlar.
Üniversitelerin yüzde 23’ü ABD’den
URAP, 2014-2015 alan sıralamasında en az bir üniversitesi olan ülke sayısı 90 olarak açıklandı. 23 alan sıralamasında, üniversitelerin yüzde 23,1’i ABD, yüzde 8,6’sı Çin, yüzde 7,6’sı İngiltere’den yer aldı. Türk üniversitelerinde bu rakam yüzde 1,2’de kaldı.
Açıklanan 23 alan sıralamasının tümünde üniversitesi olan ülkeler, ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Hollanda oldu. Türk üniversiteleri ise açıklanan alanların 13’ünde yer aldı.
Ülke sıralaması yardımcı olabilir
Türkiye sıralaması, adaylara üniversitelerimizin genel durumu hakkında oldukça sağlıklı bilgi verebilir. Adaylar önce, aldıkları başarı sırasına ve kendi beklentilerine en uygun olan bölümleri belirlemeli ve sonra okumaktan mutlu olacakları üniversiteleri listelemeli. Ardından, ilgilendikleri üniversitelerin ilgilendikleri bölümlerini gezip bilgi almalıdır. Böylece bazı bölüm ve üniversiteleri listeden çıkartabilirler. Son kararlarını verecekleri zaman, ülke içi üniversite sıralamalarını incelemek yararlı olur.
