Her işin başı iyi tasarım

Gündem türlü türlü abidik gubidik şeyle dolu... Bense başka bir şeyden söz etmek istiyorum.

Dün akşam İstinye Park’ta Hobbit filmini izlemeye gittik. Sinemanın fuayesinde “Paper.t.Gg” isminde bir dergi dağıtılmıştı masalara.

Dergide beni çok etkileyen bir tasarım hikayesi vardı. Danimarka’nin başkenti Kopenhagen’deki meşhur denizkızı heykelinin Çin’e, Şangay’a “taşınması”yla ilgili. Hadise yeni değil. İki sene önce olmuş. Fakat fikir o kadar çarpıcı ki iki yıl sonra bile hakkında konuşmaya ve yazmaya değer buldum.

Kopenhag’a gidenler bilirler, şehrin limanında, hemen biraz açıkta, denizin ortasına, bir kaya üzerinde küçük, güzel bir denizkızı heykeli vardır. Mahzun mahzun denize bakar. Gösterişli bir heykel değildir ama zariftir. Ve tam da bu yüzden bir yüzyıldır şehrin sembolü olmuştur. 97 yıl boyunca bombalama, kol, bacak, kafa koparma dâhil türlü türlü saldırılara uğrayan bu heykel (ki bir saldırı da 2004 yılında Türkiye’nin Avrupa Birliğine alınma ihtimalini protesto için heykele çarşaf giydirilmek suretiyle yapıldı) 2010 yılında seyahate de çıktı!

Danimarkalı mimar Bjarke Ingels, Kopenhag’ın sembolü “Küçük Denizkızı” heykelini alıp Şangay’daki World Expo Fuarı’na taşıdı. Hem de kopyasını falan değil, ta kendisini!

Ingels, Danimarka’yı temsil edecek düz bir bina yerine 3000 metrekarelik bir alan üzerinde, halkaları üstüyse bindirilmiş bir “sekiz” formunda, 12 metre yüksekliğe kadar ulaşan, beyaza boyanmış dev bir çelik konstrüksiyon inşa ediyor. Halkaların en altına da kocaman bir havuz yerleştiriyor. Fantastik bir Kopenhagen kent silüeti oluşturan mimar aynı zamanda ziyaretçilere Kopenhag’ı temsil eden şehir bisikleti, ekolojik piknik, liman gezintisi gibi tecrübeleri de yaşama imkanı tanıyor. Dileyen, yapıyı, kapının önünde duran 300 beyaz bisikletten birini alıp da gezebiliyor...

Kopenhag’daki küçük denizkızımız da buradaki havuzun ortasına, yine kaya üzerine yerleştiriliyor. Daha da fantastiği, havuz suyu da yine Kopenhag’dan getirilen deniz suyuyla dolduruluyor. “Çakma” cumhuriyeti Çin’de, tümüyle gerçek malzemelerden bir yapı! Daha karşıt bir ikili olabilir miydi?

“Küçük Denizkızı”nın Kopenhag Limanı’ndaki yeri de boş bırakılmıyor. Oraya da dünyaca ünlü Çin’li sanatçı Ai Weiwei’ye ait video enstalasyonu konuluyor. Peki ekranda ne var? “Küçük Denizkızı”nın Şangay’daki World Expo Fuarı’ndan canlı video görüntüleri!

“Güle güle” töreniyle uğurlanan heykel, sekiz ay sonra yine Kopenhaglıların katıldığı kocaman bir “hoş geldin” töreniyle karşılanıyor.

Bjarke Ingels, bu sıra dışı mimari tasarımıyla tam 5,5 milyon ziyaretçiyi Şangay’daki Danimarka Pavyonu’na çekmeyi başarıyor. Bu ziyaretçilerin yarısı eminim bir gün Kopenhagen’e gidecektir.

Hakikaten iyi bir tasarım görmek istiyorsanız “Bjarke Ingels” diye gugıllayın derim...