“Demokratik bir sistem öngörüyoruz, bu tartışmasız... Ve bunun üzerine oturacak bir hükümet modeli olarak da başkanlık sistemini daha yararlı görüyoruz. Ama bakın, demokratik sistemin esasları içinde bir başkanlık sistemi.”
Bu sözler, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin hukukçu kurmaylarından Osman Can’a ait.
İktidar partisinin seçim beyannamesi ile 2023 Sözleşmesi’nde, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı ve başkanlık sistemi konularında Can’ın açıklamalarını dün bu köşeden aktarmıştım.
Başkanlık sistemi için, malûm, Anayasa değişikliği gerekiyor.
Ak Parti’nin, bu konudaki projeksiyonlarını da sordum Osman Can’a.
Artık kimsenin mazereti olmayacak
- Seçimin sonunda ortaya çıkacak Meclis aritmetiği, partinizin Anayasa’yı tek başına değiştirmesine, dolayısıyla da başkanlık sistemini getirmenize imkân vermezse... O zaman ne olacak?
- Biz her halükârda, yani Meclis aritmetiği nasıl olursa olsun, yeni Anayasa meselesini Türkiye’nin en önemli önceliği olarak görüyoruz. Meclis aritmetiği buna tek başına imkân vermiyorsa, diğer partilerle uzlaşı içerisinde bunu yaparız.
- Daha önce denendi ama olmadı...
- Ama bakın bu, Ak Parti’nin meselesi değil. Anayasa meselesi, Türkiye’nin demokratikleşmesi meselesi. Bütün partilerin meselesi. Bu, Türkiye’nin bizden beklediği bir sorumluluk. Bu sorumluluğun gereğini biz yerine getireceğiz, diğer partilerin de yerine getirmesini bekleyeceğiz. Biz bunun için uğraşacağız.
- Benzer ifadeleri sonuna geldiğimiz yasama döneminde de çok duyduk; siz de biliyorsunuz. Bu dönem sizce ne değişecek ki, Meclis bu defa yeni bir Anayasa oluşturmayı başarabilsin?
- Bence şu... Bizim gibi, diğer bütün siyasi partiler de, mevcut Anayasa ile yürünemeyeceğini görüyor. Bir önceki Meclis Uzlaşma Komisyonu çalışmalarında bir yöntem sorunu yaşandığını da anlamış vaziyetteler. Ayrıca bir yöntem sorunu olduğunun anlaşıldığı andan sonra da zaten yeni bir Anayasa yapabilecek yeterli süre de kalmamıştı. Önce yerel seçim, ardından Cumhurbaşkanlığı seçimi... Yani bir zaman sıkıntısı da doğmuştu. Şimdi ise 7 Haziran 2015’ten sonra 4 yıllık bir periyot var. Artık kimsenin herhangi bir mazereti yok. Ve bu yüzden de bu defa olabileceğini düşünüyorum ben.
***
Osman Can’ın bu iyimser yaklaşımına katılmayı kim istemez?
Ama bugünden bakıldığında, ‘yeni Anayasa’ gündemine ‘eski tartışmalar’ın şekil vereceğini tahmin etmek güç değil. Parlamento’daki sandalye dağılımı nasıl olacak henüz bilmiyoruz. Dolayısıyla müstakbel hükümetin yapısını da...
Ama bir şeyi kesin olarak biliyoruz. O da şu:
Ak Parti’nin ‘yeni Anayasa’ önerisi, ‘başkanlık sistemi’ne geçişi öngörüyor.
Diğer partiler de - Ak Parti aksini söylüyor olsa da - ‘başkanlık sistemi’ni Recep Tayyip Erdoğan özelinde değerlendiriyor.
Durum böyle olunca, Ankara’nın yeni Anayasa gündemine bıraktığı yerden devam edeceği daha şimdiden belli.
