Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Obama’yla görüşmesinde Gülen cemaati konusunun da gündeme geldiğini belirterek “Onların yaklaşımı belge, bilgi neler varsa bunların aktarılması istikametindedir” dedi.
NATO Zirvesi için gittiği Galler’de ABD Başkanı Barack Obama’yla önceki gün 1 saat 25 dakika süren görüşen Erdoğan, Türkiye’ye dönüş yolunda sorularımızı yanıtladı. Obama’yla görüşmesinde Ukrayna, Suriye, Irak, Libya, Mısır, Filistin gibi meseleleri derinliğine ele aldıklarını anlatan Erdoğan, ‘paralel yapılanma’ konusunun gündeme geldiğini söyledi:
‘Süreci takip edeceğiz’
“Türkiye’de paralel devlet yapılanmasıyla ilgili konuyu da yine ben sayın başkanla görüştüm ve bu konuyla ilgili olarak özellikle istihbarat örgütlerimizin de birbiriyle daha sıkı bir irtibat haline girmesi ve bu noktada bizim şu anda oluşan ulusal güvenliğimizi tehdit eden bu yapıyla ilgili üzerinde durulmasının gereğini özellikle kendilerine hatırlattık. Ve bu konuda gerek şu anda istihbarat örgütlerimizin çalışmaları ve gerekse ayrıca Dışişleri bakanlarımızın bu konuda çalışmalarıyla süreci takip edeceğiz. Ve temenni ederim ki, süreç içerisinde gerek Türkiye’deki gelişmeler ve gerekse kendilerindeki gelişmeler çok daha farklı neticelerin doğmasını sağlayabilir.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yaklaşımı nasıldı?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Şu anda tabi onların yaklaşımı özellikle bu noktadaki bize yönelik belge, bilgi neler varsa bunların aktarılması istikametindedir.”
Erdoğan’ın “Devlet başkanının, başbakanın dinlenilmesini Obama kanıt olarak kabul etmedi mi?” sorusuna cevabı da şöyle: “Bunu duymak başka bir şey bunu belgeleriyle birlikte onlara aktarmak başka bir şey. Tabi bunların hepsini duyuyorlar. Bunları tabi bu noktada arkadaşlarımız gerekli çalışmaları yapıp, ondan sonra kendilerine bunları aktaracağız.”
‘Geçmiş geçmişte kalır’
- Obama’yla görüşmeniz planlanandan uzun sürdü. Görüşme sizi tatmin etti mi? BM’de tekrar görüşecek misiniz?
Önümüzdeki süreçte yakın temasta olma konusunda mutabık kaldık. Zaman elverirse BM GenelKurulu’nda da görüşebiliriz dedik. Sayın Obama’nın 2 yılı var. Yeni dönemde artık aday olmayacak. Ama partisinin şansını artırması bakımından üzerinde yük var. 1 saat 25 dakikalık görüşmede bölgemizdeki sorunları görüşebilme olanağı bulduk. Bazı gelişmeler olur da onlardan veya bizden bir şey gelirse tekrar görüşürüz.Süreci böylece devam ettiririz. Önemli olan ülkelerin devletin bütün mekanizmalarını çalıştırarak iletişimi sağlamasıdır.
- Obama’yla bundan önceki görüşme sonrası bir soğukluk olmuştu. Bunu konuştunuz mu?
Siyasette geçmiş geçmişte kalır. Mevlana’nın dediği gibi, ‘Dünle beraber gitti cancağızım şimdi yeni şeyler söylemek lazım. ‘Biz ona bakacağız.
Ortak çalışma teklifi
- Obama’yla görüşmenizin çerçevesini anlatır mısınız?
Türkiye - Amerika ilişkilerinde model ortaklık çerçevesini baz almak suretiyle bu süreçte neler yaptığımızı ele aldık. Ukrayna, Suriye, Irak, Libya, Mısır, Filistin gibi meseleleri derinliğine ele aldık. Ben çalışma yemeğinde Filistin’i ayrıca gündeme getirdim. Libya tabi gündeme geldi... Şu anda Amerika bir koalisyon oluşturmanın da gayreti içinde. NATO’ya üye 11 ülkenin de iştirakiyle bir koalisyon oluşturmak ve ortak bir çalışma içine girmeleri gibi bir hedefleri var. İngiltere, Fransa bunlar zaten olumlu. Almanya da aynı şekilde. Bunların içerisinde NATO üyesi olmayan sadece Avustralya var.
- Bize de teklif edildi mi?
Zaten komşu ülkelerin böyle bir çalışma içinde olmasını teklif ediyorlar, arzu ediyorlar. Bunun dışında Irak’ta yeni kurulacak hükümetin süresi 11 Eylül’de doluyor. Türkiye olarak üzerimize düşen bazı görevler var. Arkadaşlarımızın çalışmaları var. Bir diğer konu tabi ki Suriye. Türkiye bu süreç içerisinde üzerine büyük bir yük aldı. 1 milyon 250 bin sığınmacının Türkiye’de ağırlanıyor olması önemli bir durum. Özgür Suriye Ordusu’na verilen insani yardımlar noktasında bize şükranlarını ifade ettiler. Bundan sonraki süreçte Suriye’de bu çalışmalarda bir arada olmanın gayreti içerisinde olacaklarını ifade ettiler. Ortak kanaat aslında malum IŞİD’in üzerinde toplanıyor. IŞİD’e yönelik neler yapılabilir? Ki bunlar sonuç bildirgesinde var.
- IŞİD’in sadece ‘İslam Devleti’ olarak anılması bizim için bir anlam ifade ediyor mu?
Onu kim o şekilde adlandırıyor? Belki IŞİD kendini öyle adlandırıyordur, BBC filan o nedenle öyle söylüyordur. Yoksa NATO zirvesine katılan ülkelerden hiçbirisi bu şekilde bunu kabul ettiği yoktur.
- IŞİD’e batı ülkelerinden katılımlar konusu gündeme geldi mi?
Hepsini rahatsız ediyor. ‘Bunun nasıl önünü alacağız’ sorusuna cevap arıyorlar. Bizde de, değişik ülkelerden gelip bizim üzerimizden geçmek isteyenler var. Bunların sayısı da hatırı sayılır miktarda. Bir kısmını biz zaten sınır dışı ettik. Bu konudaki hassasiyet hepsinde var...
- Zaman zaman batı medyasında bu konuda Türkiye’yi suçlayıcı ifadeler yer aldı. Size bu konuda liderlerden herhangi bir serzeniş geldi mi?
Benim katıldığım hiçbir oturumda böyle bir şey gündeme gelmedi. Türkiye’yi suçlayıcı bir şey gündeme gelmedi. Akşam toplantısı tamamen liderler zirvesi şeklinde geçti. Orada da büyük bir çoğunluğu söz aldı, hiç kimseden böyle bir söz sadır olmadı.
- Filistin meselesi gündeme geldi mi?
Bunu ben özellikle konu ettim. Filistin’deki ateşkesin kalıcı olması noktasında NATO’nun yapabileceği birçok işin olduğunu söyledim. Filistin’deki 2300’e yakın ölüm hadisesi.. Yaklaşık 50 yaralının tedavisi ülkemizde yapıldı. Bir kısmını ziyaret ettim. Oradaki tabloları gündeme getirdim. NATO’nun bir şeyler yapması, inisiyatif alması gerekir. Ablukanın kaldırılmasını ve Filistin halkının dünyaya açılmasını sağlamak gerekir. Ve Libya’da şu anda hâlâ bir hükümet kurulamıyor. Seçimle gelenin seçimle gitmesi gereği üzerinden hareket edilmesi ve Libya’da bunun artık oturtulması gerekmektedir.
- Obama, Mavi Marmara sonrası, özür diplomasisinde aktif bir rol almıştı. Sonrasında Gazze’ye yönelik saldırılar ile bugüne gelindi. Türkiye-İsrail ve bu arada Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmesinde yeniden devreye girecek mi?
Bunları konuştum kendisiyle. Özür ve tazminat konularında mesafe aldık. Gel gör ki, iş ablukanın kaldırılmasına geldiği sırada maalesef, İsrail, Gazze’ye bombaları yağdırmaya başladı. Biz normalleşmenin hazırlığı içerisindeyken bu olay oldu. Temenni ederiz ki sağlanan ateşkes kalıcı olur ve ablukalar kalkar. Artık Gazze bir açık hava hapishanesi olmaktan kurtarılır. Biz de bu normalleşme sürecini hızlandırırız dedik. Bu konuda kendisi de bize süreçle ilgili takındığımız tavır sebebiyle teşekkür etti.
İstihbaratçılar görüşecek
Erdoğan, uluslararası telefon dinleme konusu gündeme geldiğinde bu konuyu liderlerle görüşeceğini söylemişti. Erdoğan, bu konudaki sorularımıza da şu yanıtı verdi:
- Şansölye Merkel’le görüşmenizde dinlemeler konusunu gündeme getirdiniz mi?
Getirdik. Konuştuk. İstihbarat örgütlerimizi görevlendirme kararını aramızda aldık. Kendileri de gerekli talimatı verecekler. İstihbarat örgütlerimiz birbirleriyle daha hassas görüşme halinde olacaklar. Bu süreci yakından takip edeceğini söyledi. Aynı şekilde bizler de. Ama dost ülkeler birbirleriyle bu konulardaki hassasiyetlerini bir defa korumalıdır noktasında hareket etmelidir. Yine bölge sorunlarını Şansölye ile görüşme imkanı bulduk. Türkiye - Almanya ilişkilerini ele aldık.
- Merkel dinleme konusunda ayrıntılı izahat verdi mi? Yoksa sadece istihbarat örgütlerinin karşılıklı çalışması noktasında ifadeleri mi oldu?
Onlar bu işi görüşmek suretiyle nedir ne değildir bütün detaylarını, onlar birbirlerine aktarsınlar, alsınlar dediler. Zaten bu arada bizim MİT müsteşarımızla onların istihbarat güçleri bir araya gelecekler.
‘Fransa’yla ilişkileri bayağı iyileştirdik’
- İkili görüşmeleriniz arasında öne çıkan bir temas var mı?
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile çok heyecanlı bir görüşmemiz oldu. Fransa-Türkiye ilişkilerini bayağı iyileştirdik ve Hollande döneminde iki ülke ilişkileri hiçbir dönemde olmadığı kadar ileri bir seviyeye gelmiş durumda.
Fransız kaldı
NATO zirvesinde çekilen bir fotoğraf sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. NATO liderleri, zirvede İngiliz Hava Kuvvetleri’ne bağlı Red Arrows gösteri uçuş takımının havada akrobasi şovunu seyrederken Hollande’ın farklı yöne bakması dikkat çekti. Eski sevgilisinin yazdığı kitap nedeniyle ülkesinde büyük sıkıntı yaşayan ve destek oranı yüzde 13’e gerileyen Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’ın bu görüntüsü, ‘Fransız kalmak’ tabirini akıllara getirdi.
‘Cameron 2. gole hayran kaldı’
Erdoğan, İngiltere Başbakanı Cameron’la ilgili bir anekdotu anlattı: “Başakşehir’de Fatih Terim Stadı’ndaki maçta attığımız golleri izlemiş. İkinci gole hayran kalmış. Bizim takıma destek olsanız diye takıldı. “
