Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) kurmay albaylar ile general ve amirallerin emeklilik ya da terfilerinin belirlendiği Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısına yaklaşık bir buçuk ay var. Bu yılki yaz şurası her şeyden önce, mevcut Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’dan sonra TSK’nın başına kimin geçeceği hakkında fikir verecek olması açısından önemli.
Normal şartlar altında Akar’ın görevde iki yılı daha var. Genelkurmay Başkanı, 30 Ağustos 2019 tarihine kadar görevinin başında.
Kara Kuvvetleri Komutanı kim olacak?
Kara Kuvvetleri Komutanı (KKK) Orgeneral Salih Zeki Çolak’ın görev süresi bu 30 Ağustos’ta doluyor.
1954 doğumlu, yani 63 yaşında olan Çolak’ın görev süresinin uzatılma ihtimali elbette var. Ama bu ihtimal gerçekleşmez ve Orgeneral Çolak bu yıl emekli olursa, yerine gelecek isim, aynı zamanda büyük olasılıkla 2019’un genelkurmay başkanı olacağı için ayrı bir önem taşıyor .
Salih Zeki Çolak’ın emekli olması halinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı için en kuvvetli aday, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Yaşar Güler.
Güler’in dışındaki ikinci olasılık ise 15 Temmuz 2016 gecesinin öne çıkan isimlerinden, şu anki Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Ümit Dündar.
Yani, YAŞ kararları teamüller doğrultusunda çıkarsa, Hulusi Akar’ın ardından, 2019-2023 döneminin genelkurmay başkanlığı için ilk sıradaki aday Orgeneral Yaşar Güler. İkinci ihtimal ise Orgeneral Ümit Dündar.
Teamülün önüne geçen KHK
TSK’da teamül, kara kuvvetleri komutanlarının bu koltukta iki yıl görev yaptıktan sonra genel kurmay başkanı olmaları şeklindeydi.
Bu durum, geçen yıla kadar, TSK Personel Kanunu’ nda “Genelkurmay Başkanı; Kara, Deniz veya Hava Kuvvetleri Komutanlığı yapmış general ve amiraller arasında n , Bakanlar Kurulu’nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır” ifadesiyle yer alıyordu.
Ancak bu madde, geçen yıl 15 Temmuz’da yaşanan darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında, 16 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe giren Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile “Genelkurmay Başkanı, orgeneral ve oramiraller arasından Bakanlar Kurulu’nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır” olarak değiştirildi.
Yani artık herhangi bir orgeneral ya da oramiral hükümetin önerisi ve Cumhurbaşkanı’nın oluru ile genelkurmay başkanı olarak atanabiliyor.
Bu nedenle Ankara’nın teamüller çerçevesinde şekillenen geleneksel ‘şura kulisleri’ artık geçmiş yıllardakinden farklı bir noktada.
Deniz ve Hava’da da nöbet değişimi
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu’nun görev süresi geçen yıl bir seneliğine uzatılmıştı. Yani normal koşullarda Bostanoğlu’nun bu 30 Ağustos itibariyle emekli olması bekleniyor. Ancak 1953 doğumlu Bostanoğlu’nun da yaş haddine bir yıl daha var. Yani teknik olarak görev süresinin bir kez daha uzatılmasının önünde engel yok.
Ama tahminler ikinci bir uzatmanın olmayacağı yönünde. Bu durumda Bülent Bostanoğlu’ndan boşalacak koltuğa Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele’nin oturmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Hava Kuvvetleri’nde de Orgeneral Abidin Ünal iki yıllık görev süresini 30 Ağustos’ta tamamlıyor. Fakat onun da 65 yaş sınırına bir yılı daha var. Ünal da 1953 doğumlu. Dolayısıyla görev süresinin bir yıl uzatılması mümkün.
Abidin Ünal’ın emekli olması durumunda ise yerine, kuvvetteki diğer Orgeneral, Eskişehir’deki Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanı Hasan Küçükakyüz’ün getirilmesi kesin görünüyor. Yaş haddine dair bir not ile bitireyim…
Askeri kulislerde, yaş sınırı konusu da geçmişten farklı şekilde değerlendiriliyor. Gerek görülürse, 65 yaş sınırını kaldıran bir KHK çıkartılması yoluyla konunun gündemden düşebileceği konuşuluyor. Böyle bir düzenlemenin hayata geçmesi, komutanlar ile ilgili verilecek kararlarda (kuvvetler için 65, genelkurmay başkanlığı için 67) yaşın kriter olmaktan çıkması anlamına gelir.
