“Sadece fazla ileri gitme riskini göze alanlar ne kadar ileri gidebileceğini öğrenir.”
T.S. Eliot
Mayıs 2018’de Lefkoşa’nın Rum kesiminde; Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve GKRY lideri Nikos Anastiadis bir araya gelerek “Akdeniz’de Doğal Gaz Alanlarında İşbirliği” konulu bir toplantı gerçekleştirdiler.
Toplantının ana konusu İsrail ve GKRY doğal gazlarının Girit-Mora üzerinden İtalya’ya aktarımı olmakla birlikte toplantı sonrası Çipras ve Anastiadis yaptıkları açıklamalarda Kıbrıs sorununa da değinerek ortak görüşlerini kayda geçirdiler.
İki lidere göre Kıbrıs’ta kalıcı bir çözümün ön şartı “adanın yabancı ordular! ve garantörlük sisteminden arındırılmasıydı.”
Bu toplantıdan dört ay sonra 10 Ekim 2018’de bu defa Mısır, Yunanistan, GKRY Girit’in Elunda kentinde bir araya geldiler. Konu doğal gaz yatakları ve işletilmesi idi. Tahmin edileceği üzere toplantı sonrası Çipras konuyu yine Kıbrıs sorununa getirip; “Bölgenin istikrarı açısından Yunanistan-Mısır ve GKRY işbirliğinin” önemine vurgu yaparak bir önceki toplantıdaki görüşlerini bu defa daha açık ifadelerle tekrarladı.
“Üçüncü ülkelerin -bunu Türkiye olarak okuyabilirsiniz- anlaşmalarımıza yönelik tehditlerinin karşısındayız” diyen Çipras “Türk askeri adadan çekilmeli ve garantörlük sistemi son bulmalı” sözleri ile Kıbrıs sorunu konusunda Yunanistan’ın pozisyonunu bir kez daha açıklamış oldu.
Doğu Akdeniz’de; doğal gaz yatakları/münhasır ekonomik bölgeler, Kıbrıs sorunu ve Yunan karasularının 12 mile çıkarılması konularını örtüştürüp GKRY ile birlikte Mısır ve İsrail’le oluşturduğu ittifaklardan güç alarak hamlelerini sürdüren Yunanistan’a, GKRY; Fransız, (Total) İtalyan, (Eni) Amerikan, (Exxon) firmaları ile anlaşmalar yaparak destek vermekte,Katar ve Norveç’le ortaklıklar kurarak cepheyi genişletmektedir.
2003 yılında GKRY, Mısır’la “Deniz Yetki Alanlarını Sınırlama” konusunda anlaşmaya varmış, Lübnan ve İsrail ile Münhasır Ekonomik Bölge sınırlarının belirlenmesinde mutabık kalmıştı. Yunanistan’la birlikte, Akdeniz’de doğal gaz yataklarında sınırları kesişen ülkelerle anlaşmalar yapan GKRY şimdilerde Libya deniz sahalarında sismik araştırma alanları ilan etmekle meşgul. Yunanistan ise Libya ile deniz sınırlarını enerji yataklarına egemen olacak şekilde çizme peşinde koşarken bir yandan da Girit-Kasot-Kerpe-Rodos-Meis adaları hattını (Eastmed Hattı) esas alarak Libya ve Mısır ile deniz yetki alanlarını sınırlandırma anlaşması yapmak istiyor.
Bu hattın Mısır ve Libya ile anlaşmaya varılması halinde hangi genişlikteki karasularına göre oluşturulacağı ise Çipras’ın şimdilik geri adım atmış göründüğü son açıklamasında yatıyor.
Yunanistan Başbakanının zamansız gibi görünen 12 mil açıklaması, arka planında yatanlar ve Barbaros araştırma gemisinin bir Yunan fırkateyni tarafından taciz edilmesi ile birlikte okunduğunda dış politikada hiçbir şeyin tesadüfi olmadığı yeni bir gösterge olarak bir kez daha karşımıza çıkıyor.
Umarız Yunanistan 12 mil konusunda ne kadar ileri gidebileceğini öğrenmiş olsun...
“Sonsuza kadar yaşayacak Cumhuriyetimizin 95’inci Yıldönümü kutlu olsun.”
