Dr. Seyfullah  Dağıstanlı

Dr. Seyfullah Dağıstanlı

sdagistanli@gazetevatan.com

Bitkisel çayların kullanım şekilleri

Haberin Devamı

Büyük ölçüde Prof. Dr. Ekrem Sezik’in göndermiş olduğu makalelerden yararlanarak derlediğim, ufak tefek eklemeler ve değişiklikler yaptığım bitkisel çayların kullanım şekillerini aşağıdaki başlıklar altında inceleyebiliriz:

Alternatif içecek olarak kullanılan bitki çayları

Keyif amaçlı kullanım olarak da adlandırabileceğimiz bu tür kullanımda klasik siyah çay ya da kahvenin yerine sağlıklı bir alternatif içecek olarak çeşitli bitkilerden hazırlanan çaylar içilir. Kuşburnu, adaçayı, ıhlamur, elma çayı gibi çaylar, tedavi edici etkilerinden ötürü değil keyif için ve sağlıklı bir içecek alternatifi olarak tercih edilir. Kullanılan bitki, ilaç değil gıda kalitesindedir. Yoğun meyve kokusunu elde etmek için aroma granülleri eklenir. Genellikle poşet çay olarak sunulan bu ürünler, sıcak suya daldırıldıktan birkaç dakika sonra koku verici granüller suda çözünür ve yoğun hoş meyve kokusu ortaya çıkar.

Hastalıklardan koruyucu ya da tedaviye yardımcı amaçlı çaylar

- Antioksidan olarak: En yaygını yeşil çay. Kafein miktarı siyah çay ile aynı ancak antioksidan madde miktarı siyah çaydan daha fazladır. Ayrıca termojenik etkisi nedeniyle kullanılabilecek en zararsız zayıflama çayıdır.

- Uykuya yardımcı olarak: Melisa çayı tek başına ya da valerian kökü ve şerbetçi otu ile karışım şeklinde kullanılır.

- Kabızlığa yardımcı olarak: Sinameki yaprağı laksatif (dışkılamayı kolaylaştırıcı) olarak kullanılır. Bazı ürünlerde spazm çözücü, idrar söktürücü, gaz giderici bitkilerle beraber karışım halinde kullanılır. Güvenilir ürünlerde sinameki % 30’u geçmemelidir. Bu şekilde kısa süreli kullanımda olası yan etkilerinden korunulmuş olur. Bu karışım bazen form çay olarak adlandırılır ve zayıflamaya yardımcı olacağı sanılır. Diyet ve spor yapmaksızın bu tür ürünlerle zayıflamak mümkün değil!

Tedavi amacıyla kullanılan çaylar

Bu tip çaylar, nezle, grip, soğuk algınlığı yanı sıra, böbrek ve karaciğer hastalıkları, yüksek tansiyon tedavisinde de kullanılırlar. Ciddi üreticilerin bu tip ürünlerinde hammadde olarak kullanılan drog’lar, ilacın anayasası olarak kabul edilen farmakope kalitesindedir. Yani kalite, etkililik ve güvenlilik bakımından ilaç kadar ayrıntılı incelenmiş ve onaylanmıştır.

Kullanım kuralları

1- Bu çaylar, sıcak su ile demleme usulüyle hazırlanmalı.

2- Genellikle sabah ve akşam aç karnına 1’er bardak olarak kullanılmalı, 3’üncü doz gerekli ise ikindi vakti yine aç karnına kullanılmalı.

3- Kullanılan başka ilaçlarla etkileşim gösterebileceği akılda tutulmalı. (Örneğin alıç çayı kalp ilacı digoksin ile etkileşir ve digoksin zehirlenmesine yol açabilir.)

4- Tedavi amaçlı kullanılan çay kürü, tedavi süresi bitiminde kesilmeli, kullanıma devam etmemeli.

5- Koruyucu amaçlı kullanılan çaylara da 2 ayda bir 15 gün süreyle ara vermekte fayda var.

Bitkisel tedavi üzerinde hekimlik eğitimi esnasında yeterince durulmaması, bu konuda bir boşluk yaratıyor. Oysa, örneğin uykusuzluk, depresyon, stres gibi sorunlarda ilaca göre düşük yan etki nedeniyle tercih edilebilir seçenekler mevcut. Bu konuda farmakope esaslarına göre üretim yapan firmalara da ürünlerini hekimlere tanıtma, şarlatan ürünleri ile aralarındaki farkı anlatma görevi düşüyor. Sağlıkla kalın...

DİĞER YENİ YAZILAR